3.1.De wijzen van vergoeding (rente, kapitalisatie,forfait)
Voor de vergoeding van de blijvende schade, kent de rechtspraak drie wijzen van vergoeding : toekenning van een rente, kapitalisatie of toekenning van een forfait.
De rechter beoordeelt onaantastbaar, maar binnen de perken van de conclusies van de partijen, het bestaan en de omvang van de schade, alsook het bedrag van de vergoeding dat nodig is voor het volledig herstel van de schade.
Indien de rechter vaststelt dat hij de door partijen voorgestelde berekeningswijze niet kan aannemen, motiveert hij dit.
Bij de toekenning van een rente of bij de toepassing van een kapitalisatie, waarbij telkens een onderscheid wordt gemaakt tussen de schade geleden in het verleden en de toekomstige schade, dient de datum van de rechterlijke beslissing of de minnelijke regeling in aanmerking te worden genomen als "scharnierdatum".
Bij toekenning van een forfait, is de "scharnierdatum" in principe de datum van de consolidatie.
Bij de medische evaluatie van de blijvende letsels is de "scharnierdatum" deze van de consolidatie.
(1). Rente
De toekenning van een geïndexeerde en al dan iet herzienbare rente is een passende vorm van vergoeding van de schade voortkomend uit de blijvende ongeschiktheid. Het komt erop neer dat het slachtoffer voor de toekomst een herzienbaar en/of geïndexeerd periodiek bedrag ontvangt. Een dergelijke vergoeding is gunstig voor het slachtoffer omdat het aldus toegekende bedrag zo dicht als mogelijk aansluit bij de reële schade en het partijen behoedt voor toekomstige en dus onzekere elementen.
(2). Kapitalisatie
Een tweede methode van vergoeding van de toekomstige schade, is deze door kapitalisatie. Het is de omzetting in een kapitaal van alle jaarlijkse, maandelijkse bedragen of dagelijkse bedragen over de periode waarover de vergoeding na de rechterlijke uitspraak verschuldigd is.
De te hanteren kapitalisatiecoëfficiënt wordt bepaald in functie van de gegevens op het ogenblik van de uitspraak of de minnelijke regeling, niet van de consolidatiedatum of een andere voorgaande datum.
Rekening houdend met de actuele rendementen van financiële beleggingen, verricht door een goed huisvader, en gelet op de adviezen van de actuarissen die werd geraadpleegd stellen de auteurs van de Indicatieve Tabel voor om een gemiddelde rentevoet van 1 % in aanmerking te nemen. Deze is vatbaar voor aanpassing, in meer of in min, rekening houdend met de concrete omstandigheden.
(3).Forfaitaire vergoeding
Een derde wijze van vergoeden is de toekenning van een forfaitair bedrag.
3.2. Medische kosten na consolidatie
Het komt aan het slachtoffer toe een volledig overzicht te verschaffen van de medische en farmaceutische kosten die te wijten zijn aan het schade verwekkend feit. Bij dit overzicht dienen de bewijsstukken van deze kosten te worden gevoegd, evenals een overzicht van de tussenkomsten van de mutualiteit en / hospitalisatieverzekeraar en/of andere gebsubrogeerde derde-betalers.
Er dient rekening te worden gehouden met de "maximumfactuur" zoals bepaald in de wet van 5 juni 2002.
De deskundigenopdracht( ... ) nodigt de deskundige expliciet uit zich over deze kosten uit te spreken.
3.3.De hulpmiddelen
3 .3 .1. De materiële hulpmiddelen
De materiële hulpmiddelen, zoals orthesen, prothesen en alle technische hulpmiddelen, aanpassingen aan de woning en aan het voertuig, dienen ertoe de schade te herstellen door te trachten het slachtoffer terug te plaatsen in een toestand die zo dicht mogelijk aanleunt bij deze die zou hebben bestaan indien het schade verwekkend feit niet zou hebben plaatsgehad, dan wel hem een compensatie voor dit bewezen gedeelte toe te kennen.
Deze hulpmiddelen kunnen in rekening gebracht worden voor de bepaling van de graad van de persoonlijke ongeschiktheid, de huishoudelijke en/of economische ongeschiktheid.
Deze uitgaven worden vergoed op basis van bewijsstukken. De toekomstige schade wordt berekend op basis van de voor dat specifiek slachtoffer meest aangewezen methode, met mogelijke verdiscontering.
3.3.2. Hulp van derden
Er kan, in het voorkomend geval, rekening worden gehouden worden met de hulp van derden voor het bepalen van de graad van de persoonlijke ongeschiktheid, de huishoudelijke en/of de economische ongeschiktheid.
