Voor de strafbaarstelling van schuldig verzuim is vereist dat het slachtoffer zich bevindt in een toestand van “groot gevaar”. Dit begrip vormt een essentieel bestanddeel van het misdrijf. Groot gevaar slaat op een situatie waarin de persoonlijke integriteit, vrijheid of eerbaarheid van iemand ernstig bedreigd wordt. Het hoeft geen levensgevaar te zijn, maar het moet wel gaan om een reëel, actueel en ernstig gevaar. Louter hypothetisch of toekomstig gevaar volstaat niet.
De beoordeling van het gevaar gebeurt objectief, los van de gevolgen van het verzuim. De situatie wordt beoordeeld op het ogenblik van de weigering om hulp te bieden. Er moet sprake zijn van een actuele noodtoestand waarin onmiddellijke hulp nodig is. De rechtspraak heeft dit begrip ingevuld aan de hand van uiteenlopende feitelijke situaties. Zo werd groot gevaar onder meer aanvaard bij het achterlaten van een persoon die zware slagen heeft gekregen en in stervensgevaar verkeert, bij verkeersslachtoffers, bij pasgeborenen met ademhalingsproblemen, bij een bevalling of een verkrachting, en bij dreigend verlies van een ongeboren kind. Ook psychische aandoeningen ten gevolge van belaging werden als groot gevaar erkend.
Zelfs bij stervenden blijft de hulpverplichting gelden zolang er een redelijke kans op redding bestaat. De plicht vervalt pas wanneer de persoon overleden is, bijvoorbeeld bij een overdosis verdovende middelen. Er rijzen wel vragen bij gevallen van klinische of hersendood, of bij palliatieve patiënten wanneer onverwachte omstandigheden zich voordoen. In die gevallen is de beoordeling van het moreel bestanddeel in hoofde van een doorsneeburger soms problematisch, omdat hij niet met zekerheid kan inschatten of nog hulp mogelijk is.
Groot gevaar kan ontstaan door toedoen van een derde, door de omstandigheden, door het slachtoffer zelf of zelfs door de dader van het verzuim. Het feit dat het gevaar door een misdrijf werd veroorzaakt, doet geen afbreuk aan de hulpplicht. Het maakt voor de toepassing van artikel 422bis geen verschil of het gevaar voortvloeit uit een ongeval, een zelfmoordpoging of een gewelddaad. Zelfs de dader van een opzettelijk misdrijf kan onder omstandigheden gehouden zijn om hulp te bieden. Dit standpunt werd bevestigd door het Hof van Cassatie, dat oordeelde dat iemand die opzettelijk slagen toebrengt en daarna verzuimt hulp te verlenen aan het slachtoffer dat in groot gevaar verkeert, ook schuldig is aan schuldig verzuim. De ernst en het ogenblikkelijk karakter van het gevaar zijn dus doorslaggevend, niet de herkomst ervan.
Hoewel de wetgever geen definitie gaf van het begrip groot gevaar, heeft de rechtspraak dit concept ontwikkeld in functie van de concrete omstandigheden. Het gaat telkens om een situatie die voor een redelijke buitenstaander onmiddellijk noodzaakt tot tussenkomst, zonder dat die tussenkomst buitensporig gevaarlijk is voor de helper of derden. Het strafrecht sanctioneert hier het passief blijven in omstandigheden waar hulp vanzelfsprekend hoort te zijn.
Het begrip groot gevaar bij schuldig verzuim is in de rechtspraak en rechtsleer concreet ingevuld aan de hand van talrijke voorbeelden. Zo werd het bestaan van groot gevaar onder meer aangenomen in de volgende situaties:
– een slachtoffer van zware slagen dat in stervensgevaar wordt achtergelaten op straat
– een zwaar gekwetste persoon na een verkeersongeval
– een pasgeboren kind dat dreigt te stikken door ademhalingsmoeilijkheden
– een vrouw die op het punt staat te bevallen en geen medische hulp ontvangt
– een persoon die wordt verkracht
– een ongeboren kind dat dreigt verloren te gaan
– een directeur die zijn gezagspositie misbruikt op een wijze die tot ernstig psychisch misbruik leidt
– een persoon die op het punt staat zelfmoord te plegen
– een kind dat lijdt aan psychische stoornissen ten gevolge van belaging en daardoor blijvend ongeschikt is voor arbeid
Deze voorbeelden illustreren dat het niet enkel om levensbedreigende fysieke situaties gaat, maar ook om dreigingen die de psychische gezondheid of de menselijke waardigheid aantasten. Het begrip groot gevaar dekt dus een breed spectrum van omstandigheden die dringend menselijke tussenkomst vereisen. Ook wanneer het slachtoffer alle hulp weigert, kan er nog steeds sprake zijn van groot gevaar, zoals in het geval van een kandidaat-zelfdoder, al rijzen in zulke gevallen bijkomende ethische en juridische vragen.
