In het medisch aansprakelijkheidsrecht rijzen bijzondere moeilijkheden wanneer schade optreedt in een context van wetenschappelijke onzekerheid. Dit geldt in het bijzonder bij het gebruik van gezondheidsproducten zoals vaccins of medische hulpmiddelen. De vraag stelt zich dan onder welke voorwaarden een arts of ziekenhuis aansprakelijk kan worden gesteld, hoe het oorzakelijk verband moet worden aangetoond, en in hoeverre de informatieplicht reikt wanneer het risico onzeker of controversieel is. Op basis van rechtspraak en rechtsleer kunnen enkele richtlijnen worden afgeleid.
De arts is gehouden om bij een medische behandeling veilige hulpmiddelen en producten te gebruiken. Hoewel sommige auteurs verdedigen dat hieruit een resultaatsverbintenis voortvloeit – gelet op de afwezigheid van een aleatoir karakter bij het gebruik van materiaal – blijft in het Belgische recht het uitgangspunt dat de arts slechts aansprakelijk is bij fout. Deze fout moet beoordeeld worden naar het gedrag van een normaal zorgvuldig arts geplaatst in gelijkaardige omstandigheden. Enkel wanneer kan worden aangetoond dat de arts tekortschiet bij de keuze, controle, bewaring of het gebruik van het materiaal, kan aansprakelijkheid worden weerhouden. Het loutere gebruik van gebrekkig materiaal volstaat dus niet om aansprakelijkheid te vestigen, tenzij dit een gevolg is van een nalatigheid.
In zaken waarin het oorzakelijk verband tussen het gebruik van een gezondheidsproduct en de opgetreden schade onzeker blijft wegens gebrek aan wetenschappelijk bewijs, speelt het vermoeden een centrale rol. Volgens het Belgische bewijsrecht kan het oorzakelijk verband worden aangetoond via ernstige, precieze en overeenstemmende vermoedens. Elementen zoals het temporele verband, het ontbreken van andere oorzaken en de algemene gezondheidstoestand vóór de medische ingreep kunnen een vermoeden onderbouwen. De rechter beoordeelt deze aanwijzingen soeverein.
Wetenschappelijke studies hebben in dit kader een ondersteunende, maar geen beslissende waarde. Statistisch verband volstaat niet voor individuele causaliteit, maar een rechter mag evenmin het ontbreken van consensus als reden aanhalen om een vermoeden categorisch uit te sluiten. Wat telt, is of het geheel van de voorgelegde feiten in het concrete geval overtuigt. Toch blijft het risico op uiteenlopende uitspraken bestaan, gezien de ruime beoordelingsmarge van de feitenrechter.
De informatieplicht van de arts strekt zich uit tot de relevante risico’s van een medische tussenkomst. Een risico is relevant wanneer een redelijk geïnformeerde patiënt, geplaatst in dezelfde omstandigheden, dit als doorslaggevend zou beschouwen bij het al dan niet geven van toestemming. De informatieplicht omvat niet alleen frequent voorkomende risico’s, maar ook zeldzame of ernstige risico’s, zolang ze gekend zijn of redelijkerwijze gekend moesten zijn.
Bij wetenschappelijke onzekerheid geldt dat de arts verplicht is te informeren over risico’s die als ernstig worden beschouwd door een geloofwaardige minderheidsstrekking binnen de medische gemeenschap. Een verregaande consensus is niet vereist. Indien er ernstige waarschuwingen bestaan in de wetenschappelijke literatuur, moet de arts hier melding van maken. De patiënt moet immers de kans krijgen om op basis van volledige informatie een geïnformeerde beslissing te nemen. Het onthouden van informatie over bestaande twijfels of controverse kan aanleiding geven tot aansprakelijkheid, zelfs als het risico zich uiteindelijk niet verwezenlijkt.
