Opgelet: Deze tekst omvat slechts een gedeeltelijke inhoud
Word ook lid en lees onbeperkt alle bijdragen.
De vordering tot betwisting van moederschap kan enkel worden ingesteld door (art. 312, §2 B.W. zoals gewijzigd middels art. 367,1° van de wet van 27 december 2006):
- Door de vader,
- Door het kind,
- Door de vrouw ten opzichte van wie de afstamming op basis van de geboorteakte is vastgesteld;
- Door de vrouw die het moederschap van het kind opeist.
Termijn voor het instellen van de vordering
De vordering dient ingesteld binnen het jaar van de ontdekking door de eiser van het leugenachtige karakter van de op basis van de geboorteakte vastgestelde moederlijke afstamming (art. 312, 2° lid B.W. zoals gewijzigd middels art. 367,1° van de wet van 27 december 2006). Deze termijn is geen verjaringstermijn. Het betreft een vervaltermijn, die in hoofde van het kind niet geschorst wordt tijdens de minderjarigheid.
Geen bezit van staat
Er mag geen bezit van de staat van het kind zijn dat overeenstemt met de vermelding in de geboorteakte. Indien dit toch het geval is is de vordering ontoelaatbaar.
De regel:
De vader is de mannelijke echtgenoot van de moeder
De uitzonderingen (art. 316bis B.W.)
vier categorieën van kinderen hebben bij de geboorte principieel niet langer de echtgenoot van de moeder tot de juridische vader:
het kind geboren meer dan 300 dagen na de beschikking van de voorzitter inkort geding die overeenkomstig artikel 1280 van het Gerechtelijk Wetboek in het kader van de voorlopige maatregelen tijdens de echtscheidingsprocedure op grond van bepaalde feiten, de echtgenoten machtigde een afzonderlijke verblijfplaats te betrekken, of meer dan 300 dagen nadat de rechter de overeenkomst tussen de echtgenoten heeft bekrachtigd met betrekking tot het betrekken van een afzonderlijke verblijfplaats overeenkomstig artikel 1258 paragraaf twee Gerechtelijk Wetboek.
het kind geboren meer dan 300 dagen na de neerlegging van het verzoekschrift met het oog op een echtscheiding door onderlinge toestemming bedoeld in artikel 1288 bis Gerechtelijk Wetboek
het kind geboren meer dan 300 dagen na een door de vrederechter overeenkomstig artikel 223 B.W. uitgesproken vonnis waarbij de echtgenoten gemachtigd worden een afzonderlijke verblijfplaats te betrekken en minder dan 180 dagen na de datum waarop deze maatregel verstreken is, of nadat de echtgenoten feitelijk zijn herenigd.
het kind geboren meer dan 300 dagen na de datum waarop de echtgenoten blijkens het bevolkingsregister, het vreemdelingenregister op het wachtregister, op verschillende adressen zijn ingeschreven, voor zover ze nadien niet opnieuw zijn ingeschreven op het zelfde adres.
Deze uitzonderingen zijn slechts toepasselijk op de kinderen die geboren werden na de inwerkingtreding van de wet van 01-07-06 (De nieuwe bepalingen betreffende de afstamming treden in werking op de door de Koning nader te bepalen datum en uiterlijk op 1 juli 2007). Op de kinderen geboren voor deze datum is deze uitzonderingsregel niet toepasselijk en is enkel de algemene regel van toepassing.
Deze uitzonderingen werken niet automatisch. De persoon die het kind komt aangeven bij de ambtenaren van de burgerlijke stand, zal de nodige bewijskrachtige stukken dienen voor te leggen waaruit blijkt dat één van deze uitzonderingen van toepassing is.
Het is denkbaar dat een geboorteakte zou worden opgesteld waarin de (voormalige) echtgenoot nog als vader vermeld wordt van het kind, precies omdat de aangever geen melding zou gemaakt hebben van de voormelde uitzonderingen.
Om deze vergissing dan recht te zetten kan dan enkel nog een vordering worden ingesteld tot verbetering van een akte van burgerlijke stand overeenkomstig artikel 1383-13 85 Gerechtelijk Wetboek. Er werd hierbij een ook een initiatiefrecht voorzien voor het Openbaar Ministerie.
