Op bruiloftspartijen worden vaak hele en halve speeches gehouden waarbij gekscherend wordt verwezen naar de consum(m)atie van het huwelijk. Bedoeld wordt de geslachtgemeenschap volgend op de bruiloft waardoor het huwelijk in oude tradities pas echt bindend wordt.
Het woord roept plastische beelden op waarbij het huwelijk aldus een eerste maal zou genuttigd worden.
Het woord consumeren wordt evenwel in deze context verkeerd gebruikt. De juiste term is "het consummeren van het huwelijk" inderdaad "consummeren" geschreven met 2 m'en.
Consumeren betekent nuttigen of gebruiken, afkomstig van het Latijn consumere hetgeen verbruiken of besteden betekent.
Consummeren betekent 'volbrengen, voltooien' en is afkomstig van een gans ander middeleeuws kerkelijk Latijns woord: "consummare", hetgeen samenbrengen tot één som of optelsom, tot één som brengen betekent. Zie het Latijnse stam woord "summa", som. en "con", samen, samen, met Het kerkelijk Latijns woord werd overgenomen uit het Oudfrans consummer ‘voltooien’ [eind 12e eeuw; TLF].
En zoals man en vrouw worden samengebracht zo wordt ook de Franse soep consommé (brunoise) bereid met 2 maal "m" samengebracht door vele groenten en een lekker stuk getrokken vlees ontdaan van alle vettigheid.
Misschien denkt u dat dit wel goed gevonden is, maar niet gestaafd door het Groene Boekje waarin consummeren met dubbele "m" niet voorkomt. Fout van het Groene Boekje. Het woord met dubbele "m" kan u wel terugvinden in Van Dale.
De woorden "Consumeren" en "consummeren" werden beide opgenomen sinds de eerste druk in de grote Van Dale. In de editie van 1950 nam Van Dale het "voltrekking van het huwelijk door coitus"
De kemel in de Van Van Dale van 1992. Dat ook de grote Van Dale zich kan vergissen, blijkt uit haar editie van 1992, toen ze bij consumeren als derde betekenis vermeldde: "(m.betr.t. een huwelijk) door de bijslaap voltrekken". Deze pijnlijke vergissing werd pas in de veertiende druk (2005) rechtgezet door de derde betekenis van consumeren met 1 "m" schrapte.
In het Witte Boekje is het huwelijk consummeren wél opgenomen.
Niettegenstaande tal van religies het huwelijk als belangrijk instituut erkenden, werd noch in wereldlijke of religieuze wetten de wijze van huwelijkssluiting vastgesteld. Mensen beloofden mekaar trouw. Deze belofte werd aan de gemeenschap kenbaar gemaakt door een feest en na de vleselijke gemeenschap was het huwelijk definitief. De Rooms Katholieke Kerk voerde een huwelijksceremonie in die als noodzaak gold alvorens er tot bijslaap kon overgegaan worden. Deze regel werd overgenomen door de protestanten.
Napoleon voerde in 1811 het burgerlijk huwelijk in als enige huwelijkssluiting. In 1831 werd in België door een unionistisch "eerste Belgisch" compromis tussen de liberalen en de katholieken, de regel van kracht dat er wel degelijk nog een kerkelijk huwelijk kon bestaan, mits het voorafgegaan werd door een burgerlijk huwelijk. In het burgerlijk recht geldt het consensualisme als regel om het ogenblik van de huwelijkssluiting te bepalen. Het tijdstip van het definitief worden van het huwelijk is het tijdstip waarop de aanstaande echtelieden beiden hun wil te kennen geven aan mekaar voor de ambtenaar van de burgerlijke stand op de bij wet bepaalde wijze. Er is in ons recht geen enkele regel meer die stelt dat het huwelijk pas geldig wordt door de seksuele daad.
Een huwelijk zonder seksualiteit blijft een geldig huwelijk. Het weigeren van seksualiteit kan een grond van echtscheiding uitmaken. Het opdringen van seksualiteit evenzeer. Verkrachting binnen het huwelijk is overigens strafbaar.
18de -eeuwse wetten stelden seksualiteit buiten het huwelijk strafbaar. Niet alleen overspel maar ook "het beslapen" van een vrouw zonder vooraf met haar getrouwd te zijn werd strafbaar gesteld. De term "beslapen" geeft hierbij ook blijk van het gebrek aan respect voor de vrouw in die tijd, waarbij tot uiting werd gebracht dat de daad geen gezamenlijke beslissing was maar een handeling van de man.