Naast lichamelijke schade kan een patiënt ook schade lijden door de schending van zijn zelfbeschikkingsrecht. Dit geldt met name wanneer hij geen volwaardige toestemming kon geven bij gebrek aan informatie over bepaalde risico’s. Zelfs bij afwezigheid van een causaal verband met lichamelijke schade, kan sprake zijn van morele schade – gevoelens van onmacht, frustratie of verlies aan controle – die aanleiding geeft tot schadevergoeding. Deze integriteitsschade ontstaat uit de aantasting van de autonomie van de patiënt en verdient juridische erkenning als een afzonderlijke vorm van schade.
In situaties waarin het oorzakelijk verband niet wetenschappelijk kan worden vastgesteld en het risico van schade onzeker is, blijft het medisch aansprakelijkheidsrecht een complex spanningsveld tussen bescherming van de patiënt en rechtszekerheid voor de arts. De toepassing van vermoedens bij de bewijsvoering, een genuanceerde invulling van de informatieplicht en de erkenning van integriteitsschade bieden echter handvatten om het evenwicht tussen deze belangen in evenwicht te brengen. Een consequente toepassing van deze principes is wenselijk om voorspelbaarheid en coherentie in de rechtspraak te bevorderen.
Opgelet: Deze tekst omvat slechts een gedeeltelijke inhoud
Word ook lid en lees onbeperkt alle bijdragen.
Algemeen Verplichte vermeldingen:Het verzoekschrift vermeldt op straffe van nietigheid : 1° de dag, de maand en het jaar; 2° de naam, de voornaam, de woonplaats van de verzoeker en, in voorkomend geval, zijn…
Bij de oplevering Bij de oplevering van nieuwbouwappartementen doet zich een bijzonder spanningsveld voor wanneer de syndicus optreedt namens de vereniging van mede-eigenaars (VME) tegenover de bouwpromotor. Zeker wanneer de syndicus…
Het Hof van Beroep, zitting houdende op 19 januari 2012 te Antwerpen, 12e kamer Ten laste gelegde feiten Te Merksplas, op 28 juli 2009 Om het wanbedrijf uitgevoerd te hebben of om aan…
Ondermaat bij verkoop van appartementen: juridische aandachtspunten voor professionals Waarom oppervlakteaanduiding wél telt Bij de verkoop van appartementen speelt de vermelding van de oppervlakte een cruciale rol, aangezien de verkoopprijs in de…
Rechtspraak: • Cass. AR 3845, 21 november 1984 (B., V.D.), Arr. Cass. 1984-85, 408; , Bull. 1985, 365; , Pas. 1985, I, 365. Een anders prostitutie exploiteert hij die…
De persrechter en het strafproces: evenwicht tussen communicatie en procesgaranties De communicatie van gerechtelijke instanties met de buitenwereld – en dan vooral met de media – is een terrein vol spanningen…
Het gebruik van hulpmiddelen bij het verhoor van kinderen: communicatiesteun of bewijstechnisch risico? Het verhoor van minderjarigen, en in het bijzonder van jonge kinderen, roept begrijpelijkerwijs bijzondere bezorgdheden op binnen het…
1. Het gebrek aan wetenschappelijke ondersteuning van de psychologische benadering De inzet van psychologische inzichten in strafrechtelijke verhoorsituaties wordt vaak voorgesteld als wetenschappelijk onderbouwd. In de praktijk blijkt echter dat deze…
De keuzeconfrontatie wordt vaak voorgesteld als een wetenschappelijk onderbouwde hoeksteen van het opsporingsonderzoek. Psychologen en criminologen wijzen met klem op de vermeende onbetrouwbaarheid van eenpersoonsconfrontaties en pleiten haast dogmatisch voor…
De onbetrouwbaarheid van verbale en non-verbale leugendetectie: pseudowetenschap op glad ijs Het idee dat leugens kunnen worden herkend aan gedrag, lichaamstaal of woordgebruik is al decennia wijdverspreid, zowel in populaire cultuur…
Het politieverhoor is één van de meest gereglementeerde, maar tegelijk ook meest miskende onderdelen van het strafproces. In rechtspsychologische literatuur wordt het verhoor niet zelden voorgesteld als een manipulatief spel…