De noodzaak om een beroep te doen op de hulp van een derde, diens kwalificatie en de aard en de omvang van ZIJn prestaties moeten steeds in concreto worden omschreven.
De vergoeding van het uurloon zal op basis van deze criteria worden vastgesteld. De omstandigheid dat deze hulp wordt verleend door een naaste van het slachtoffer vormt op zich geen beletsel om deze te vergoeden. Bij gebrek aan bewijsstukken kan de hulp van een niet-gekwalificeerde hulpverlener worden vergoed mits een forfaitair bedrag van 10,00 euro per gepresteerd uur.
Wat de toekomstige schade betreft kan deze worden vergoed op basis van de voor het specifiek slachtoffer meest aangewezen methode, met mogelijke verdiscontering.
3.4. De persoonlijke, huishoudelijke, economische ongeschiktheid
3 .4.1. De persoonlijke ongeschiktheid
3.4.1.1. Algemeen
Indien de persoonlijke ongeschiktheid wordt vergoed door middel van de kapitalisatiemethode, dienen niet noodzakelijkerwijze dezelfde basisbedragen als deze voor de tijdelijke ongeschiktheid in aanmerking te worden genomen. Naargelang de specifieke elementen van de zaak, kunnen zij in min of meer worden aangepast.
Wanneer deze schade forfaitair wordt vergoed, wordt verwezen naar de bedragen voorgesteld in de hiernavolgende tabel.
3.4.1.2. De specifieke schade
Indien niet vervat in de graad van de persoonlijke ongeschiktheid, kan een bijkomende vergoeding worden toegekend voor de hiernavolgende specifieke schade.
a. De pijn
Indien de deskundige het bestaan van uitzonderlijke blijvende pijnen weerhoudt, kan deze schade afzonderlijk worden vergoed.
Dit geschiedt bij voorkeur op basis van de schaal 1/7.
b. De esthetische schade
Deze schade beoogt niet de economische schade die voortvloeit uit een esthetische ontsiering.
De medisch deskundige baseert zich in principe op de gebruikelijke schaal van 1 tot 7 (schaal van JULIN) en hij wordt uitgenodigd om de criteria te preciseren waarmee hij rekening heeft gehouden.
De rechter houdt rekening met de concrete elementen van de zaak.
Daarbij kunnen onder meer de plaats van de ontsiering, het geslacht, de leeftijd en de activiteiten van het slachtoffer in aanmerking worden genomen. Met activiteiten worden niet alleen de professionele activiteiten bedoeld maar ook de sociale en culturele activiteiten waarbij het slachtoffer geconfronteerd wordt met anderen.
De volgende bedragen kunnen worden aanbevolen:
Leeftijd
|
01/07
|
02/07
|
3/7
|
4/7
|
5/7
|
6/7
|
7/7
|
|
miniem
|
zeer licht
|
licht
|
middel-
|
ernstig
|
zeer
|
uitzonderlijk
|
|
|
|
|
matig
|
|
ernstig
|
|
0-10
|
€ 540
|
€2.150
|
€4.850
|
€ 8.625
|
€15.000*
|
€20.000*
|
€30.000*
|
11-20
|
€ 520
|
€ 2.075
|
€ 4.700
|
€ 8.300
|
€14.500
|
€19.250
|
€29.000
|
21-30
|
€ 490
|
€ 2.000
|
€ 4.400
|
€ 7.850
|
€13.700
|
€18.250
|
€27.500
|
31-40
|
€ 450
|
€ 1.800
|
€ 4.100
|
€ 7.250
|
€12.600
|
€16.800
|
€25.250
|
41-50
|
€400
|
€ 1.600
|
€ 3.600
|
€ 6.500
|
€11.200
|
€14.900
|
€22.250
|
51-60
|
€ 350
|
€ 1.400
|
€ 3.100
|
€ 5.550
|
€9.700
|
€12.900
|
€19.500
|
61-70
|
€ 275
|
€ 1.100
|
€ 2.600
|
€ 4.400
|
€7.750
|
€10.350
|
€15.500
|
71-80
|
€200
|
€ 800
|
€ 1.750
|
€ 3.100
|
€5.500
|
€7.300
|
€11.000
|
81 en ouder
|
€ 115
|
€450
|
€ 1.050
|
€ 1.850
|
€3.200
|
€4.250
|
€6.400
|
c. De seksuele schade
Deze schade kan, als zeer specifieke schade afzonderlijk in aanmerking genomen worden. Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen enerzijds de schade door verlies of aantasting van het seksueel leven (v. impotentie, anorgasmie, aantasting van libido en gevoelloosheid) en anderzijds het verlies van zekerheid op nageslacht, waaronder o.m. steriliteit.
