Een vaak gehoorde (bedenkelijke) reden om een levensverzekering af te sluiten, is de wens om (een deel van) het vermogen te beschermen tegen eventuele schuldeisers. In theorie lijkt een levensverzekering een veilige “parking” voor vermogensbestanddelen: zolang het verzekerd risico zich niet voordoet, blijft het kapitaal buiten het bereik van derden. In de praktijk echter is deze bescherming niet absoluut. Deze bijdrage bespreekt de mogelijkheden en beperkingen van de levensverzekering als beschermingsmechanisme tegen schuldeisers.
1. De levensverzekering vóór het verzekerd voorval: beperkte verhaalsmogelijkheden
Zolang het verzekerd risico – meestal het overlijden van het verzekerd hoofd – zich niet voordoet, kan het kapitaal onder een levensverzekering in principe niet worden opgeëist door schuldeisers van de begunstigde. Het kapitaal bestaat dan juridisch nog niet: er is slechts een toekomstige voorwaardelijke aanspraak, geen opeisbare vordering. Ook tegenover de verzekeringnemer ligt dat genuanceerd.
Wat kunnen schuldeisers wel doen?
De mate van bescherming hangt dus sterk af van het type polis en de configuratie. Polissen zonder afkoopmogelijkheid (bv. bij zuivere overlijdensdekking zonder spaarcomponent) bieden meer bescherming dan kapitaalsopbouwende polissen (bv. tak 21 of tak 23), die vaak wel een actuele waarde hebben.
2. De uitkering na het verzekerd voorval: de actio pauliana loert om de hoek
Wanneer het verzekerd risico zich heeft voorgedaan en het kapitaal effectief wordt uitgekeerd aan de begunstigde, kunnen schuldeisers alsnog proberen optreden via de actio pauliana (art. 1167 BW). Dit is een vordering tot niet-tegenwerpelijkheid van een rechtshandeling die de schuldeisers heeft benadeeld. Hierbij dient ook rekening gehouden met strafklachten wegens organisatie van onvermogen.
Voor een succesvolle actio pauliana moet aan drie voorwaarden zijn voldaan:
Wat als de actio pauliana slaagt?
In dat geval wordt de polis of de betaling van de premie niet-tegenwerpelijk verklaard aan de schuldeisers. De gevolgen zijn beperkt tot de waarde van de verrichting. De schuldeisers kunnen zich dan verhalen op:
Er bestaat hier discussie in de rechtsleer. Sommigen aanvaarden dat slechts de premies terugvorderbaar zijn (omdat alleen zij het vermogen hebben verlaten), anderen pleiten ervoor dat ook het uitgekeerde kapitaal zelf geviseerd kan worden, zeker indien het verband tussen de premie en de uitkering rechtstreeks en exclusief is.
3. De rol van de configuratie: A-A-B versus A-B-B
De mate van bescherming tegen schuldeisers hangt ook af van de configuratie van de polis. Enkele voorbeelden:
Indien men dus effectief bescherming tegen schuldeisers nastreeft, kan het aangewezen zijn om niet de klassieke A-A-B-structuur te hanteren, maar te werken met alternatieve combinaties of met rechtspersonen als tussenpartij (bv. via een maatschap).
4. Fiscale correcties bij misbruik
Wanneer de levensverzekering bewust wordt gebruikt om schuldeisers of de fiscus te ontlopen, is ook fiscaal misbruik niet uitgesloten. De fiscale administratie kan zich op het standpunt stellen dat een levensverzekering – met de overdracht van een aanzienlijk kapitaal aan een derde – een verdoken schenking vormt, waarop successie- of schenkingsrechten verschuldigd zijn.
Wordt de begunstiging beschouwd als een schenking, dan komt artikel 8 W. Succ. in beeld, dat fictieve legaten viseert. Hoewel dit artikel vooral bedoeld is om successierechten te heffen, kan het ook een spiegel vormen voor het burgerlijk recht: het geeft aan dat zulke technieken niet altijd vrij van gevolgen zijn, zeker niet indien er aanwijzingen zijn van vermogensverschuiving met benadelingsopzet.
5. Wat kan onder voorwaarden wel tegengesteld ?
Besluit
De levensverzekering als instrument om vermogen te isoleren van het verhaal van schuldeisers biedt geen zekerheden en kan botsen op de actio pauliana en zelfs op een strafklacht wegens (poging tot) organisatie van onvermogen..
De bescherming tegen schuldeisers is dus precair, relatief en niet absoluut. Vooral wanneer het om een kapitaalsverzekering met afkoopwaarde gaat, of wanneer de begunstiging kosteloos en ten nadele van schuldeisers gebeurde, blijven zij niet zonder verhaalsmogelijkheden.
Opgelet: Deze tekst omvat slechts een gedeeltelijke inhoud
Word ook lid en lees onbeperkt alle bijdragen.
