Art. 5.36. NBW Geweld
Geweld is alleen dan een nietigheidsgrond indien een partij een contract sluit onder onrechtmatige dwang van haar medecontractant die haar doet vrezen voor een aanzienlijke aantasting van de fysieke of morele integriteit of het vermogen van die partij of van haar naasten.
Uittreksel uit de Memorie van toelichting bij het wetsvoorstel houdende Boek 5 “Verbintenissen” van het Burgerlijk Wetboek
Het artikel groepeert (zoals art. 1140 C.civ.fr.) in één bepaling de talrijke vormen van geweld uit de artikelen 1111 tot 1115 van het Burgerlijk Wetboek (vergelijk ook met art. II. – 7: 206 (1) DCFR; art. 4: 108 PECL; art. 3: 44.2 NBW; art. 30.1. CO). Zo kan geweld bestaan in het uitoefenen van een fysieke of morele dwang ten aanzien van de persoon van de wederpartij, maar ook ten aanzien van “naasten”, zijnde een persoon met wie de wederpartij in concreto een affectieve band heeft (zoals zijn echtgenoot of partner, zijn kinderen of ouders) (P. WÉRY, I, 2011, 250, nr. 254). Situaties van “dwang uit een noodtoestand” (“état de nécessité”) werden kunstmatig bij geweld ondergebracht en worden voortaan opgevangen onder misbruik van omstandigheden (zie verder art. 5.37).
De dwang kan de contractant of zijn naasten treffen in hun fysieke of morele integriteit, in hun eer of vermogen (zie: art. 30.1. CO: “danger grave et imminent la menaçait dans sa vie, sa personne, son honneur ou ses biens”).
De kernvoorwaarden uit het geldend recht (Cass. 12 februari 1988, Arr. Cass., 1987-88, 758 en Pas., 1988, 697; S. STIJNS, 1, 2015, 94-97, nrs. 116-121; W. VAN GERVEN en A. VAN OEVELEN, 2015, 122; P. VAN OMMESLAGHE, I, 281-283, nrs. 160 en 162; P. WÉRY, I, 2011, 249-254, nr. 253-259) blijven behouden:
(1) het slachtoffer van geweld krijgt een vrees voor een aanzienlijke aantasting (de aantasting zelf moet niet dadelijk of nakend zijn, wel de vrees: L. CORNELIS, Algemene theorie, 2000, nr. 51; S. STIJNS, 1, 2015, 94-95, nr. 117) en de dwang is van dien aard dat een redelijk mens in dezelfde omstandigheden geplaatst ook kan worden beïnvloed. Men let dan op alle concrete omstandigheden; (2) het geweld is doorslaggevend geweest voor de contractsluiting (hoofdgeweld). Indien het slachtoffer evenwel een redelijk alternatief had dan het sluiten van dit contract, is de dwang niet doorslaggevend geweest (zie art. II. – 7: 206 (2) DCFR; art. 4: 108 PECL; art. 3.2.6. PICC). Ingeval van dergelijk incidenteel geweld, kan het slachtoffer herstel van zijn schade vorderen op grond van een precontractuele fout door de geweldpleger (S. STIJNS, 1, 2015, 97, nr. 121; P. WÉRY, I, 2011, 252, nr. 257).
Het geweld kan ook uitgaan van een derde, onder de voorwaarden gesteld in artikel 5.37;
(3) de dwang is onrechtmatig (Cass. 7 november 1977, Arr. Cass., 1978, 288 en Pas., 1978, 275; Cass. 12 mei 1980, Arr. Cass., 1979-1980, 1144, noot en Pas., 1980, 1132, noot; Cass. 23 maart 1998, Arr. Cass., 1998, 359 en Pas., 1998, 382; Cass. 15 mei 2000, Arr. Cass., 2000, 909 en Pas., 2000, 898). Het onrechtmatig karakter van de dwang voor het wilsgebrek geweld wordt algemeen erkend (zie bv. art. 1114 BW; art. 1141 C.civ.fr.) art. II. – 7: 206 (1) DCFR; art. 4: 108 PECL; art. 3: 44.2 NBW; art. 3.2.6. PICC).
Zo is aanvaard dat dwang bij normale rechts- of gezagsuitoefening toegelaten is. Men denke aan de “eerbiedige vrees” of de vrees uit eerbied voor het gezag van een ouder of een “meerdere” of hiërarchische overste (voor de verhouding werkgever-werknemer, zie: Cass. 24 maart 2003, Arr. Cass., 2003, 732, J.L.M.B., 2004, 1704 en J.T.T., 2003, 360).
Ook is aanvaard dat het aanwenden van rechtsmiddelen geen ongeoorloofde dwang uitmaakt, onder voorbehoud van de aanwezigheid van bijzondere omstandigheden (P. VAN OMMESLAGHE, I, 284-285, nr. 163) of een situatie van rechtsmisbruik (zie art. 1141 C.civ.fr.; art. 30.2. CO).