Op 31 januari 2005 sprak het Gentse Hof van beroep twee verdachten vrij bij gebrek aan bewijs. Nochtans waren de beklaagden formeel herkend door diverse slachtoffers van diefstallen. Dit arrest zorgde…
Het artikel “Overeenkomsten op afstand met betrekking tot financiële diensten” van Reinhard Steennot biedt een diepgaande commentaar op Afdeling 2 van Titel 3, Hoofdstuk 2 van het Wetboek van Economisch…
Nr. P.15.1312.N 1. M L M D C, beklaagde, 2. A F F D C, beklaagde, 3. G M C D C, beklaagde, eisers, I. RECHTSPLEGING VOOR HET…
Nr. P.15.1312.N 1. M L M D C, beklaagde, 2. A F F D C, beklaagde, 3. G M C D C, beklaagde, eisers, I. RECHTSPLEGING VOOR HET…
In het buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht geldt als toetsingsmaatstaf de algemene zorgvuldigheidsnorm, inhoudend dat een persoon zich moet gedragen zoals een normaal, vooruitziend en zorgvuldig persoon in dezelfde omstandigheden zou doen. Deze…
De bijdrage “Schenken onder levenden en testeren door personen onder voorlopig bewind: een analyse” van Annelies Gabriëls biedt een diepgaande bespreking van de mogelijkheden en beperkingen die personen onder voorlopig…
Investeringen tussen samenwoners: juridische basis, bewijsproblemen en conventionele oplossingen Inleiding Wanneer samenwoners – wettelijk of feitelijk – samen investeren in een goed, rijst bij relatiebreuk vaak de vraag wie wat moet terugbetalen…
Het juridisch kader rond hulp bij zelfdoding in België Hulp bij zelfdoding roept complexe vragen op aan de kruising van strafrecht, gezondheidsrecht en ethiek. In België blijft het uitgangspunt dat het…
Een lijfrente wordt in de rechtsleer omschreven als een rechtsverhouding krachtens welke een persoon aan een andere persoon verplicht is tot een periodieke uitkering van een geldbedrag, gedurende het leven…
Il. Beroepen vonnis Investeren in andermans woning verrijking zonder oorzaak waarbij de kosten de normale lasten in de huishouding overschrijden - verrijking zonder oorzaakWanneer de uitgaven van de ene feitelijke…
PrincipesDe vastgoedmakelaar heeft recht op commissieloon in dien de beoogde verkoopovereenkomst effectief tot stand komen ten gevolge van zijn tussenkomst De vastgoedmakelaar heeft recht op commissie wanneer de koop met…
T.D. t.\ P.W. en N.V. II. Feiten en vorderingen 1. Eiser voert aan dat hij, in de zomer van 2011, verschillende (telefonische) contacten heeft gehad met verweerders met betrekking tot…
E. t./ B. bvba( ... )Antecedenten1. Het geschil vindt zijn oorsprong in een overeenkomst van "verkoopstoelating - verhuring van diensten", door de partijen ondertekend op 2 juli 2010.1.1. Met deze…
Rechtspraak: • Hof van Cassatie, 1e Kamer 2 februari 2006, RW 2008-2009, 926 .... III. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
Elfri.be bestaat als site sinds 2003. Sinds 15 augustus 2018 werkt de site in haar nieuwste editie met Arc3c als uitgever. Nieuw is de https omgeving, het dynamisch karakter, web 3 .0 technologie, betere zoekmogelijkheden en een 40 tal nieuwe functies. De site wordt inhoudelijk voortdurend, lees dagelijks, aangepast en aangevuld met de recentste wetswijzigingen, nieuwe rechtspraak en nieuwe rechtsleer. Bijna alle rechtspraak die in België aandacht krijgt is terug te vinden op de elfri.be. Anders dan andere dure websites, hebben we een technologie uitgewerkt waarbij de gezochte informatie onmiddellijk wordt verschaft door een gewone vraagstelling in gewoon Nederlands, het weze op de site zelf, het weze gewoon in Google. Wij spreken uw taal en werken niet met onbegrijpelijke of onlogische boomstructuren die verwijzen naar documenten die ofwel niet relevant, ofwel niet kunnen gelezen worden. Om volledige informatie met bronnen, rechtsleer, rechtspraak en wetgeving, kan u een vrij goedkoop abonnement nemen (reeds mogelijk vanaf 1 maand)
