Erfdienstbaarheden blijven een belangrijke rol spelen in vastgoedtransacties en burengeschillen. Het nieuwe goederenrecht, ingevoerd bij Boek 3 BW, heeft de regels rond erfdienstbaarheden gemoderniseerd. Daarnaast hebben de Potpourriwetten en de invoering van Boek 8 BW de procesrechtelijke context gewijzigd. Dit artikel biedt een overzicht van de voornaamste procedurele aandachtspunten.
Geschillen over erfdienstbaarheden behoren nog steeds tot de bevoegdheid van de gewone rechtbanken. In de praktijk komt de materiële bevoegdheid vaak toe aan de vrederechter, gelet op het naburig karakter en de waarde van de vordering. Discussies over bevoegdheidsincidenten blijven relevant, al biedt de wet een duidelijk kader voor verwijzing.
De actio confessoria en actio negatoria blijven de klassieke middelen om respectievelijk de erkenning of de ontkenning van een erfdienstbaarheid te vorderen. Daarnaast bestaan specifieke vorderingen, zoals deze tot toewijzing, afschaffing of verplaatsing van een recht van uitweg. Deze zijn onderworpen aan bijzondere procedureregels (verplichte poging tot minnelijke schikking, plaatsopneming).
Het NBW verduidelijkt het onderscheid tussen de wettelijke noodweg en de conventionele erfdienstbaarheid van doorgang. Voor de eerste gelden de bijzondere regels uit het Gerechtelijk Wetboek, terwijl geschillen over conventionele erfdienstbaarheden onder de gewone regels vallen.
Met Boek 8 BW is de plicht tot loyale medewerking aan de bewijsvoering uitdrukkelijk verankerd. Het bewijs van een erfdienstbaarheid kan geleverd worden door titel, verjaring of erkenning. De vroegere bewijsregels in het oude BW zijn grotendeels behouden, maar systematisch hernomen in Boek 8. De rechter heeft bovendien ruime bevoegdheden om overlegging van stukken en deskundigenonderzoek te bevelen.
Minnelijke schikking: artikel 1345 Ger.W. blijft een verplichte verzoeningspoging opleggen bij vorderingen inzake recht van uitweg.
Plaatsopneming: de vrederechter kan ter plaatse vaststellingen doen om het meest geschikte tracé te bepalen.
Partijen: alle eigenaars van betrokken erven dienen in de procedure betrokken te worden; de rechter kan dit ambtshalve opleggen.
Sinds de hervormingen van het gerechtelijk recht zijn eindvonnissen in principe uitvoerbaar bij voorraad, behoudens uitdrukkelijke uitzondering door de rechter. Dit geldt ook voor geschillen inzake erfdienstbaarheden.
De hervormingen van het NBW hebben de basisregels inzake erfdienstbaarheden gemoderniseerd en systematisch hernomen, zonder de fundamentele procedurele contouren drastisch te wijzigen. Voor de praktijk blijft het cruciaal het onderscheid te maken tussen wettelijke en conventionele erfdienstbaarheden, en de specifieke procedureregels inzake noodweg correct toe te passen. Met Boek 8 BW is de rol van bewijs en de verplichting tot loyale medewerking nog meer op de voorgrond getreden.
1. Welke rechter is bevoegd voor geschillen over erfdienstbaarheden?
De vrederechter is in principe bevoegd, maar de rechtbank van eerste aanleg heeft volheid van bevoegdheid. De territoriale bevoegdheid ligt bij de plaats waar het betrokken onroerend goed gelegen is.
2. Welke vorderingen kan ik instellen bij een conflict over een erfdienstbaarheid?
Klassiek gaat het om de actio confessoria (erkenning) of actio negatoria (ontkenning). Daarnaast bestaan bijzondere vorderingen, zoals de toekenning, verplaatsing of afschaffing van een noodweg.
3. Moet ik altijd dagvaarden?
Niet altijd. Voor de noodweg is een verplichte verzoeningspoging bij de vrederechter vereist. Nadien moet de procedure worden ingeleid via verzoekschrift, niet via dagvaarding. Voor conventionele erfdienstbaarheden geldt wel de gewone dagvaarding.