In het Oud burgerlijk wetboek wordt dit als volgt geformuleerd: "Geen toestemming is geldig indien zij alleen door dwaling gegeven, door geweld afgeperst of door bedrog verkregen is. (Art. 1109 Oud BW)Van het wilsgebrek «geweld» of «dwang» is sprake in geval van hetzij dreiging met hetzij uitoefening van fysieke of morele dwang ten aanzien van de persoon van de wederpartij, zijn eer of zijn vermogen (art. 1112 BW; W. van Gerven en A. Van Oevelen, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2015, 122). Het geweld moet niet uitgaan van de tegenpartij en kan desnoods het gevolg zijn van omkaderende omstandigheden.
Dit wilsgebrek wordt ruim ingevuld. In essentie gaat het om een vrees waardoor een persoon niet langer in staat is zijn eigen wil te vormen en te volgen, maar zich noodgedwongen neerlegt bij
(1) de wil van de persoon van wie het geweld of de dwang uitgaat of
(2) de omstandigheden die de vrees creëren. Was die vrees er niet geweest, dan zou de wil van die persoon anders zijn gevormd. Eigenlijk is niet zozeer het geweld of de dwang het werkelijke wilsgebrek, maar wel de vrees die wordt uitgelokt door dat geweld of die dwang.
Opdat een overeenkomst nietig kan worden verklaard wegens geweld, dienen een aantal voorwaarden cumulatief te zijn vervuld bij de contractsluiting. Zo is vereist dat
(1) gewelddaden worden uitgeoefend of er minstens mee wordt gedreigd;
(2) aan de zijde van de (kandidaat-)wederpartij een aanzienlijke vrees ontstaat voor een aanzienlijk kwaad;
(3) het geweld of de dwang doorslaggevend is voor de contractsluiting en
(4) het geweld of de dwang onrechtmatig of ongeoorloofd is .
Het kan gaan om gewelddaden van fysieke aard (aantasting van de lichamelijke integriteit, zoals slagen en verwondingen), gewelddaden van materiële aard (aantasting van het vermogen) of van morele aard (aantasting van de eer en de goede naam) (E. Swaenepoel, «Geweld, benadeling en gekwalificeerde benadeling: een stand van zaken naar Belgisch recht» in R. Van Ransbeeck (ed.), Wilsgebreken, Brugge, die Keure, 2006, p. 107, nr. 8).
Het geweld of de dwang moet van die aard zijn dat ze op een redelijk mens (objectief criterium) in dezelfde (concrete) omstandigheden (subjectief criterium) indruk maken. Het kwaad waarvoor wordt gevreesd moet «aanzienlijk en dadelijk» zijn, in acht genomen de leeftijd, het geslacht en de stand van de betrokkene (art. 1112 oud BW - 5.36 NBW). Dat het kwaad «dadelijk» moet zijn, betekent niet dat het kwaad zelf dadelijk of nakend moet zijn, maar wel dat de vrees voor dit kwaad moet bestaan op het ogenblik van de contractsluiting.
Het bestaan van geweld of dwang is een rechtsfeit en mag derhalve met alle middelen van recht worden bewezen (E. Swaenepoel, «Geweld, benadeling en gekwalificeerde benadeling: een stand van zaken naar Belgisch recht» in R. Van Ransbeeck (ed.), Wilsgebreken, Brugge, die Keure, 2006, p. 112, nr. 18).
Indien de voorwaarden voor het wilsgebrek geweld of dwang zijn vervuld, kan het slachtoffer de relatieve nietigheid van het contract inroepen. De nietigheid kan worden opgeworpen tegen elkeen die zich op de bedoelde overeenkomst beroept of kan beroepen (Cass. 27 november 1995, RW 1996-97, 1060). De nietigheid kan niet meer worden opgeworpen indien de overeenkomst sinds het ophouden van het geweld hetzij uitdrukkelijk hetzij stilzwijgend werd goedgekeurd.
Opgelet: Deze tekst omvat slechts een gedeeltelijke inhoud
Word ook lid en lees onbeperkt alle bijdragen.
