Een vervroegde invrijheidstelling is een invrijheidstelling voor het einde van de straf voor gedetineerden die voldoen aan bepaalde voorwaarden en mits het naleven van bepaalde voorwaarden tijdens de proefperiode.
Vervroegde invrijheidstelling wordt ingedeeld in voorwaardelijke invrijheidstelling en vervroegde invrijheidstelling
Het onderscheid tussen de voorwaardelijke en de voorlopige invrijheidstelling situeert zich op het vlak dan de duur van de straf.
Voorwaardelijke invrijheidstelling slaat op de invrijheidstelling van veroordeelden waarvan het totaal van de gevangenisstraffen meer dan 3 jaar bedraagt.
Algemene voorlopige invrijheidstelling slaat op invrijheidstelling van veroordeelden waarvan het totaal van de gevangenisstraffen niet meer dan 3 jaar bedraagt, naargelang van het geval toegekend door de minister van Justitie of door de directeur van de penitentiaire inrichting.
Specifieke voorlopige invrijheidstelling slaat op invrijheidstelling van veroordeelden om gezondheidsredenen, om familiale redenen, om professionele redenen, met het oog op collocatie, met het oog op uitlevering, met het oog op verwijdering van het grondgebied, met het oog op genade (fiscale zaken); voorlopige invrijheidstelling na betaling van een voorschot op boeten en gerechtskosten.
Andere invrijheidstellingen • invrijheidstelling op proef van een geïnterneerde delinquent, plaatsing in een private psychiatrische inrichting (wet tot bescherming van de maatschappij);
• invrijheidstelling na intrekking of opheffing van de voorlopige plaatsing; invrijheidstelling met het oog op plaatsing in een inrichting betreffende de jeugdbescherming.
• invrijheidstelling bij het verstrijken van de straf of de maatregel, of na betaling van de boeten en gerechtskosten.
• invrijheidstellinginvrijheidstelling na voorlopige aanhouding van een voorwaardelijke invrijheidgestelde;
• invrijheidstelling op proef van een veroordeelde ter beschikking gesteld van de regering;
• invrijheidstelling na opheffing door het hof van beroep van de terbeschikkingstelling van de regering;
• invrijheidstelling van een zuigeling;
• invrijheidstelling ingevolge intrekking van de uitvoering van de straf of de maatregel.
• invrijheidstelling na intrekking of opheffing van de voorlopige plaatsing; invrijheidstelling met het oog op plaatsing in een inrichting betreffende de jeugdbescherming.
PROCEDURENa vraag van de gedetineerde komt het verder initiatief toe aan de gevangenisdirecteur, het openbaar ministerie en de strafuitvoeringsrechtbank. Deze kunnen aan het justitiehuis vragen na te gaan welke voorwaarden aangepast zijn aan de situatie van de gedetineerde. De justitieassistent verifieert de plaats waar de betrokkene na detentie wilt verblijven. Hij vraagt het standpunt van de personen waarmee de gedetineerde samenleeft en gaat de omstandigheden na waarin deze zal verblijven. Hij maakt een verslag (maatschappelijke enquête) op van dit huisbezoek. Op die manier kan men met kennis van zaken een beslissing nemen en gepaste voorwaarden opleggen.
VOORWAARDENvoorlopige invrijheidstelling (bij een totale effectieve gevangenisstraf van drie jaar of korter)
De gevangenisdirecteur kan een voorlopige invrijheidstelling toekennen gekoppeld aan bepaalde voorwaarden. De gedetineerde moet de voorwaarden naleven gedurende een periode van maximaal twee jaar. Als de gedetineerde gestraft is wegens seksuele misdrijven ten aanzien van minderjarigen beslist federale overheidsdienst Justitie, directie Detentiebeheer. .
- Nadat de gedetineerde vrijgelaten wordt, nodigt de justitieassistent deze uit voor een eerste gesprek op zijn kantoor. Hij bespreekt samen met de voorlopig invrijheidgestelde de voorwaarden.
- De justitieassistent heeft regelmatig met deze invrijheidgestelde een gesprek bij de betrokkene thuis of op het kantoor van de justitieassistent en ziet na of er zich problemen stellen bij het naleven van de voorwaarden.
- De justitieassistent brengt verslag uit aan de directie Detentiebeheer van de FOD Justitie die toeziet op het dossier. Dit verslag bevat gegevens over de levenssituatie en de voorwaarden die moeten nageleefd worden..
Als u de voorwaarden niet worden nageleefd naleeft, nodigt de justitieassistent de voorlopig invrijheidgestelde uit voor een gesprek, die dan uitleg kan verschaffen. Hiervan maakt de justitieassistent een verslag en stuurt dit naar de directie Detentiebeheer van de FOD Justitie. De directie Detentiebeheer kan op basis van dat verslag de voorlopige invrijheidstelling intrekken. In dit geval zal de betrokken invrijheidgestelde dan opnieuw naar de gevangenis moeten.
Voorwaardelijke invrijheidstelling (bij een totale effectieve gevangenisstraf van meer dan drie jaar)
De strafuitvoeringsrechtbank kan de de voorwaardelijk invrijheidgestelde een voorwaardelijke invrijheidstelling toekennen gekoppeld aan bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden moeten nageleefd worden gedurende een bepaalde proeftijd. Die is minimaal twee jaar en maximaal tien jaar.
- Nadat de gedetineerde vrijgelaten wordt, nodigt de justitieassistent deze uit voor een eerste gesprek op zijn kantoor. Hij bespreekt samen met de voorwaardelijk invrijheidgestelde de voorwaarden.
- De justitieassistent heeft regelmatig een gesprek met deze invrijheidgestelde op zijn kantoor of bij deze huis. Hij gaat na de betrokkene problemen heeft bij het naleven van de voorwaarden.
- De justitieassistent brengt verslag uit aan de strafuitvoeringsrechtbank die toeziet op het dossier. Het verslag bevat gegevens over de levenssituatie en de voorwaarden die de betrokkene moet naleven.
- De strafuitvoeringsrechtbank kan de voorwaarden aanpassen, schorsen of nader omschrijven.
Als de voorwaarden niet worden nageleefd, nodigt de justitieassistent de invrijheidgestelde uit voor een gesprek, die dan een kans krijgt uit te leggen wat er is misgelopen. De justitieassistent maakt hiervan een verslag en stuurt dit naar de strafuitvoeringsrechtbank.
De strafuitvoeringsrechtbank kan de voorwaardelijke invrijheidstelling schorsen of herroepen. In dit geval moet de betrokkene dan opnieuw naar de gevangenis. De strafuitvoeringsrechtbank kan de betrokkene ook een nieuwe kans geven, de voorwaarden aanpassen of nieuwe voorwaarden opleggen.