De echtgenoten kunnen gemeenschappelijk deze uitzonderingsregel buiten spel zetten
Wanneer het kind voldoet aan een van de vier voormelde uitzondering voorwaarden, kunnen de beide echtgenoten gezamenlijk en dit uiterlijk op het tijdstip van de aangifte van de geboorte voor de ambtenaren van de burgerlijke stand een verklaring afleggen waarbij zij er voor kiezen dat de klassieke vaderschapregel zal blijven gelden, dus dat de echtgenoot van de moeder ook in de gevallen van de voorziene uitzonderingen de vader zal zijn. Deze verklaring kan zelfs tijdens de zwangerschap worden afgelegd.
Vorderingsrecht voor de uitgesloten vaders
In de vier gevallen waarin het vaderschap van de echtgenoot van de moeder uitgesloten wordt (zie hoger) is het nochtans mogelijk dat deze uitgesloten vader toch de genetische vader is. Het is niet omdat er een procedure gevoerd werd om omdat de echtgenoten afzonderlijk wonen dat er geen mogelijkheid bestaat op conceptie van een kind. Wanneer deze genetische vader zijn vaderschap toch gevestigd wenst te zien of wanneer de moeder of het kind dit vaderschap wensen te laten vaststellen, kunnen zij een vordering tot onderzoek van het vaderschap instellen volgens de gewone regels.
De vordering tot betwisting van het vaderschap kan worden ingesteld door:
- De juridische vader-echtgenoot (vordering in te stellen binnen het jaar van de geboorte, of binnen het jaar dat hij kennis krijgt van het ontbreken van de biologische band met zijn kind)
- De moeder van het kind (vordering dient ingesteld binnen het jaar na de geboorte art. 318 §2 1° lid BW)
- Diegene die voorhoudt de genetische vader te zijn (vordering in te stellen binnen het jaar van zijn ontdekking de genetische vader te zijn van het kind (art. 318 §2, 1° lid B.W.)
- Het kind (vordering in te stellen binnen een termijn van 10 jaar, ingaande op de twaalfde verjaardag en aflopend op de tweeëntwintigste verjaardag of binnen het jaar na de ontdekking van het kind dat de echtgenoot van zijn moeder zijn vader niet is)
De vordering tot op opeising van het vaderschap (artikel 318 §1 Burgerlijk Wetboek) door diegene die voorhoud de genetische vader te zijn
Deze vordering zal evenwel falen een volgende gevallen:
- indien het bewijs wordt geleverd dat het kind het bezit van staat heeft ten aanzien van de echtgenoten;
- indien de eiser schuldig werd verklaard aan verkrachting van de moeder
- indien we het bewijs wordt geleverd dat de eiser niet de genetische vader is van het kind;
- Wanneer de moeder zich verzet tegen de vordering en de rechtbank vaststelt dat de afstammingsband kennelijk in strijd is met het belang van het kind (dit bewijs is uitzonderlijk moeilijk te leveren). Zolang het kind echter in geen jaren oud is kan de moeder zich hiertegen niet verzetten (art. 332 quinquies §2 B.W.). Vanzelfsprekend kan de moeder zich nog evenmin verzetten wanneer het kind meerderjarig geworden is.
- Wanneer het kind meerderjarig of ontvoogd is en zich verzet tegen het vaststellen van het vaderschap ten aanzien van de eiser. Het kind heeft in deze gevallen een vetorecht.
- Wanneer een minderjarig kind van minstens 12 jaar oud zich verzet tegen het vaststellen van het vaderschap en de rechtbank oordeelt dat deze afstammingsband kennelijk in strijd is met het belang van het kind.
- Indien de vordering niet tijdig wordt ingesteld en aldus vervallen verklaard is door het verstrijken van de termijn
Hij die een vordering instelt tot betwisting van het vaderschap op grond van de bewering zelf de genetische vader te zijn wordt vanzelfsprekend verondersteld nadien zijn verantwoordelijkheid als vader op te nemen.
Daarom bepaalt artikel 318 §5 Burgerlijk Wetboek dat het vonnis dat de betwisting van het vaderschap van de echtgenoot inwilligt van rechtswege vaststelling meebrengt van de vaderlijke afstamming van het kind ten aanzien van de eisers die beweert de genetische vader te zijn.
In het huidige recht is het bezit van staat ten aanzien van de echtgenoot van de moeder een algemene grond van ontoelaatbaarheid bij de betwisting van vaderschap.
De vordering tot betwisting van vaderschap van de echtgenoot is niet ontvankelijk wanneer de echtgenoot toestemming heeft gegeven tot kunstmatige inseminatie of tot een andere daad die de voortplanting tot doel had een ware de verwerking van het kind hiervan niet het gevolg kan zijn (artikel 318 paragraaf vier burgerlijk wetboek).