G. t/ V. I. Relevante feitelijke en procedurele elementen 1. De partijen vormden een feitelijk gezin en woonden samen vanaf februari 2009 volgens V. en vanaf 2010 volgens G. tot september 2011…
Nr. C.14.0207.F C. V. B., tegen G. C., I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Brussel van 18…
...2. Voor de beoordeling ten gronde van de vordering van S.R. is de verwijzing van partijen naar de rechtsfiguren van de 'dading' en de 'kwijting voor saldo van rekening' niet…
De interpretatie van de zin en de draagwijdte van de dadingsovereenkomst valt onder de vrije en soevereine beoordelingsbevoegdheid van de feitenrechter zie dading APR, Kluwer 2000, pagina 253. De essentiële leidraad…
B.B. t/ BVBA G. en V. I. Feiten en rechtspleging 1. Op 15 november 2012 ondertekenden de BVBA G.&V. en de heer B.B. een voltijdse arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd, waardoor de heer B…
Afstand van recht is een eenzijdige rechtshandeling, die niet door de wederpartij moet worden aanvaard; afstand van recht wordt niet vermoed en kan alleen worden afgeleid uit feiten die niet…
Voorbeelden van geschillen vatbaar voor bemiddeling Voorbeelden van familiale geschillen: - tijdelijk uit mekaar gaan bij huwelijk of samenwoonst - regeling gemeenschappelijke kinderen - ouderschapsregelingen (vaststelling of wijziging van gezags-…
Uittreksel uit het gerechtelijk wetboek Schriftelijke behandeling. Art. 755. De partijen of hun advocaten mogen gezamenlijk tot de schriftelijke rechtspleging besluiten. Na hun memories, nota's, stukken en conclusies vooraf overgelegd te hebben…
Zie bijdrage: Reclameverbod esthetische geneeskunde in NJW 247, 537
Dit e-boek is een bloemlezing met de meest populaire studentliederen. In een tweede gedeelte worden de meer gewaagde liederen weergegeven.
Inhoud: De beëindiging volgens het gemeenrecht 1 Wederzijdse toestemming 1 Overlijden 1 Overmacht 1 Faillissement 2 Ontbinding 2 De beëindigingsvormen van de agentuurwet zoals voorzien in de agentuurwet. 3 Beëindiging van…
Inhoud: De beëindiging volgens het gemeenrecht 1 Wederzijdse toestemming 1 Overlijden 1 Overmacht 1 Faillissement 2 Ontbinding 2 De beëindigingsvormen van de agentuurwet zoals voorzien in de agentuurwet. 3 Beëindiging van…
Inhoud: De beëindiging volgens het gemeenrecht 1 Wederzijdse toestemming 1 Overlijden 1 Overmacht 1 Faillissement 2 Ontbinding 2 De beëindigingsvormen van de agentuurwet zoals voorzien in de agentuurwet. 3 Beëindiging van…
Wet van 13 april 1995 betreffende de handelsagentuur
Elke meerderjarige die handelingsbekwaam is kan een euthanasieverklaring opstellen. In deze verklaring wordt gevraagd dat een arts euthanasie zal uitvoeren wanneer de arts vaststelt dat de patiënt in een ongeneeslijke…
lees ook op juridat
Een lijfrente wordt in de rechtsleer omschreven als een rechtsverhouding krachtens welke een persoon aan een andere persoon verplicht is tot een periodieke uitkering van een geldbedrag, gedurende het leven…
Rechtspraak: • Hof van Cassatie, 1e Kamer 2 februari 2006, RW 2008-2009, 926 .... III. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
T.D. t.\ P.W. en N.V. II. Feiten en vorderingen 1. Eiser voert aan dat hij, in de zomer van 2011, verschillende (telefonische) contacten heeft gehad met verweerders met betrekking tot…
PrincipesDe vastgoedmakelaar heeft recht op commissieloon in dien de beoogde verkoopovereenkomst effectief tot stand komen ten gevolge van zijn tussenkomst De vastgoedmakelaar heeft recht op commissie wanneer de koop met…
Il. Beroepen vonnis Investeren in andermans woning verrijking zonder oorzaak waarbij de kosten de normale lasten in de huishouding overschrijden - verrijking zonder oorzaakWanneer de uitgaven van de ene feitelijke…
E. t./ B. bvba( ... )Antecedenten1. Het geschil vindt zijn oorsprong in een overeenkomst van "verkoopstoelating - verhuring van diensten", door de partijen ondertekend op 2 juli 2010.1.1. Met deze…
Elfri.be bestaat als site sinds 2003. Sinds 15 augustus 2018 werkt de site in haar nieuwste editie met Arc3c als uitgever. Nieuw is de https omgeving, het dynamisch karakter, web 3 .0 technologie, betere zoekmogelijkheden en een 40 tal nieuwe functies. De site wordt inhoudelijk voortdurend, lees dagelijks, aangepast en aangevuld met de recentste wetswijzigingen, nieuwe rechtspraak en nieuwe rechtsleer. Bijna alle rechtspraak die in België aandacht krijgt is terug te vinden op de elfri.be. Anders dan andere dure websites, hebben we een technologie uitgewerkt waarbij de gezochte informatie onmiddellijk wordt verschaft door een gewone vraagstelling in gewoon Nederlands, het weze op de site zelf, het weze gewoon in Google. Wij spreken uw taal en werken niet met onbegrijpelijke of onlogische boomstructuren die verwijzen naar documenten die ofwel niet relevant, ofwel niet kunnen gelezen worden. Om volledige informatie met bronnen, rechtsleer, rechtspraak en wetgeving, kan u een vrij goedkoop abonnement nemen (reeds mogelijk vanaf 1 maand)