Daarnaast bevestigt de rechtspraak dat ook stervenden moeten geholpen worden, zelfs wanneer de kans op redding uiterst gering is. Enkel wanneer het slachtoffer overleden is – zoals bij hersendood – vervalt de verplichting. Een belangrijk uitgangspunt blijft dat het gevaar op het moment zelf ernstig, reëel en actueel moet zijn, los van de vraag wie het veroorzaakt heeft. Het kan voortvloeien uit toeval, uit de handelingen van het slachtoffer zelf, of uit het opzettelijk handelen van de verzuimer. In al deze gevallen kan groot gevaar aanleiding geven tot een strafbare onthouding van hulp.
Opgelet: Deze tekst omvat slechts een gedeeltelijke inhoud
Word ook lid en lees onbeperkt alle bijdragen.
Algemeen Verplichte vermeldingen:Het verzoekschrift vermeldt op straffe van nietigheid : 1° de dag, de maand en het jaar; 2° de naam, de voornaam, de woonplaats van de verzoeker en, in voorkomend geval, zijn…
Bij de oplevering Bij de oplevering van nieuwbouwappartementen doet zich een bijzonder spanningsveld voor wanneer de syndicus optreedt namens de vereniging van mede-eigenaars (VME) tegenover de bouwpromotor. Zeker wanneer de syndicus…
Het Hof van Beroep, zitting houdende op 19 januari 2012 te Antwerpen, 12e kamer Ten laste gelegde feiten Te Merksplas, op 28 juli 2009 Om het wanbedrijf uitgevoerd te hebben of om aan…
Ondermaat bij verkoop van appartementen: juridische aandachtspunten voor professionals Waarom oppervlakteaanduiding wél telt Bij de verkoop van appartementen speelt de vermelding van de oppervlakte een cruciale rol, aangezien de verkoopprijs in de…
Rechtspraak: • Cass. AR 3845, 21 november 1984 (B., V.D.), Arr. Cass. 1984-85, 408; , Bull. 1985, 365; , Pas. 1985, I, 365. Een anders prostitutie exploiteert hij die…
De persrechter en het strafproces: evenwicht tussen communicatie en procesgaranties De communicatie van gerechtelijke instanties met de buitenwereld – en dan vooral met de media – is een terrein vol spanningen…
Het gebruik van hulpmiddelen bij het verhoor van kinderen: communicatiesteun of bewijstechnisch risico? Het verhoor van minderjarigen, en in het bijzonder van jonge kinderen, roept begrijpelijkerwijs bijzondere bezorgdheden op binnen het…
1. Het gebrek aan wetenschappelijke ondersteuning van de psychologische benadering De inzet van psychologische inzichten in strafrechtelijke verhoorsituaties wordt vaak voorgesteld als wetenschappelijk onderbouwd. In de praktijk blijkt echter dat deze…
De keuzeconfrontatie wordt vaak voorgesteld als een wetenschappelijk onderbouwde hoeksteen van het opsporingsonderzoek. Psychologen en criminologen wijzen met klem op de vermeende onbetrouwbaarheid van eenpersoonsconfrontaties en pleiten haast dogmatisch voor…
De onbetrouwbaarheid van verbale en non-verbale leugendetectie: pseudowetenschap op glad ijs Het idee dat leugens kunnen worden herkend aan gedrag, lichaamstaal of woordgebruik is al decennia wijdverspreid, zowel in populaire cultuur…
Het politieverhoor is één van de meest gereglementeerde, maar tegelijk ook meest miskende onderdelen van het strafproces. In rechtspsychologische literatuur wordt het verhoor niet zelden voorgesteld als een manipulatief spel…
Op 31 januari 2005 sprak het Gentse Hof van beroep twee verdachten vrij bij gebrek aan bewijs. Nochtans waren de beklaagden formeel herkend door diverse slachtoffers van diefstallen. Dit arrest zorgde…
Het artikel “Overeenkomsten op afstand met betrekking tot financiële diensten” van Reinhard Steennot biedt een diepgaande commentaar op Afdeling 2 van Titel 3, Hoofdstuk 2 van het Wetboek van Economisch…