De kosten verbonden aan de noodzaak van bijvoorbeeld een keizersnede of kunstmatige inseminatie kunnen voor vergoeding in aanmerking komen. Zowel de materiële schade ( o.m. de aankoop van medicatie, medisch materiaal, medische ingrepen ... ) als de uit de noodzakelijke ingrepen voortvloeiende aantasting op psychisch vlak kunnen worden vergoed.
De partner die hierdoor schade lijdt, kan om vergoeding verzoeken.
d. De genoegenschade
Deze schade kan afzonderlijk worden vergoed in de uitzonderlijke gevallen waarin het slachtoffer als gevolg van het schade verwekkend feit een bewezen op doorgedreven wijze uitgeoefende sport of hobby geheel of gedeeltelijk diende stop te zetten.
3.4.2. De huishoudelijke ongeschiktheid
Indien de huishoudelijke ongeschiktheid wordt vergoed door middel van de kapitalisatiemethode, dienen niet noodzakelijkerwijze dezelfde basisbedragen als deze voor de tijdelijke ongeschiktheid in aanmerking te worden genomen. Naargelang de specifieke elementen van de zaak, kunnen zij in min of in meer worden aangepast.
Bij de toepassing van de kapitalisatiemethode zal evenwel rekening worden gehouden met de gebruikelijke te verwachten evolutie van de gezinssamenstelling van het slachtoffer.
Wanneer deze schade forfaitair wordt vergoed, wordt verwezen naar de bedragen voorgesteld in onderstaande tabel.
Deze forfaitaire vergoedingen moeten worden aangepast aan de omvang van de bijdrage die het slachtoffer in het huishouden levert.
Bij gebrek aan concrete gegevens, wordt de bijdrage gespitst ten belope van 65 % voor de vrouw en 35% voor de man.
3.4.3. De economische ongeschiktheid
3.4.3.1. Algemeen
De materiële schade die een slachtoffer lijdt als gevolgd van een blijvende economische ongeschiktheid, kan zowel bestaan uit een inkomensverlies, als uit een aantasting van de economische waarde op de arbeidsmarkt als uit de eventuele noodzaak om verhoogde inspanningen te leveren tijdens de uitoefening van de beroepsactiviteit.
3.4.3.2. Inkomensverlies
Het basisinkomen waarop de berekening gebaseerd wordt, moet in concreto worden begroot. Aan jonge slachtoffers die nog geen of een gering inkomen hebben, moet bijzondere aandacht worden besteed.
Het netto-inkomen moet in aanmerking genomen worden, tenzij wordt aangetoond dat de fiscale en sociale lasten op de toe te kennen vergoeding gelijkwaardig zijn aan deze die het verdiende inkomen belasten.
Als het nettoloon als basis wordt gebruikt, kunnen reserves worden toegekend voor de hongergenoemde fiscale en sociale lasten.
Het inkomen kan verhoogd worden als toekomstige loonsverhogingen los van de indexering kunnen aangetoond worden.
Het is aangewezen rekening te houden met een referentieperiode gespreid over meerdere jaren, inzonderheid indien het slachtoffer een zelfstandige is.
3.4.3.3. Verhoogde inspanningen
Indien de verhoogde inspanningen worden vergoed door middel van de kapitalisatiemethode dienen niet noodzakelijkerwijze dezelfde basisbedragen als deze voor de tijdelijke ongeschiktheid, in aanmerking te worden genomen. Naargelang de specifieke elementen van de zaak, kunnen zijn in min of meer worden aangepast.
Deze vergoeding kan enkel worden toegekend voor de dagen tijdens dewelke effectief wordt gewerkt.
3.4.3.4. Forfaitaire vergoeding
Wanneer de economische ongeschiktheid forfaitair wordt vergoed, wordt verwezen naar de bedragen die zijn opgenomen in de hiernavolgende tabel.
3.4.3.5. Postprofessionele schade
Postprofessionele schade is de materiële schade voortvloeiend uit de onmogelijkheid om, vanaf het pensioen, nog lucratieve activiteiten uit te oefenen, andere dan deze tijdens de professionele loopbaan.
Tevens kan er rekening worden gehouden met de gebruikelijke bewezen weerslagen van de gevolgen van het schadeverwekkend feit op de rechten op een rustpensioen van het slachtoffer.
3.4.4. Tabel van de forfaitaire vergoedingen
De hierna vermelde bedragen geven de vergoeding per graad van ongeschiktheid weer.
Het forfaitaire bedrag dat aan het slachtoffer toekomt, wordt berekend per ongeschiktheid (de persoonlijk, de huishoudelijke en de economische) en dit in functie van de door de deskundige weerhouden percentages voor elk van deze ongeschiktheden.
