Op 2 mei viert de regio Madrid de opstand van 2 mei 1808 (Levantamiento del Dos de Mayo). De dag dat de Madrileense bevolking in opstand kwam tegen de Franse bezetter..
In 1808 werd Spanje bezet door de Fransen. De Koning trad af ten voordele van zijn zoon. Om de Spanjaarden nog meer te vernederen besloot de gewetenloze Franse Generaal Murat (zoon van een cafébaas en schoonbroer van Napoleon) de Spaanse troonopvolger en zijn zus te verbannen naar Bayonne, hetgeen tot opstand in de stad leidde (Voor een vlucht naar het voor de Spanjaarden bekende en vertrouwde Vlaanderen was er blijkbaar geen tijd meer).
Toen de Fransen artillerie (ja kanonnen) tegen de burgers gingen inzetten (een tactiek die ze meermaals in Parijs bij opstanden van het volk met succes hadden beproefd) resulteerden de massa's bloed enkel in de escalatie van het geweld.tot diep in de binnenstraten van Madrid. De binnenstad van Madrid werd een slagveld. Geïnspireerd door hun ervaring met stadsguerilla in Parijs, gebruikten de Fransen de beproefde techniek van de blinde terreur. Na de bloederige moordende strijd waarbij we de stad moeten voorstellen als een lappendeken van ingewanden en afgehakte ledematen, gaven de Madrilenen zich over.
De Franse methode ter handhaving van de orde werd gelegitimeerd door een ordonnantie van Murat. De Madrilenen die hun stad hadden verdedigd (in het Frans terroristen geheten) zouden allen onderworpen worden aan een "proces", een democratisch geschenk, ware het niet dat de doodstraf voor de honderden gevangenen reeds vaststond.
De slachtpartij op deze gevangenen werd in een schilderwerk van Goya vastgelegd onder de titel "El tres de mayo" .
Laat ons nooit een tweede mei vergeten, in beeld gebracht door dit beklijvende doek van Goya (afgewerkt in 1814). Het werk toont geen helden, maar wanhoop, geen heroïsche dood, maar menselijke gruwel, geen bovenmenselijke protserigheid, maar onmenselijke gruwel . Vergelijk met El dos de mayo de 1808: La carga de los mamelucos, 1814. Óleo/tela.266 x 345 cm. Museo del Prado, Madrid.y
Heldendood is propaganda en geen werkelijkheid. De centrale figuur is de personificatie van de vraag waarom. Hij communiceert met totale overgave, terwijl zijn beulen zonder enige emotie "hun werk" doen.