4. Hoe kan ik het bestaan van een erfdienstbaarheid bewijzen?
Dat kan door een notariële akte (titel), door verkrijgende verjaring, of door langdurig feitelijk gebruik en erkenning. De rechter kan deskundigen en plaatsopneming inschakelen en partijen zijn verplicht loyaal mee te werken.
5. Wat als een vonnis over een erfdienstbaarheid wordt aangevochten in beroep?
In principe zijn vonnissen uitvoerbaar bij voorraad. Dat betekent dat de beslissing meteen uitgevoerd kan worden, ook al werd beroep ingesteld, tenzij de rechter dit uitdrukkelijk uitsluit.
6. Kan de rechter voorlopige maatregelen opleggen?
Ja. In afwachting van een definitieve uitspraak kan de rechter voorlopige maatregelen nemen, bijvoorbeeld in kortgeding. Dit is nuttig om een acute stoornis of blokkade snel op te heffen.
7. Heeft het nieuwe Burgerlijk Wetboek veel veranderd aan de procedure?
De kern van de procedure is hetzelfde gebleven. Het NBW heeft vooral de inhoudelijke regels rond erfdienstbaarheden gemoderniseerd en verduidelijkt. Procedurele bijzonderheden (zoals de noodwegregeling) komen nog steeds uit het Gerechtelijk Wetboek.
Meer lezen in de verdere bijdrage op deze pagina?
Erfdienstbaarheden zijn een eeuwenoud maar nog steeds springlevend rechtsinstituut. In vastgoedtransacties en burengeschillen spelen ze vaak een doorslaggevende rol. Het nieuwe goederenrecht heeft de regels gemoderniseerd, terwijl het procesrecht ingrijpend werd hervormd door de Potpourriwetten.
In deze verdere bijdrage belichten we de procedurele aspecten stap voor stap:
de bevoegde rechter,
de soorten vorderingen,
de bewijsvoering,
de bijzondere procedureregels, en
de uitvoerbaarheid van vonnissen en voorlopige maatregelen.
Een praktische gids voor wie met erfdienstbaarheden in de rechtszaal of bij onderhandelingen wordt geconfronteerd.
Opgelet: Deze tekst omvat slechts een gedeeltelijke inhoud
Word ook lid en lees onbeperkt alle bijdragen.
Proportionaliteit en efficiëntie van het roerend beslag De proportionaliteits- en efficiëntievereisten binnen het roerend beslag zijn vandaag uitgegroeid tot een juridisch-technisch kader dat de gerechtsdeurwaarder niet alleen richting geeft, maar hem…
Proportionaliteit en efficiëntie van het roerend beslag De proportionaliteits- en efficiëntievereisten binnen het roerend beslag zijn vandaag uitgegroeid tot een juridisch-technisch kader dat de gerechtsdeurwaarder niet alleen richting geeft, maar hem…
Het gemeengemaakt beslag is een bijzondere modaliteit van de uitvoering van een uitvoerbare titel wanneer uit de raadpleging van het bestand van berichten overeenkomstig artikel 1391, § 2 blijkt dat…
OCMW Antwerpen t/ M.M. I Feiten Bij woninghuurovereenkomst van 25 november 2004 verhuurde het OCMW Antwerpen (hierna het OCMW) het appartement aan de Lange Batterijstraat 10/01 te 2018 Antwerpen aan M.M. (hierna mevr…
Sociaal Verhuurkantoor W. t/ J.R. 1. Voorwerp van de vordering Eisende partij verhuurt sinds 15 oktober 2015 aan verwerende partij een pand gelegen te (...). Bij aangetekende brief van 25 juni 2018 heeft verwerende partij…
Wonen in Limburg CVBA t/ A.-J. N.O. ... 1. De heer N.O. huurt op basis van een overeenkomst van 7 maart 2022 van Wonen in Limburg (hierna «WIL» genoemd) een sociale woning gelegen…
T.M. en K.H. t/ S.V. ... IV.2. Ten gronde Aangaande de prijszetting van de aannemingswerken en de principiële verschuldigdheid van de hoofdsom 15. V acht zich gegriefd door de beslissing van de eerste rechter…
V.D.B. t/ V.H. ... B. Ten gronde 1. Ten gronde rijst tussen de partijen discussie over de overeenkomst van 23 september 2022 tot de verkoop van het pand van V.H. te Gent en de…
