Sinds 1 september 2022 werd voor procedures in familiezaken in Gent een nieuwe werkmethode ingevoerd, met name het zogeheten Cochem model.
Dit model wordt aanbevolen in resolutie 2079 van 2 oktober 2015 van de Raad van Europa. Deze resolutie voorziet de aanmoediging van bemiddeling ook binnen de gerechtelijke procedure, met actieve tussenkomst van de rechtbank gericht aan de ouders met verplichte informatiesessie, en opgelegde bewustmaking in het belang van het kind in een multidisciplinair kader.
Het model van Cochem heeft vijf uitgangspunten:
- Vermijden van escalatie van het conflict door onmiddellijke interventie van de rechter, zo mogelijk op de eerste zitting
- Tijdens de verplichte aanwezigheid van de ouders, de ouders horen en responsabiliseren met oog op het belang van de kinderen,
- Contactbreuk tussen ouder en kind vermijden
- multidisciplinaire samenwerking met professionelen uitwerken
- Verplichting van de ouders om met deze professionelen samen te werken.
Dossiers waarvan verwacht wordt dat ouders het omtrent vorderingen niet eens zijn worden gefixeerd op een zogeheten tweede zitting waarbij de zaken worden opgeroepen op een vast uur met een voorziene behandeling van 45 minuten per dossier waarbij de partijen in persoon dienen aanwezig te zijn (1253ter/2 Ger. W.) en gehoord worden op de inleidingszitting, zonder dat uitstel kan gevraagd.
De partijen worden verwacht gebruik te maken van de via de website van de rechtbank ter beschikking gestelde modellen
https://www.rechtbanken-tribunaux.be/nl/rechtbank-eerste-aanleg-oost-vlaanderen-afdeling-gent/family#list-documents
Niet alleen wordt voorzien in een model van verzoekschrift maar ook in een model van antwoord voor de opgeroepen ouder die zich dient te beperken tot opgave van de punten waarover vergelijk bestaat of kan bereikt worden en tot de opgave van de eigen vorderingen. Voor het overige kan voorbehoud gemaakt worden met opgave van de problematiek (discussie, bekommernissen en betrachtingen).
Verder verwacht de rechtbank dat partijen zich zoveel mogelijk schikken naar de desiderata en richtlijnen vermeld op de website van de rechtbank https://www.rechtbanken-tribunaux.be/nl/rechtbank-eerste-aanleg-oost-vlaanderen-afdeling-gent/family
Tijdens de zitting wordt een actief debat gevoerd geleid door de magistraat die toeziet op het respect van de ene ouder ten aanzien van de andere en tracht te responsabiliseren.
De rechtbank legt de focus op belangen (bekommernissen en betrachtingen) en niet op de standpunten van partijen. De advocaat dient rekening te houden met dit nieuwe participatiemodel.
De bedoeling van deze zitting is het aftoetsen in hoeverre (deel)akkoorden kunnen bereikt op de inleidende zitting, dan wel op een later tijdstip en of een doorverwijzing naar een kamer voor minnelijke schikking of een bemiddelaar aangewezen is en welke onmiddellijke beslissingen er gebeurlijk dienen genomen.
Deze onmiddellijke beslissingen slaan op crisissituaties waarbij de partijen nog samenwonen en dringende beslissingen noodzakelijk zijn om escalatie te vermijden en rust te brengen, dan wel situaties waarbij het contact met de kinderen voor één van de ouders verbroken is en dit contact dient hersteld.
De rechter zal hierbij verifiëren of er bijzondere gevaarsituaties zijn zoals (psychisch) geweld, middelenmisbruik, gevaarssituatie, gebrek aan communicatie.
Afspraak wordt gemaakt om geen dossiers uit te stellen zonder conclusietermijnen behoudens voor akkoord en waarbij het verlenen van pleitdata steeds gekoppeld wordt aan pleitdata en waarbij anderzijds in die gevallen waarin geen conclusietermijnen werden verleend de dossiers waarin conclusies minder dan acht dagen
voor de zitting worden ingediend, niet zullen behandeld worden. Ook dossiers waarin niet alle vereiste stukken zijn gevoegd (waaronder de financiële stukken bij vorderingen tot onderhoudsgelden) worden niet behandeld.
Antwerps model
De familierechtbank te Antwerpen werkt sinds1 januari 2022 voor de zaken met kinderen met vier verschillende kamers:
(1) de inleidingskamerwaar partijen het eerste contact hebben met de familierechter en waar wordt nagegaan welk trajectpartijen al hebben afgelegd en welk traject zij nog kunnen/willen afleggen,
(2) de opvolgkamer waar de zaken worden vastgesteld waarin partijen een traject volgen van alternatieve geschillenoplossing of hulpverlening doorlopen buiten de rechtbank en dit trajectdoor de rechtbank wordt ‘opgevolgd’,
(3) de kamervoor minnelijke schikking waar partijen begeleid dooreen familierechter een geheel of gedeeltelijk akkoord proberen te vinden, en (
4) de pleitkamer waar het defamilierechter is die beslist.