Nadat alle rechtsmiddelen zijn uitgeput kan een veroordeelde een genadeverzoek tot de Koning richten.
In praktijk verleent de Koning zelden genade.
Bovendien mag men niet vergeten dat de Koninklijke genade dient gedekt te worden door de regering, lees de Minister van Justitie en men overigens zijn genadeverzoek ook rechtstreeks kan richten tot de Minister van Justitie.
Naast de individuele genade bestaat er ook collectieve genade waarbij bijvoorbeeld alle straffen met zoveel procent worden verminderd of waarbij zelfs bepaalde veroordelingen voor bepaalde misdrijven collectief genade krijgen.
De collectieve genade was een instrument dat onder het Koningschap van Koning Boudewijn herhaaldelijk is toegepast maar nadien niet meer werd herhaald.
Koning Filip heeft opnieuw een collectieve gratie aangekondigd. Gratie is hetzelfde woord als genade.
Maar op dit ogenblik is er nog geen nieuws over de inhoud van deze nieuwe collectieve genade, vraag is of ze er na hevig politiek en sociaal protest wel komt.
Collectieve genade wordt verleend in de regel naar aanleiding van een blije gebeurtenis om en rond het Koningshuis. In de perceptie van de samenleving wordt de beloning niet gegeven aan brave burgers die de wet respecteren, maar aan veroordeelde misdadigers, dit valt moeilijk te verteren.
Het genaderecht is een Middeleeuws recht, dat toekwam aan de Koning die eigenlijk de hoogste rechtsmacht had (nog voor de scheiding der machten) en aldus elke straf kom kwijtschelden, verminderen of omzetten en zich dus zo als opperste rechter in de de plaats van de rechtbanken kon stellen.
85 % van de ingewilligde genadeverzoeken betreffen verkeersmisdrijven. Het gaat onder andere om sturen spijts verval, zonder verzekering rondrijden, vluchtmisdrijf, enz.
De andere gevallen betreffen de misdrijven slagen en verwondingen, diefstal en sociale fraude.