Checklist bij het overwegen van een aangifte wegens verkrachting Met aandacht voor juridische, medische en psychologische aspecten – bedoeld ter ondersteuning van slachtoffers én hun raadslieden. I. Medische en fysieke veiligheid …
Checklist bij het overwegen van een aangifte wegens verkrachting Met aandacht voor juridische, medische en psychologische aspecten – bedoeld ter ondersteuning van slachtoffers én hun raadslieden. I. Medische en fysieke veiligheid …
Het lijkt een Belgische gewoonte om te pas en ten onpas strafklachten neer te leggen. Te weinig wordt benadrukt dat een aangifte ook risico's inhoudt. Wanneer de tenlasteleggingen niet hard…
V.-T. en Consoorten V. t/ V. ... I. Beroepen vonnis 1. Bij dagvaarding van 27 juni 2013 initiëren Paul V. en Christiane T. (hierna: V.-T.) onderhavige procedure tegen hun zoon, Bert V. Zij stellen…
Uittreksel uit het gerechtelijk wetboek Art. 772. Indien een verschijnende partij gedurende het beraad een nieuw stuk of feit van overwegend belang ontdekt, kan zij, zolang het vonnis niet uitgesproken is…
1. Spanningsveld tussen onderhandelingsvrijheid en precontractuele aansprakelijkheid Partijen die onderhandelen met het oog op het sluiten van een overeenkomst, wensen vaak zoveel mogelijk speelruimte te behouden. Tegelijk willen ze vermijden dat…
Sinds 1 september 2019 gelden er voor minderjarigen met gezinsverblijfplaats in het Vlaams Gewest nieuwe regels over de aanpak van jeugdcriminaliteit, uitgewerkt in de decreten van 15 februari 2019 (BS…
Misdrijven tegen de persoonlijke rust en de morele integriteit Onder hoofdstuk 6 groepeert het strafwetboek 2024 de misdrijven tegen de persoonlijke rust en de morele integriteit. Deze misdrijven worden in het Sw…
H. t/ W. ... I. Relevante feitelijke procedurele elementen 1. H. en W. zijn gewezen feitelijke samenwoners met twee gemeenschappelijke (intussen meerderjarige) dochters (...). Hun samenwoningsrelatie startte begin jaren ’90 en eindigde medio…
R.A.,; R.B., tegen A.H., geïntimeerde Procedure 1. De door de wet vereiste processtukken werden in behoorlijke vorm overgelegd, waaronder het bestreden vonnis d.d. 11/01/2016 van de rechtbank van eerste aanleg…
Nr. P.15.0135.N I S D W, beklaagde, eiseres, II P J D, beklaagde, eiser, III HOUTBOUW DEFREYNE & ZOON nv, met zetel te 8700 Tielt, Egemsesteenweg 59, vertegenwoordigd door de…
De rechtsdwaling in het Belgische strafprocesrecht Rechtsdwaling is een onvermijdelijk risico binnen het strafrechtelijk systeem, en manifesteert zich wanneer een onschuldige ten onrechte wordt veroordeeld. De rechtsdwaling kan vele vormen aannemen…
28 NOVEMBER 2000. - Wet van 28 november 2000 inzake informaticacriminaliteit. Bron : JUSTITIE Publicatie in het Belgisch Staatsblad: 03-02-2001 Inwerkingtreding : 13-02-2001 HOOFDSTUK I…
bvba N. t./ A.K. en J.J. ( ... ) A. Feiten en procedurevoorgaanden 1. De heer K. en mevrouw J. zijn eigenaar van een onbebouwde grond te X., gelegen tussen de huisnummers A…
De meldingsplicht van de notaris De meldingsplicht vormt het centrale punt van de preventieve verplichtingen die de Witwaswet oplegt aan de notaris. Deze plicht houdt in dat de notaris, onder bepaalde…
De notaris oefent een dubbelrol uit als openbaar ambtenaar en vrije beroepsbeoefenaar. Die bijzondere positie maakt dat zijn aansprakelijkheid zowel buitencontractueel als contractueel kan zijn, afhankelijk van de hoedanigheid waarin…
Een lijfrente wordt in de rechtsleer omschreven als een rechtsverhouding krachtens welke een persoon aan een andere persoon verplicht is tot een periodieke uitkering van een geldbedrag, gedurende het leven…
Il. Beroepen vonnis Investeren in andermans woning verrijking zonder oorzaak waarbij de kosten de normale lasten in de huishouding overschrijden - verrijking zonder oorzaakWanneer de uitgaven van de ene feitelijke…
PrincipesDe vastgoedmakelaar heeft recht op commissieloon in dien de beoogde verkoopovereenkomst effectief tot stand komen ten gevolge van zijn tussenkomst De vastgoedmakelaar heeft recht op commissie wanneer de koop met…
T.D. t.\ P.W. en N.V. II. Feiten en vorderingen 1. Eiser voert aan dat hij, in de zomer van 2011, verschillende (telefonische) contacten heeft gehad met verweerders met betrekking tot…
E. t./ B. bvba( ... )Antecedenten1. Het geschil vindt zijn oorsprong in een overeenkomst van "verkoopstoelating - verhuring van diensten", door de partijen ondertekend op 2 juli 2010.1.1. Met deze…
Rechtspraak: • Hof van Cassatie, 1e Kamer 2 februari 2006, RW 2008-2009, 926 .... III. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