In een procedure wordt principieel geoordeeld op basis van het gerechtsdossier zoals gestaafd middels stukken die door partijen worden neergelegd. De conclusies houden de middelen in tot ondersteuning van de eis…
Bronnen en referenties Bücherhexe (2007). Paul Watzlawick. Wikipedia die freie Enzyklopädie. Verkregen 04-02-2007 van http://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick ExplicitImplicity (2007). Paul Watzalwick. Wikipedia, the free encyclopedia. Verkregen 04-02-2007 van http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick Auteur onbekend (2006). Uittreksel van ‘De…
Artikel 213 Burgerlijk wetboek stelt: “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht, zij zijn elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd”. Deze bepaling werd opgenomen in Hoofdstuk VI Wederzijdse rechten en verplichtingen…
Hoe kan men onroerende goederen verkrijgen door verkrijgende verjaring? voorwaarden: - een voortdurend bezit - een onafgebroken bezit - een openbaar bezit - een niet dubbelzinnig bezit - een bezit als eigenaar…
Principieel is in toepassing van het WER een persoonlijk faillissement van een (ex) bestuurder (nieuwe naam voor zaakvoerder) mogelijk, los van het faillissement van de onderneming waarin deze optrad. Boek I…
ONTLEDING LASTER ONDER DE GELDING VAN HET Sw. 1867 • Laster bestaat erin aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste te leggen dat zijn eer kan krenken of hem…
De regels betreffende de foutaansprakelijkheid worden weergegeven in de artikelen 1382 en 1383 oud Burgerlijk Wetboek. Volgens deze artikelen dient degene die door zijn fout of nalatigheid aan een ander schade…
Een nietig verklaarde overeenkomst kan voor partijen geen grondslag van rechten en verplichtingen zijn. De nietige overeenkomst kan ook niet aan derden worden tegengeworpen. Bovendien werkt een nietige rechtshandeling terug…
Voorbeelden van beschikkingen: uittreksel uit het gerechtelijk wetboek: Art. 98. Wanneer een rechter wettig verhinderd is of er een plaats van rechter openstaat in een rechtbank van eerste aanleg of van koophandel…
Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, tegen H W, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent…
Art. 474 Sw. 2024 (Inwerkintreding 8 april 2026) Verzwarende factoren van diefstal en afpersing stelt: “Bij de keuze van de straf of maatregel en de zwaarte ervan voor een in deze…
Rechtspraak: • Raad van State,12e Kamer – 9 juni 2009, RW 2010-2011, 25: Samenvatting: Wanneer het bestuur voornemens is ten aanzien van een bestuurde een maatregel te nemen die hem op…
Bekom toegang tot alle informatie op deze website
Met een abonnement krijgt u toegang tot een schat aan bijkomende informatie (vaak elders niet te vinden), lezen van de volledige teksten zonder beperkingen, verwijzingen naar wetten, rechtspraak en wetten, antwoorden op nog meer vragen, opzoekingen allerhande mogelijkheid tot knippen, plakken, afdrukken, modellen, tips, trics, aandachtspunten professioneel gedeelte en zoveel meer.
Met een abonnement (vanaf 5,95 euro per maand) heeft u steeds een professionele juridische bibliotheek met 25.000 bijdragen ter beschikking
BVBA Advocatenkantoor Elfri De Neve
Stationsstraat 29 - 9700 Oudenaarde
voor afspraak 055/31.86.47
Fax: 055/31.14.03
U heeft geen toegang tot knippen, plakken, opslaan, printen, downloaden, raadpleging archief, sociaal netwerk, vacaturedienst slechts gedeeltelijke toegang tot deze pagina. Om hiervan gebruik te maken van deze functies en diensten dient u u een pro-abonnement te nemen. klik hier voor de verschillende formules
Share