K.B. e.a. t/ R.D. e.a. I. Relevante antecedenten 1. De relevante feiten die aan het geschil ten grondslag liggen, kunnen als volgt worden samengevat. 2. Begin juli 2023 neemt mevr. K.B. als kandidaat-koper…
Nr. C.17.0701.N KBC BANK nv, met zetel te 1080 Sint-Jans-Molenbeek, Havenlaan 2, eiseres, tegen F.B. verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Antwerpen van 7…
Arrest nr. 263.637 I. Voorwerp van het beroep 1. Het beroep in de zaak A. 237.757/X-18.276 (hierna: de zaak sub I), ingesteld op 25 november 2022, strekt tot de nietigverklaring van: «- het Besluit van de gemeenteraad van…
S. VOF t/ NV D. I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Antwerpen, correctionele kamer, van 25 juni 2024. ... II. Beslissing van het…
BV Trattoria Il Tartufato t/ M.Ö, E.K., E.A. en BV Isolaz I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het vonnis in hoger beroep van de rechtbank van eerste aanleg…
Men is niet alleen verbonden door verbintenissen die men zelf aangaat, maar ook voor verbintenissen die aangegaan zijn middels geldige vertegenwoordiging of mandaat. Toch kan men ook gehouden zijn…
B. t/ A. en U. I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent van 18 november 2022. ... II. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
openingsrede-standstill-haasje-over-naar-menswaardigheid-een-recht-van-eenieder.-rw.pdf
Een lijfrente wordt in de rechtsleer omschreven als een rechtsverhouding krachtens welke een persoon aan een andere persoon verplicht is tot een periodieke uitkering van een geldbedrag, gedurende het leven…
Il. Beroepen vonnis Investeren in andermans woning verrijking zonder oorzaak waarbij de kosten de normale lasten in de huishouding overschrijden - verrijking zonder oorzaakWanneer de uitgaven van de ene feitelijke…
PrincipesDe vastgoedmakelaar heeft recht op commissieloon in dien de beoogde verkoopovereenkomst effectief tot stand komen ten gevolge van zijn tussenkomst De vastgoedmakelaar heeft recht op commissie wanneer de koop met…
T.D. t.\ P.W. en N.V. II. Feiten en vorderingen 1. Eiser voert aan dat hij, in de zomer van 2011, verschillende (telefonische) contacten heeft gehad met verweerders met betrekking tot…
E. t./ B. bvba( ... )Antecedenten1. Het geschil vindt zijn oorsprong in een overeenkomst van "verkoopstoelating - verhuring van diensten", door de partijen ondertekend op 2 juli 2010.1.1. Met deze…
Rechtspraak: • Hof van Cassatie, 1e Kamer 2 februari 2006, RW 2008-2009, 926 .... III. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
Elfri.be bestaat als site sinds 2003. Sinds 15 augustus 2018 werkt de site in haar nieuwste editie met Arc3c als uitgever. Nieuw is de https omgeving, het dynamisch karakter, web 3 .0 technologie, betere zoekmogelijkheden en een 40 tal nieuwe functies. De site wordt inhoudelijk voortdurend, lees dagelijks, aangepast en aangevuld met de recentste wetswijzigingen, nieuwe rechtspraak en nieuwe rechtsleer. Bijna alle rechtspraak die in België aandacht krijgt is terug te vinden op de elfri.be. Anders dan andere dure websites, hebben we een technologie uitgewerkt waarbij de gezochte informatie onmiddellijk wordt verschaft door een gewone vraagstelling in gewoon Nederlands, het weze op de site zelf, het weze gewoon in Google. Wij spreken uw taal en werken niet met onbegrijpelijke of onlogische boomstructuren die verwijzen naar documenten die ofwel niet relevant, ofwel niet kunnen gelezen worden. Om volledige informatie met bronnen, rechtsleer, rechtspraak en wetgeving, kan u een vrij goedkoop abonnement nemen (reeds mogelijk vanaf 1 maand)
