Onderscheid dient gemaakt tussen een abstract schadebegrip enerzijds en een abstracte schadebegroting anderzijds.
Het abstracte schadebegrip is de schade die zich «in een normaal geval» voordoet, zonder rekening te houden met de bijzondere aspecten die typerend zijn voor een specifiek slachtoffer in een concreet schadegeval. Het abstracte schadebegrip is principieel vreemd bij het begrip schade gehanteerd bij de buitencontractuele schaderegeling in het Belgisch recht.
De abstracte schadebegroting is de bepaling van de schade door de rechter met ruimte voor objectivering. Bij de bepaling van de schade mag de rechter vertrekken van de idee dat een bepaalde onrechtmatige daad steeds een bepaalde schade veroorzaakt, zonder dat de omvang ervan in concreto moet worden vastgesteld, rekening houdende met de concrete omstandigheden, onverminderd de vrijheid van de partijen om te bewijzen dat de werkelijke schade kleiner of groter is.. Deze wijze van schadebegroting behoort wel tot het Belgisch positief recht.
De concrete schadebegroting en het recht op integrale schadeloosstelling. Bij de beoordeling door de feitenrechter dient deze de schade in concreto (met ruimte voor objectivering) te begroten waarbij betracht de toestand van de schadelijder zo goed terug te plaatsen in de toestand waarin het zich bevond vóór het schadegeval. Een slachtoffer heeft recht op integrale vergoeding op grond van art. 1382 BW zonder over- en ondervergoeding versus tendens naar ruimere objectieve aansprakelijkheden en “ verdelende rechtvaardigheid” .
Bij de schaderegeling wordt vaak de indicatieve tabel gebruikt.
Hierbij stelt zich de vraag in hoeverre deze abstracte tabel verzoenbaar is met de concrete beoordeling(splicht) van de schade
Een tweede vraag stelt zich in hoeverre bepaalde schade in concreto kan worden beoordeeld. … vb “waarde van een kind?”
Hierbij kunnen twee stellingen verdedigd:
1. Een kind kan niet door geld vervangen worden, waardoor een geldsom pervers is en er derhalve hiervoor geen bedrag kan worden toegekend.
2. Het verlies van een kind is onnoemelijk groot en derhalve is de vergoeding van deze schade (bijna) onnoemelijk groot.
In de landen waar de tweede voor de tweede benadering wordt gekozen, stellen zich volgende problemen:
- meer vluchtmisdrijf
- alle mogelijke technieken, duurste advocaten, jarenlange procedures en grootste onzekerheid
- zeer trage en vaak uitblijvende regeling
- verzekeringen die er alles aan doen om met clausules hun tussenkomsten te beperken of te bemoeilijken.
- insolventie van de schadeverwekker (eventueel georganiseerd) waardoor de schadelijders in de kou blijven staan
- duurdere verzekeringen, tot extreem dure verzekeringen met gevolg dat meerdere, zo niet het merendeel van de personen geen verzekering meer heeft.
Het niet betalen of het slechts betalen van een symbolische som heeft andere nadelen:
- mindere responsabilisering
- verzwaring voor de schadeverwrekker van een onopzettelijk daad om te kunnen verwerken
- verzuurde leegte zelfs zonder middelen tot begeleiding
Het Belgisch positief recht kiest derhalve voor een gematigde maar toch niet onbestaande vergoeding van onvergoedbaar lijkend leed. Iedereen is het erover eens dat de vergoeding laag, zelfs te laag zijn, maar:
• deze vergoedingen zijn betaalbaar voor de schadeverwekkers of de verzekeringen
• schaderegeling gebeurt spoedig in plaats van jarenlange regelingen waardoor de schadelijders in onze regeling vlugger aanvang kunnen nemen met het verwerkingsproces.
• Heel veel kleine materiële schadeposten worden vaak vergeten of kunnen niet vergoed. Mar de bedragen die we vooropstellen in het Belgisch recht laten toe om de verwerking dan wel het rouwproces te verzachten; De bedragen laten bv. psychologische ondersteuning toe, soms een psychisch noodzakelijke verhuis in een andere omgeving, de financiering van een rustmoment (bv. een tijdje niet moeten gaan werken, of ergens ter wereld kunnen uitwaaien al was het om innerlijke rust te vinden in een kleine oase omgeven door woestijn. De vergoeding kan bijdragen tot nieuwe zingeving aan het leven, een nieuwe opleiding, het helend verzorgen van een paard, het ontmoeten van mensen, al dan niet in clubverband, hobbyverband, vrijwilligerswerk, sportverband....
De Indicatieve Tabel is niet-bindend. De concrete begroting van de schade blijft het uitgangspunt maar is vaak niet mogelijk.
.
Aldus krijgt de Indicatieve Tabel een zeker normerend karakter.
De Indicatieve tabel heeft haar voordelen en nadelen:
Voordelen:
• voordeel rechtszekerheid
• antwoord op uiteenlopende rechtspraak en wrevel bij burgers
• eenvormigheid in de rechterlijke uitspraken
• voorspelbaarheid
• leidraad om de schade
• vermijdt nutteloze gerechtelijke procedures
• geen afbreuk gedaan aan de soevereine appreciatievrijheid van de rechter
Nadelen:
• te ver doorgedreven standaard en te strakke regels.
• ongewild strikt normerend karakter
• wijkt af van het recht op concrete en integrale schadevergoeding
• vaak afwijkend van de werkelijke schade en wekt ontevredenheid bij de burger op
• perceptie van billijkheidsnorm waarmee de burger zich tevreden moet stellen
• simplificeert schadebegroting van menselijke schade