Elfri.be bestaat als site sinds 2003. Sinds 15 augustus 2018 werkt de site in haar nieuwste editie met Arc3c als uitgever. Nieuw is de https omgeving, het dynamisch karakter, web 3 .0 technologie, betere zoekmogelijkheden en een 40 tal nieuwe functies. De site wordt inhoudelijk voortdurend, lees dagelijks, aangepast en aangevuld met de recentste wetswijzigingen, nieuwe rechtspraak en nieuwe rechtsleer. Bijna alle rechtspraak die in België aandacht krijgt is terug te vinden op de elfri.be. Anders dan andere dure websites, hebben we een technologie uitgewerkt waarbij de gezochte informatie onmiddellijk wordt verschaft door een gewone vraagstelling in gewoon Nederlands, het weze op de site zelf, het weze gewoon in Google. Wij spreken uw taal en werken niet met onbegrijpelijke of onlogische boomstructuren die verwijzen naar documenten die ofwel niet relevant, ofwel niet kunnen gelezen worden. Om volledige informatie met bronnen, rechtsleer, rechtspraak en wetgeving, kan u een vrij goedkoop abonnement nemen (reeds mogelijk vanaf 1 maand)
In een procedure wordt principieel geoordeeld op basis van het gerechtsdossier zoals gestaafd middels stukken die door partijen worden neergelegd. De conclusies houden de middelen in tot ondersteuning van de eis…
Bronnen en referenties Bücherhexe (2007). Paul Watzlawick. Wikipedia die freie Enzyklopädie. Verkregen 04-02-2007 van http://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick ExplicitImplicity (2007). Paul Watzalwick. Wikipedia, the free encyclopedia. Verkregen 04-02-2007 van http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick Auteur onbekend (2006). Uittreksel van ‘De…
Artikel 213 Burgerlijk wetboek stelt: “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht, zij zijn elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd”. Deze bepaling werd opgenomen in Hoofdstuk VI Wederzijdse rechten en verplichtingen…
Hoe kan men onroerende goederen verkrijgen door verkrijgende verjaring? voorwaarden: - een voortdurend bezit - een onafgebroken bezit - een openbaar bezit - een niet dubbelzinnig bezit - een bezit als eigenaar…
Principieel is in toepassing van het WER een persoonlijk faillissement van een (ex) bestuurder (nieuwe naam voor zaakvoerder) mogelijk, los van het faillissement van de onderneming waarin deze optrad. Boek I…
ONTLEDING LASTER ONDER DE GELDING VAN HET Sw. 1867 • Laster bestaat erin aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste te leggen dat zijn eer kan krenken of hem…
De regels betreffende de foutaansprakelijkheid worden weergegeven in de artikelen 1382 en 1383 oud Burgerlijk Wetboek. Volgens deze artikelen dient degene die door zijn fout of nalatigheid aan een ander schade…
Een nietig verklaarde overeenkomst kan voor partijen geen grondslag van rechten en verplichtingen zijn. De nietige overeenkomst kan ook niet aan derden worden tegengeworpen. Bovendien werkt een nietige rechtshandeling terug…
Voorbeelden van beschikkingen: uittreksel uit het gerechtelijk wetboek: Art. 98. Wanneer een rechter wettig verhinderd is of er een plaats van rechter openstaat in een rechtbank van eerste aanleg of van koophandel…
Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, tegen H W, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent…
Art. 474 Sw. 2024 (Inwerkintreding 8 april 2026) Verzwarende factoren van diefstal en afpersing stelt: “Bij de keuze van de straf of maatregel en de zwaarte ervan voor een in deze…
Rechtspraak: • Raad van State,12e Kamer – 9 juni 2009, RW 2010-2011, 25: Samenvatting: Wanneer het bestuur voornemens is ten aanzien van een bestuurde een maatregel te nemen die hem op…
Bekom toegang tot alle informatie op deze website
Met een abonnement krijgt u toegang tot een schat aan bijkomende informatie (vaak elders niet te vinden), lezen van de volledige teksten zonder beperkingen, verwijzingen naar wetten, rechtspraak en wetten, antwoorden op nog meer vragen, opzoekingen allerhande mogelijkheid tot knippen, plakken, afdrukken, modellen, tips, trics, aandachtspunten professioneel gedeelte en zoveel meer.
Met een abonnement (vanaf 5,95 euro per maand) heeft u steeds een professionele juridische bibliotheek met 25.000 bijdragen ter beschikking
BVBA Advocatenkantoor Elfri De Neve
Stationsstraat 29 - 9700 Oudenaarde
voor afspraak 055/31.86.47
Fax: 055/31.14.03
U heeft geen toegang tot knippen, plakken, opslaan, printen, downloaden, raadpleging archief, sociaal netwerk, vacaturedienst slechts gedeeltelijke toegang tot deze pagina. Om hiervan gebruik te maken van deze functies en diensten dient u u een pro-abonnement te nemen. klik hier voor de verschillende formules
Share