In een procedure wordt principieel geoordeeld op basis van het gerechtsdossier zoals gestaafd middels stukken die door partijen worden neergelegd. De conclusies houden de middelen in tot ondersteuning van de eis…
Bronnen en referenties Bücherhexe (2007). Paul Watzlawick. Wikipedia die freie Enzyklopädie. Verkregen 04-02-2007 van http://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick ExplicitImplicity (2007). Paul Watzalwick. Wikipedia, the free encyclopedia. Verkregen 04-02-2007 van http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick Auteur onbekend (2006). Uittreksel van ‘De…
Principieel is in toepassing van het WER een persoonlijk faillissement van een (ex) bestuurder (nieuwe naam voor zaakvoerder) mogelijk, los van het faillissement van de onderneming waarin deze optrad. Boek I…
Artikel 213 Burgerlijk wetboek stelt: “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht, zij zijn elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd”. Deze bepaling werd opgenomen in Hoofdstuk VI Wederzijdse rechten en verplichtingen…
Hoe kan men onroerende goederen verkrijgen door verkrijgende verjaring? voorwaarden: - een voortdurend bezit - een onafgebroken bezit - een openbaar bezit - een niet dubbelzinnig bezit - een bezit als eigenaar…
ONTLEDING LASTER ONDER DE GELDING VAN HET Sw. 1867 • Laster bestaat erin aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste te leggen dat zijn eer kan krenken of hem…
De regels betreffende de foutaansprakelijkheid worden weergegeven in de artikelen 1382 en 1383 oud Burgerlijk Wetboek. Volgens deze artikelen dient degene die door zijn fout of nalatigheid aan een ander schade…
Een nietig verklaarde overeenkomst kan voor partijen geen grondslag van rechten en verplichtingen zijn. De nietige overeenkomst kan ook niet aan derden worden tegengeworpen. Bovendien werkt een nietige rechtshandeling terug…
Voorbeelden van beschikkingen: uittreksel uit het gerechtelijk wetboek: Art. 98. Wanneer een rechter wettig verhinderd is of er een plaats van rechter openstaat in een rechtbank van eerste aanleg of van koophandel…
Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, tegen H W, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent…
Art. 474 Sw. 2024 (Inwerkintreding 8 april 2026) Verzwarende factoren van diefstal en afpersing stelt: “Bij de keuze van de straf of maatregel en de zwaarte ervan voor een in deze…
Rechtspraak: • Raad van State,12e Kamer – 9 juni 2009, RW 2010-2011, 25: Samenvatting: Wanneer het bestuur voornemens is ten aanzien van een bestuurde een maatregel te nemen die hem op…
Bekom toegang tot alle informatie op deze website
Met een abonnement krijgt u toegang tot een schat aan bijkomende informatie (vaak elders niet te vinden), lezen van de volledige teksten zonder beperkingen, verwijzingen naar wetten, rechtspraak en wetten, antwoorden op nog meer vragen, opzoekingen allerhande mogelijkheid tot knippen, plakken, afdrukken, modellen, tips, trics, aandachtspunten professioneel gedeelte en zoveel meer.
Met een abonnement (vanaf 5,95 euro per maand) heeft u steeds een professionele juridische bibliotheek met 25.000 bijdragen ter beschikking
BVBA Advocatenkantoor Elfri De Neve
Stationsstraat 29 - 9700 Oudenaarde
voor afspraak 055/31.86.47
Fax: 055/31.14.03
U heeft geen toegang tot knippen, plakken, opslaan, printen, downloaden, raadpleging archief, sociaal netwerk, vacaturedienst slechts gedeeltelijke toegang tot deze pagina. Om hiervan gebruik te maken van deze functies en diensten dient u u een pro-abonnement te nemen. klik hier voor de verschillende formules
Share