Nr. P.15.1312.N 1. M L M D C, beklaagde, 2. A F F D C, beklaagde, 3. G M C D C, beklaagde, eisers, I. RECHTSPLEGING VOOR HET…
Nr. P.15.1312.N 1. M L M D C, beklaagde, 2. A F F D C, beklaagde, 3. G M C D C, beklaagde, eisers, I. RECHTSPLEGING VOOR HET…
In het buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht geldt als toetsingsmaatstaf de algemene zorgvuldigheidsnorm, inhoudend dat een persoon zich moet gedragen zoals een normaal, vooruitziend en zorgvuldig persoon in dezelfde omstandigheden zou doen. Deze…
De bijdrage “Schenken onder levenden en testeren door personen onder voorlopig bewind: een analyse” van Annelies Gabriëls biedt een diepgaande bespreking van de mogelijkheden en beperkingen die personen onder voorlopig…
Investeringen tussen samenwoners: juridische basis, bewijsproblemen en conventionele oplossingen Inleiding Wanneer samenwoners – wettelijk of feitelijk – samen investeren in een goed, rijst bij relatiebreuk vaak de vraag wie wat moet terugbetalen…
Het juridisch kader rond hulp bij zelfdoding in België Hulp bij zelfdoding roept complexe vragen op aan de kruising van strafrecht, gezondheidsrecht en ethiek. In België blijft het uitgangspunt dat het…
Een lijfrente wordt in de rechtsleer omschreven als een rechtsverhouding krachtens welke een persoon aan een andere persoon verplicht is tot een periodieke uitkering van een geldbedrag, gedurende het leven…
Il. Beroepen vonnis Investeren in andermans woning verrijking zonder oorzaak waarbij de kosten de normale lasten in de huishouding overschrijden - verrijking zonder oorzaakWanneer de uitgaven van de ene feitelijke…
PrincipesDe vastgoedmakelaar heeft recht op commissieloon in dien de beoogde verkoopovereenkomst effectief tot stand komen ten gevolge van zijn tussenkomst De vastgoedmakelaar heeft recht op commissie wanneer de koop met…
T.D. t.\ P.W. en N.V. II. Feiten en vorderingen 1. Eiser voert aan dat hij, in de zomer van 2011, verschillende (telefonische) contacten heeft gehad met verweerders met betrekking tot…
E. t./ B. bvba( ... )Antecedenten1. Het geschil vindt zijn oorsprong in een overeenkomst van "verkoopstoelating - verhuring van diensten", door de partijen ondertekend op 2 juli 2010.1.1. Met deze…
Rechtspraak: • Hof van Cassatie, 1e Kamer 2 februari 2006, RW 2008-2009, 926 .... III. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
Elfri.be bestaat als site sinds 2003. Sinds 15 augustus 2018 werkt de site in haar nieuwste editie met Arc3c als uitgever. Nieuw is de https omgeving, het dynamisch karakter, web 3 .0 technologie, betere zoekmogelijkheden en een 40 tal nieuwe functies. De site wordt inhoudelijk voortdurend, lees dagelijks, aangepast en aangevuld met de recentste wetswijzigingen, nieuwe rechtspraak en nieuwe rechtsleer. Bijna alle rechtspraak die in België aandacht krijgt is terug te vinden op de elfri.be. Anders dan andere dure websites, hebben we een technologie uitgewerkt waarbij de gezochte informatie onmiddellijk wordt verschaft door een gewone vraagstelling in gewoon Nederlands, het weze op de site zelf, het weze gewoon in Google. Wij spreken uw taal en werken niet met onbegrijpelijke of onlogische boomstructuren die verwijzen naar documenten die ofwel niet relevant, ofwel niet kunnen gelezen worden. Om volledige informatie met bronnen, rechtsleer, rechtspraak en wetgeving, kan u een vrij goedkoop abonnement nemen (reeds mogelijk vanaf 1 maand)
