In het Belgisch Staatsblad van 27/04/2005 verscheen de wet van 07/04/2005 tot bescherming van de journalistieke bronnen.
TOEPASSINGSGEBIED VAN DEZE WET
De journalisten
Er is geen wettelijke omschrijving van het begrip journalist. Bij de toepassing van de wet geldt als journalist éénieder die als zelfstandige of loontrekkende werkzaam is met inbegrip van de rechtspersonen en die op regelmatige wijze een rechtstreekse bijdrage levert tot het verzamelen, opstellen, produceren of verspreiden van informatie bestemd voor het publiek via een medium.
Alleen professionele journalisten vallen onder het toepassingsgebied van de wet.
De vereisten van een rechtstreekse bijdrage : de journalist die informatie aan een andere journalist doorspeelt, wordt niet beschermd. Enkel de journalist die informatie ontvangt, wordt beschermd. Een journalist die informatie van een andere journalist ontvangt worde we beschermd.
Niet alleen journalisten maar ook het redactiemedewerkers genieten van de bescherming. bronnengeheim voor bloggers
Inhoud van de bescherming
geheimhouding van de bronnen
verbod van opsporings- of onderzoeksmaatregelen
geen vervolging wegens heling
geen medeplichtigheid aan schending van het beroepsgeheim.
Belangrijkste uitzondering :
Een journalist kan enkel op vordering van de rechtbank gedwongen worden om zijn informatiebronnen vrij te geven voor zover deze van aard zijn misdrijven te voorkomen die een ernstige bedreiging opleveren voor de fysieke integriteit van personen voor zover de te vrij geven informatie van cruciaal belang is bij het voorkomen van deze misdrijven en de gevraagde informatie op geen enkele wijze kan verkregen worden.
Uitbreiding begrip Journalist tot Bloggers
Bloggers plaatsen op geregelde tijdstippen nieuwsberichten, nieuwsfeiten en opinies. Ingevolge een arrest van het arbitragehof nr. 2006/91 van 07/06/06 (NJW 147, 645) werd het begrip journalist van art. 2 van de wet op het bronnengeheim uitgebreid tot bloggers die thans dezelfde bescherming kunnen inroepen. Zie Werkers, Lievens en Vlacke, Bronnegeheim voor Bloggers, NJW, 147, 630.
zie Ceuleers, De journalistieke bronnen wettelijk beschermd, RW 2005-2006, 48.
Uitbreiding van de bescherming tot occasionele en freelancejournalisten zie arrest arbitragehof 91/2006 van 7 juni 2006 RW 20062007, 1349.
Het bronnengeheim is evenwel geen vrijbrief om om het even wat te publiceren. Evenmin is het bronnengeheim een vrijbrief om mensen zwart te maken, te belagen, te belasten, om hun verleden of hun privacy te grabbel te gooien. Evenmin laat het bronnengeheim toe om een spreekbuis te worden van roddelpraat. De journalistieke vrijheid ontneemt het individu niet het het recht tot eerbiediging van zijn privéleven, op zijn seksuele integriteit, over zijn intieme relaties, zij liefdesleven, zijn seksuele geaardheid.De benadeelde burger kan tegen de journalist in dit geval een aansprakelijkheidsvordering instellen.
zie ook: Eric Brewaeys, Recente rechtspraak van het Arbitragehof over persvrijheid in RW 2007, 1342.
Aldus heeft de journalist evenals elke redactiemedewerker het recht hun informatiebronnen geheim te houden en mag de rechter hen enkel dwingen die bronnen vrij te geven ter voorkoming van bepaalde misdrijven tegen de fysieke integriteit van personen.
Opsporings- en onderzoeksmaatregelen mogen niet slaan op gegevens die betrekking hebben op die bronnen, tenzij die gegevens kunnen voorkomen dat
de bedoelde misdrijven worden gepleegd.
Ofschoon de wet van 7 april 2005 tot doel heeft om het journalistiek brongeheim te beschermen, heeft zij evenwel aan dat geheim geen absoluut karakter verleend. Zo verbiedt zij geen strafrechtelijke onderzoeksmaatregelen tegen iemand die geen bescherming van de bronnen geniet en die ervan verdacht wordt een misdrijf te hebben gepleegd door informatie door te geven aan iemand die wel die bescherming geniet.