Gebruik van geweld door politiewettelijke bron art. 37 van de
wet op het politieambt "Bij het vervullen van zijn opdrachten van bestuurlijke politie of gerechtelijke politie kan elke politieambtenaar, rekening houdend met de risico's die zulks meebrengt, geweld gebruiken om een wettig doel na te streven dat niet op een andere wijze kan worden bereikt.
Elk gebruik van geweld moet redelijk zijn en in verhouding tot het nagestreefde doel.
Aan elk gebruik van geweld gaat een waarschuwing vooraf, tenzij dit gebruik daardoor onwerkzaam zou worden."
Het gebruik van geweld wordt dus beheerst door de principes van wettelijkheid, evenredigheid en opportuniteit. Alvorens geweld te gebruiken, ongeacht de manier waarop het zich veruitwendigt, moet de politieambtenaar zich dus drie vragen stellen :
- is het nagestreefde doel van mijn optreden wettelijk?
- kan dat doel niet op een minder gewelddadige manier bereikt worden?
- zijn de dwangmiddelen redelijk en in verhouding, gezien het nagestreefde doel en de specifieke feitelijke omstandigheden?
Gebruik door de politie van vuurwapens:wettelijke bron art. 38 van de
wet op het politieambt:Art. 38. "Onverminderd de bepalingen van artikel 37, kunnen de politieambtenaren slechts gebruik maken van vuurwapens tegen personen in de volgende gevallen :
1° in het geval van wettige verdediging in de zin van de artikelen 416 en 417 van het Strafwetboek;
2° tegen gewapende personen of in de richting van voertuigen aan boord waarvan zich gewapende personen bevinden, in geval van misdaad of van een op heterdaad ontdekt wanbedrijf in de zin van artikel 41 van het Wetboek van Strafvordering, welke misdaad of welk wanbedrijf met geweld zijn gepleegd, indien redelijkerwijze mag aangenomen worden dat die personen in het bezit zijn van vuurwapens klaar voor gebruik en dat zij deze wapens zullen gebruiken tegen personen;
3° wanneer in geval van volstrekte noodzakelijkheid, de politieambtenaren van de gemeentepolitie en rijkswacht de aan hun bescherming toevertrouwde personen, posten, vervoer van gevaarlijke goederen of plaatsen op geen andere wijze kunnen verdedigen.
In dit geval mogen de vuurwapens slechts gebruikt worden overeenkomstig de richtlijnen en onder verantwoordelijkheid van een officier van bestuurlijke politie;
4° wanneer in het geval van volstrekte noodzakelijkheid, de politieambtenaren van de gemeentepolitie, de rijkswacht en de gerechtelijke politie bij de parketten de personen die aan hun bescherming zijn toevertrouwd in het raam van de uitvoering van een opdracht van gerechtelijke politie op geen andere wijze kunnen verdedigen.
In dit geval mogen de vuurwapens enkel worden gebruikt overeenkomstig de richtlijnen en onder verantwoordelijkheid van een officier van gerechtelijke politie.
Het gebruik van wapens zoals geregeld in 2°, 3° en 4°, geschiedt eerst na waarschuwing met luide stem of met enig ander beschikbaar middel, een waarschuwingsschot inbegrepen, tenzij het gebruik daardoor onwerkzaam zou worden."