Deze exceptie kan worden ingeroepen tegen elke partij in het geding met betrekking tot de betwisting van vaderschap (dus zowel ten aanzien van de echtgenoot, de moeder of de persoon die het vaderschap opeist).
Betwisting van vaderschap kan gebeuren op tegenbewijs voorzover de de echtgenoot van de moeder het bewijs levert dat hij niet de vader is van het kind (artikel drie onder de 18 paragraaf drie eerste lid burgerlijk wetboek).
de betwisting kan ook gebeuren zonder bewijsvoering:
1° indien de afstamming van moederszijde door erkenning of bij rechterlijke beslissing is vastgesteld;
2° indien de vordering werd ingesteld vooraleer de afstamming van moederszijde is komen vast te staan.
wet van 01/07/2006 tot wijziging van de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek met betrekking tot het vaststellen van de afstamming en de gevolgen ervan, alsook aanpassingen door de wet van 27/12/2007 houdende diverse bepalingen (I)
In het Belgisch Staatsblad van 29 december 2006 (zesde editie) verscheen de wet van 1 juli 2006 tot wijziging van de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek met betrekking tot het vaststellen van de afstamming en de gevolgen ervan.
Deze publicatie moet samen gelezen met de programmawet van 27/12/06 gelezen worden. De wet van 1 juli 2006 werd 'verbeterd' door de wet houdende diverse bepalingen (I) van 27 december 2006 (artikelen 367 tot en met 374; Titel XVII - Justitie; Hoofdstuk I - Wijziging van de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek met betrekking tot het vaststellen van de afstamming).
De wet van 1 juli 2006 brengt enerzijds een aantal bepalingen van het Burgerlijk Wetboek met betrekking tot de afstamming en de gevolgen ervan in overeenstemming met de diverse arresten van het Arbitragehof waarin het Hof heeft geoordeeld dat er een discriminatie bestond en beoogt anderzijds het afstammingsrecht op een aantal punten te verbeteren.
invoeging van een artikel 316bis B.W. Deze bepaling wijzigt de aanvang van de termijn van 300 dagen na dewelke het vermoeden van vaderschap van de echtgenoot niet meer van toepassing is indien de echtgenoten niet meer samenwonen: voortaan geldt dat deze termijn aanvangt op het moment de echtgenoten op verschillende adressen ingeschreven staan in de registers van de burgerlijke stand. De wetgever beoogt met deze aanpassing aan de realiteit een aantal kunstmatige geschillen te vermijden.
wijziging artikel 319 B.W. voortaan voorziet deze bepaling dat indien het vaderschap niet vaststaat krachtens het vermoeden van vaderschap zoals bepaald in de artikelen 315 en 317 B.W., de vader het kind kan erkennen onder de bij artikel 329bis B.W. bepaalde voorwaarden (zie hieronder).
de invoeging van een artikel 329bis B.W. Deze bepaling onderwerpt de regels van de erkenning door de vader en door de moeder aan dezelfde voorwaarden onderwerpt.
De vordering tot erkenning van een meerderjarig of een ontvoogd minderjarig kind is enkel ontvankelijk indien het kind daarin vooraf toestemt (artikel 329bis § 1 B.W.).
Is het kind minderjarig, dan is de toestemming vereist van de ouder wiens afstamming reeds vaststaat, en van het kind indien het ouder is dan 12 jaar. Is er geen toestemming, dan kan de persoon die het kind wil erkennen, een rechtszaak inspannen. De partijen worden dan in raadkamer gehoord en de rechtbank poogt te partijen te verzoenen. Bereiken de partijen geen verzoening, dan wordt het verzoek verworpen als vaststaat dat de verzoeker niet de biologische vader of moeder is. Bovendien kan de rechtbank, als het verzoek een kind betreft dat op het tijdstip van de indiening ervan één jaar oud of ouder is, de erkenning weigeren als deze kennelijk strijdig is met de belangen van het kind.
Bovendien zal de erkenning niet mogelijk zijn als de kandidaat-erkenner is veroordeeld wegens verkrachting van de moeder gedurende de periode van de verwekking (artikel 329bis , § 2 B.W.).
wijziging bij de bepalingen over de betwisting van de afstamming.
(artikel 318 B.W. en artikel 330 B.W.) De voorwaarden voor het betwisten van het vaderschap door de echtgenoot en het betwisten van de afstamming door erkenning zijn thans identiek. In alle situaties kan de afstamming worden betwist door de ouder van het kind waarvan de afstamming vaststaat, door de echtgenoot of de ex-echtgenoot, door de kandidaat of kandidate voor de erkenning en door het kind.
