Ad probationem, Latijnse uitdrukking: "tot bewijs", "met het oog op bewijs".
Ad probationem kan ook slaan op de bewijsvoering die opgelegd is door de wet (bv. de noodzaak van een geschrift voor het bewijs van vorderingen boven een bepaald bedrag).
Sommige vormvoorwaarden zijn louter ad probationem, zij gelden enkel bij wijze van bewijs (waarbij eventueel het bewijs ook uit andere elementen kan blijken), terwijl andere voorwaarden, niet alleen als bewijs dienen maar tevens als bestaansvoorwaarde, en geldigheid van de transactie of handeling vereist zijn en dus niet louter ad probationem gelden.
Een geschrift ad probationem wordt opgesteld enkel met oog op het bewijs, terwijl een geschrift of handeling ad solemnitatum een formalisme uitmaakt noodzakelijk voor de rechtsgeldigheid van de handeling. Het trouwboekje wordt enkel ad probationem opgesteld en is niet noodzakelijk voor een geldig huwelijk. De vormvereisten van een testament zijn ad solemnitatum, zonder deze pleegvormen en vormvereisten is het testament onbestaande en absoluut ongeldig.
Voorbeeld uit het kerkrecht. Het doopsel is een sacrament zonder eigenlijke vormvereisten. De inschrijving in het doopregister en het lidmaatschap van de kerkgemeenschap, gelden enkel ad probationem. Het lidmaatschap van de kerkgemeenschap, is impliciet begrepen in de doop waarbij het bewijs van lidmaatschap enerzijds niet bewezen dient te worden en anderzijds blijkt uit de aanwezigheid en het niet lidmaatschap blijkt uit de afwezigheid op kerkelijke activiteiten.
Door niet meer naar de kerkdiensten te gaan en niet deel te nemen aan het kerkelijk leven, behoort men de facto niet meer tot de kerkgemeenschap (men kan altijd zonder formaliteit terugkeren). Door een schrapping te vragen in het doopregister, is er geen bewijs meer van het doopsel. Maar volgens de katholieke leer, blijft iemand die geschrapt is in het doopregister en niet meer naar de kerk gaat gedoopt.
Ontdopen is onmogelijk. Volgens de katholieke geloofsleer is het doopsel, iets mystiek, waarbij de gedoopte vergiffenis ontvangt van alle zonden en zelfs van de "afschuwelijke" "erfzonde". Pas door het doopsel kan een mens "Gods genade" ontvangen. Wat dit inhoudt kan echter geen mens uitleggen. Katholieken geloven dat door het doopsel er een onmerkbaar, onwezenlijk, onzichtbaar merkteken op de ziel wordt gegrift, dat correspondeert met de christelijke voornaam, die een corresponderende plek krijgt in de palm van Gods hand.
Ofwel geloof je hierin, ofwel niet, maar wat niet waarneembaar is en waarvan zelfs niet kan bewezen worden dat het bestaat kan niet ongedaan gemaakt worden. Tenzij je toch erin gelooft. Maar iets wat niet met zekerheid bestaat, of iets waarvan niet bewezen kan worden dat het bestaat, kan niet vernietigd of ongedaan gemaakt worden. Aldus hebben we aangetoond dat zowel voor gelovigen als voor ongelovigen ontdopen een illusie is.
Probatio: (zelfstandig naamwoord): test, onderzoek, examen, goedkeuring, voorstelling, bewijs
Probo: adjectief: eerlijk, goed, rechtschapen, goedgekeurd, met rigide moraal, voorzien van een stevige ethiek
Probo: werkwoord: 1° persoon enkelvoud van "probare" ik keur goed, ik beveel, ik test, ik onderzoek, ik demonstreer, ik bewijs
Probus voorwaardelijke wijze van probare: goed, rechtschapen, nobel
Probare: werkwoord infinitief: goedkeuren, bevelen, testen, onderzoeken, demonstreren, bewijzen.
Probator (zelfstandig naamwoord) Hij die test, onderzoekt, goedkeurt, voorstelt, bewijst
Probatus, (Passief onvoltooid, tegenwoordig deelwoord van probo) goedgekeurd, onderzocht, bewezen...
Probatus est: het is goedgekeurd, getest, bewezen...
Probitas (zelfstandig naamwoord): eerlijkheid, oprechtheid
Probatio diabolica: Het duivelsbewijs. Bewijs van een negatief feit, ook bewijs van het tegendeel, ook omgekeerde bewijslast, ook een onmogelijk bewijs, of een onmogelijke bewijslast.Probatio diabolica: De afwezigheid van een bewijs, levert geen bewijs. Het bewijs dat iets bestaat kan geleverd worden, maar het bewijs dat iets niet bestaat kan niet geleverd worden.
De duivelsproef gaat origineel als volgt: "er zijn aanwijzingen dat de duivel bestaat; er zijn geen bewijzen dat de duivel niet bestaat. gevolg: de duivel bestaat.
Prohabilis (adjectief): vermoedelijk, waarschijnlijk, aan te raden, beminnelijk, te rechtvaardigen, verantwoord.
Probabiliter (bijwoord), en probabilis (adjectief) vermoedelijk, plausibel, geloofwaardig, te rechtvaardigen.
Probare in de zin van tentoonstellen vinden we terug in het latijn "prostitutio" hetgeen betekent tentoonstellen, waarvan veel later het woord "prostitutie "werd afgeleid. Volgens een andere visie is de etymologie Pro (vooruit) + statuere (bepalen, instellen, vaststellen, inrichten)
Etymologie: Probo van het Indo-Europees *pro-bhwo (“vooraan zijn”), van *pro- (“vooraan”), verlengd met *per (“door, maar ook vooruit”) + *bสฐew-, *bสฐuH- "zijn, to be."
Probe (Engels) toestel, instrument of voertuig om te onderzoeken
Proof (Engels) ook hier zowel test als bewijs [the proof of the pudding is in the eating] versus [mathematical proof]
Prouver (Frans) bewijzen
To probe: diepgravend onderzoeken
Proberen (Nederlands) betrachten, inspanning leveren tot zie ook de Nederlandse woorden "proef" en natuurlijk "probatie"