Ten aanzien van de huishoudelijke ongeschiktheid dient een aanpassing te geschieden rekening houdend met de bijdrage van het slachtoffer in het huishouden. Bij gebrek aan concrete gegevens, wordt de bijdrage gesplitst ten beloop van 65 % voor de vrouw en 35 % voor de man.
Deze forfaitaire bedragen kunnen worden vermeerderd of verminderd en dit in functie van de (beperkte of hoge) graden van de ongeschiktheid en de bijzonderheden van de zaak, evenals de aangetoonde, concrete gevolgen in het leven van het slachtoffer.
Tot 15 jaar
|
€ 1.220
|
16 jaar
|
€ 1.200
|
17 jaar
|
€ 1.185
|
18 jaar
|
€ 1.170
|
19 jaar
|
€ 1.155
|
20 jaar
|
€ 1.140
|
21 jaar
|
€ 1.125
|
22 jaar
|
€ 1.110
|
23 jaar
|
€ 1.095
|
24 jaar
|
€ 1.080
|
25 jaar
|
€ 1.065
|
26 jaar
|
€ 1.050
|
27 jaar
|
€ 1.035
|
28 jaar
|
€ 1.020
|
29 jaar
|
€ 1.005
|
30 jaar
|
€ 990
|
31 jaar
|
€ 975
|
32 jaar
|
€ 960
|
33 jaar
|
€ 945
|
34 jaar
|
€ 930
|
35 jaar
|
€ 915
|
36 jaar
|
€ 900
|
37 jaar
|
€ 885
|
38 jaar
|
€ 870
|
39 jaar
|
€ 855
|
40 jaar
|
€ 840
|
4ljaar
|
€ 825
|
42 jaar
|
€ 810
|
43 jaar
|
€ 795
|
44 jaar
|
€ 780
|
45 jaar
|
€ 765
|
46 jaar
|
€ 750
|
47 jaar
|
€ 735
|
48 jaar
|
€ 720
|
49 jaar
|
€705
|
50 jaar
|
€690
|
51 jaar
|
€675
|
52 jaar
|
€660
|
53 jaar
|
€645
|
54 jaar
|
€ 630
|
55 jaar
|
€ 615
|
56 jaar
|
€ 600
|
57 jaar
|
€ 585
|
58 jaar
|
€ 570
|
59 jaar
|
€ 555
|
60 jaar
|
€ 540
|
61 jaar
|
€ 525
|
62 jaar
|
€ 510
|
63 jaar
|
€495
|
64 jaar
|
€ 480
|
65 jaar
|
€ 465
|
66 jaar
|
€ 450
|
67 jaar
|
€ 435
|
68 jaar
|
€ 420
|
69 jaar
|
€ 405
|
70 jaar
|
€ 390
|
71 jaar
|
€375
|
72 jaar
|
€ 360
|
73 jaar
|
€ 345
|
74 jaar
|
€ 330
|
75 jaar
|
€ 315
|
76 jaar
|
€ 300
|
77 jaar
|
€ 285
|
78 jaar
|
€ 270
|
79 jaar
|
€ 255
|
80 jaar
|
€ 240
|
81 jaar
|
€ 225
|
82 jaar
|
€ 210
|
83 jaar
|
€ 195
|
84 jaar
|
€ 180
|
85 jaar en meer
|
€ 165
|
Voorbeeld:
Slachtoffer: man - 20 jaar oud Persoonlijke ongeschiktheid: 15% Huishoudelijke ongeschiktheid: 10% Economische ongeschiktheid: 6% Aandeel huishouden: 35%
Vergoeding=
Persoonlijke ongeschiktheid: 15x 1.140, OOeuro = 17.100, OOeuro Huishoudelijke ongeschiktheid: JO x 1.140,00 euro x 35% = 3.990,00 euro Economische ongeschiktheid: 6 x 1.140,00 euro= 6.840, 00 euro
3.5. Schade geleden door naastbestaanden
Indien een naaste aantoont dat hij materiële schade lijdt in causaal verband met het schadeverwekkend feit dat het slachtoffer is overkomen, kan hij hiervoor worden vergoed.
Deze naaste kan ook aanspraak maken op vergoeding van de schade die hij lijdt door het aanzien van het slachtoffer, waarvan de dagelijkse en langdurige toestand gekenmerkt wordt door een uitzonderlijke psychische, fysieke of mentale aftakeling.
3.6. Voorbehoud
Zowel de door de deskundige weerhouden medische reserves als de fiscale reserves, die een weerslag hebben op de toegekende vergoedingen uit hoofde van het verlies van loon of inkomen, worden vermeld in de rechterlijke uispraak.