In een procedure wordt principieel geoordeeld op basis van het gerechtsdossier zoals gestaafd middels stukken die door partijen worden neergelegd. De conclusies houden de middelen in tot ondersteuning van de eis…
De regels betreffende de foutaansprakelijkheid worden weergegeven in de artikelen 1382 en 1383 Burgerlijk Wetboek. Volgens deze artikelen dient degene die door zijn fout of nalatigheid aan een ander schade veroorzaakt…
Voorbeelden van beschikkingen: uittreksel uit het gerechtelijk wetboek: Art. 98. Wanneer een rechter wettig verhinderd is of er een plaats van rechter openstaat in een rechtbank van eerste aanleg of van koophandel…
Een nietig verklaarde overeenkomst kan voor partijen geen grondslag van rechten en verplichtingen zijn. De nietige overeenkomst kan ook niet aan derden worden tegengeworpen. Bovendien werkt een nietige rechtshandeling terug…
De OBSI schaal, wordt soms afgekort als de schaal mbt de wijze waarop volledige blindheid,.... wordt vastgesteld (KB 08/02/2006. Dit verkort opschrift mag geen verwarring stichten. De lijst betreft niet…
Artikel 213 Burgerlijk wetboek stelt: “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht, zij zijn elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd”. Deze bepaling werd opgenomen in Hoofdstuk VI Wederzijdse rechten en verplichtingen…
Gekwalificeerde of zware diefstal = een misdaad, maar toch wordt deze gecorrectionaliseerd. Het betreft hier diefstallen met verzwarende omstandigheden van braak, inklimming of valse sleutels. Diefstal d.m.v. braak uittreksel uit het…
D.B.... Ten gronde 1. Zowel voor de eerste rechter als thans voor het hof werpen Pierre D.B. en Jozef D.B. (grotendeels) de niet-ontvankelijkheid op van de vorderingen van V.M. en de dochters…
middelenverbintenis of inspanningsverbintenis: (Mittelverpflichtung) een verbintenis waarbij de verplichting van een partij erin bestaat om naar best vermogen te handelen, zonder dat een resultaat gegarandeerd wordt. (vb. geneeskundige behandeling) resultaatsverbintenis: verbintenis waarbij…
Bronnen en referenties Bücherhexe (2007). Paul Watzlawick. Wikipedia die freie Enzyklopädie. Verkregen 04-02-2007 van http://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick ExplicitImplicity (2007). Paul Watzalwick. Wikipedia, the free encyclopedia. Verkregen 04-02-2007 van http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick Auteur onbekend (2006). Uittreksel van ‘De…
De termijn van dagvaarding is de termijn tussen de betekening van de dagvaarding of de kennisname van het inleidend exploot en de inleidende zitting. De wet voorziet uitdrukkelijk in een…
ONTLEDING LASTER • Laster bestaat erin aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste te leggen dat zijn eer kan krenken of hem aan de openbare verachting kan blootstellen, en…
Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, tegen H W, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent…
Rechtspraak: • Raad van State,12e Kamer – 9 juni 2009, RW 2010-2011, 25: Samenvatting: Wanneer het bestuur voornemens is ten aanzien van een bestuurde een maatregel te nemen die hem op…
Bekom toegang tot alle informatie op deze website
Met een abonnement krijgt u toegang tot een schat aan bijkomende informatie (vaak elders niet te vinden), lezen van de volledige teksten zonder beperkingen, verwijzingen naar wetten, rechtspraak en wetten, antwoorden op nog meer vragen, opzoekingen allerhande mogelijkheid tot knippen, plakken, afdrukken, modellen, tips, trics, aandachtspunten professioneel gedeelte en zoveel meer.
Met een abonnement (vanaf 5,95 euro per maand) heeft u steeds een professionele juridische bibliotheek met 25.000 bijdragen ter beschikking
BVBA Advocatenkantoor Elfri De Neve
Stationsstraat 29 - 9700 Oudenaarde
voor afspraak 055/31.86.47
Fax: 055/31.14.03
U heeft geen toegang tot knippen, plakken, opslaan, printen, downloaden, raadpleging archief, sociaal netwerk, vacaturedienst slechts gedeeltelijke toegang tot deze pagina. Om hiervan gebruik te maken van deze functies en diensten dient u u een pro-abonnement te nemen. klik hier voor de verschillende formules