Captatie of suggestie is een specifieke vorm van bedrog, zijn de aldus een wilsgebrek waardoor het testament nietig kan verklaard worden. Hierbij wordt verwezen naar een artificieel gecreëerde omstandigheid waarbij een derde iemand tracht te overtuigen tot een gift aan deze derde. Een ander woord hiervoor is erfenisbejaging.
Voorwaarden:
- kwaadwillige kunstgrepen
- beïnvloeding die van doorslaggevende invloed geweest is
- invloed op de testator met betrekking tot het betrokken legaat
- volgens sommigen volstaat een feit
- volgens anderen is een geheel van feiten noodzakelijk
In het kader van de gezondheidszorg mag een patiënt zonder problemen een verzorger bedenken met een bescheiden vrijgevigheid. Maar deze vrijgevigheid moet volledig losstaan van het leveren van de prestatie en zeker niet de voorwaarde uitmaken tot het leveren van de gezondheidsprestatie. Zolang een en ander heel bescheiden blijft (twee sigaren, een flesje reukwater, een paar pralines) is er geen probleem voor zover deze geschenken ook niet te herhaaldelijk over vaste periodiek worden geschonken.
De schenking door de patiënt (eventueel bij testament) tijdens zijn laatste ziekte aan de verzorger van deze laatste ziekte is niet toegelaten. Een en ander wordt verboden op basis van artikel 909 burgerlijke wetboek. Dit artikel stelt een onweerlegbaar vermoeden van captatie in, waardoor de zorgverstrekker en een aantal andere in de wet opgesomde personen getroffen worden door een relatieve onbekwaamheid tot ontvangen. Deze personen worden immers verondersteld om een zeer grote invloed uit te oefenen op de persoon die zij tijdens de langdurige verzorging of bijstand begeleiden in de onmiddellijke nabijheid van de dood van de betrokken patiënt en dus op een ogenblik dat deze een ernstige fysieke, psychische en fatale aftakeling ondergaat.
Deze onbekwaamheid bestaat niet in de hoofden van de vrijwilliger. Een vrijwilliger verleent immers slechts hulp die niet strikt noodzakelijk is. Het vrijwilligerswerk heeft een loutere complementaire functie en vervult in geen professionele taken. De begunstigde van het vrijwilligerswerk kan dit vrijwilligerswerk steeds weigeren zodat er van misbruik van machtspositie geen sprake is. Maar dit betekent niet dat vrijwilligers zomaar vrijuit gaan. Er bestaat enkel ten aanzien van hen die geen wettelijk vermoeden van captatie. Een persoon die stervende is kan emotioneel zeer erg gebonden zijn aan de vrijwilliger waarbij de stervende bijzonder gesteld is op het gezelschap van de vrijwilliger in zijn laatste levensuren, waarin nog steeds de grootste beïnvloeding mogelijk is.
In bepaalde rechtspraak heeft men daarom al de niet professionele hulpverleners een weerlegbare vermoeden gelegd waarbij dus de hulpverlener de bewijslast krijgt van de afwezigheid van de captatie. Hieraan dient toegevoegd dat deze interpretatie strijdig is met de tekst van artikel negen onder de negen burgerlijk wetboek.
Captatie is een vorm van bedrog waardoor de wil van de beschikker niet langer vrij is, doch beïnvloed wordt om bevoordeling tot stand te brengen.
Erfenisbejaging impliceert dat frauduleuze middelen aangewend worden door de begiftigde of door derden om de vrije wil van de testator aan te tasten of te verminderen en waarbij die middelen doorslaggevend zijn voor de bevoordeling.
Dit vereist het bewijs dat de toestemming van de erflater werd bewerkstelligd of beïnvloed door listen, leugens of frauduleuze middelen, zodanig dat de erflater niet meer vrij waste testeren. Wie, beweert dat sprake is geweest van captatie of erfenisbejaging dient dit te bewijzen. Hierbij volstaat het niet aan te tonen dat de gift gebeurde in een situatie waarin erfenisbejagingmogelijk en plausibel was. Er moeten precieze en concrete feiten aangevoerd en bewezen worden, die daadwerkelijke captatie en/of erfenisbejaging inhouden.