In een procedure wordt principieel geoordeeld op basis van het gerechtsdossier zoals gestaafd middels stukken die door partijen worden neergelegd. De conclusies houden de middelen in tot ondersteuning van de eis…
Bronnen en referenties Bücherhexe (2007). Paul Watzlawick. Wikipedia die freie Enzyklopädie. Verkregen 04-02-2007 van http://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick ExplicitImplicity (2007). Paul Watzalwick. Wikipedia, the free encyclopedia. Verkregen 04-02-2007 van http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick Auteur onbekend (2006). Uittreksel van ‘De…
Artikel 213 Burgerlijk wetboek stelt: “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht, zij zijn elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd”. Deze bepaling werd opgenomen in Hoofdstuk VI Wederzijdse rechten en verplichtingen…
Hoe kan men onroerende goederen verkrijgen door verkrijgende verjaring? voorwaarden: - een voortdurend bezit - een onafgebroken bezit - een openbaar bezit - een niet dubbelzinnig bezit - een bezit als eigenaar…
Principieel is in toepassing van het WER een persoonlijk faillissement van een (ex) bestuurder (nieuwe naam voor zaakvoerder) mogelijk, los van het faillissement van de onderneming waarin deze optrad. Boek I…
ONTLEDING LASTER ONDER DE GELDING VAN HET Sw. 1867 • Laster bestaat erin aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste te leggen dat zijn eer kan krenken of hem…
De regels betreffende de foutaansprakelijkheid worden weergegeven in de artikelen 1382 en 1383 oud Burgerlijk Wetboek. Volgens deze artikelen dient degene die door zijn fout of nalatigheid aan een ander schade…
Een nietig verklaarde overeenkomst kan voor partijen geen grondslag van rechten en verplichtingen zijn. De nietige overeenkomst kan ook niet aan derden worden tegengeworpen. Bovendien werkt een nietige rechtshandeling terug…
Voorbeelden van beschikkingen: uittreksel uit het gerechtelijk wetboek: Art. 98. Wanneer een rechter wettig verhinderd is of er een plaats van rechter openstaat in een rechtbank van eerste aanleg of van koophandel…
Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, tegen H W, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent…
Art. 474 Sw. 2024 (Inwerkintreding 8 april 2026) Verzwarende factoren van diefstal en afpersing stelt: “Bij de keuze van de straf of maatregel en de zwaarte ervan voor een in deze…
Rechtspraak: • Raad van State,12e Kamer – 9 juni 2009, RW 2010-2011, 25: Samenvatting: Wanneer het bestuur voornemens is ten aanzien van een bestuurde een maatregel te nemen die hem op…
Bekom toegang tot alle informatie op deze website
Met een abonnement krijgt u toegang tot een schat aan bijkomende informatie (vaak elders niet te vinden), lezen van de volledige teksten zonder beperkingen, verwijzingen naar wetten, rechtspraak en wetten, antwoorden op nog meer vragen, opzoekingen allerhande mogelijkheid tot knippen, plakken, afdrukken, modellen, tips, trics, aandachtspunten professioneel gedeelte en zoveel meer.
Met een abonnement (vanaf 5,95 euro per maand) heeft u steeds een professionele juridische bibliotheek met 25.000 bijdragen ter beschikking
BVBA Advocatenkantoor Elfri De Neve
Stationsstraat 29 - 9700 Oudenaarde
voor afspraak 055/31.86.47
Fax: 055/31.14.03
U heeft geen toegang tot knippen, plakken, opslaan, printen, downloaden, raadpleging archief, sociaal netwerk, vacaturedienst slechts gedeeltelijke toegang tot deze pagina. Om hiervan gebruik te maken van deze functies en diensten dient u u een pro-abonnement te nemen. klik hier voor de verschillende formules
Share