De wet maakt een einde aan de discussie over het tijdstip waarop het kind recht heeft om een rechtszaak te starten: het kind moet de rechtszaak instellen ten laatste op de dag dat hij of zij de leeftijd van 22 jaar bereikt heeft.
De verbeteringen in de wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen (I) van de wet van 1 juli 2006.
1. de vordering tot betwisting van het moederschap, moet thans net als de vordering tot betwisting van het vaderschap, worden ingediend binnen een jaar na de geboorte, en het recht om deze vordering in te stellen wordt beperkt tot de vader, het kind, de vrouw ten opzichte van wie de afstamming is vastgesteld, evenals de persoon die het moederschap van het kind opeist.
2. de erkenning door de man van het kind vóór de geboorte van het kind is opnieuw mogelijk. bezie artikel 328 bis burgerlijk wetboek:
"de vordering bedoeld in artikel 329 bis paragraaf twee derde lid kan worden ingesteld voor de geboorte. Indien de moeder gehuwd is wordt het onderzoek van de zaak uitgesteld tot de geboorte"
Een man kan de een vordering instellen om een kind te erkennen wanneer hij niet de vereiste toestemming ontvangt van de moeder waarbij deze vordering reeds kan ingesteld worden voorafgaand aan de geboorte.
De beweerde biologische vader van de zwangere moeder kan een vordering instellen tot betwisting van vaderschap voorafgaand aan de geboorte.
3. de personen die rechten bezitten uit de bij wet van 1 juli 2006 afgeschafte artikelen 320 en 323 B.W. hebben nog de mogelijkheid binnen het jaar na de inwerkingtreding van de wet een vordering in te stellen.
De nieuwe bepalingen betreffende de afstamming treden in werking op de door de Koning nader te bepalen datum en uiterlijk op 1 juli 2007.
Aan de dames en heren Procureurs-generaal bij de hoven van beroep;
Aan de dames en heren Ambtenaren van de burgerlijke stand van het Rijk;
Ik vestig uw aandacht op de bepalingen van de wet van 1 juli 2006 tot wijziging van de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek met betrekking tot het vaststellen van de afstamming en de gevolgen ervan, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 december 2006. Het is belangrijk op te merken dat in het staatsblad van 28 december 2006 de wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen (I) werd gepubliceerd die de wet van 1 juli 2006 op een aantal punten wijzigt (zie titel XVII - Justitie, Hoofdstuk 1 - Wijziging van de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek met betrekking tot het vaststellen van de afstamming). Overeenkomstig artikel 26 van de wet van 1 juli 2006, ingevoegd bij artikel 373 van de wet van 27 december 2006, zullen de bepalingen van de wet van 1 juli 2006, in werking treden op 1 juli 2007. Krachtens artikel 374 van de wet van 27 december 2006 treden de wijzigingsbepalingen in werking op dezelfde datum.
Deze circulaire strekt ertoe de ambtenaren van de burgerlijke stand voor te lichten over de draagwijdte van de bepalingen die zij mogelijkerwijze moeten toepassen in de uitoefening van hun ambt. Het is geenszins de bedoeling de volledige hervorming van het afstammingsrecht erin uitvoerig te bespreken.
I. Belangrijkste hervormingen
Vooreerst moet eraan worden herinnerd dat de nieuwe regelgeving uiteraard slechts van toepassing is onder voorbehoud van de bepalingen van het Wetboek van internationaal privaatrecht. Ik verwijs ter zake naar de circulaire van 23 september 2004 betreffende de aspecten van de wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht die betrekking hebben op het personeel statuut (Belgisch Staatsblad van 28 september 2004).
Daarenboven wordt de inhoud van de ministeriële circulaire van 22 mei 1987 betreffende de toepassing van de wet van 31 maart 1987 tot wijziging van een aantal bepalingen betreffende de afstamming (Belgisch Staatsblad van 27 mei 1987) in herinnering gebracht. Deze nieuwe circulaire is slechts van toepassing op de nieuwe bepalingen. De circulaire van 9 april 1990 betreffende de erkenning bij notariële akte zal daarentegen niet meer van toepassing zijn vermits deze betrekking had op de homologatie van de erkenning die ingevolge de nieuwe wet wordt afgeschaft. Mijn diensten zullen in samenwerking met de Koninklijke Federatie van Notarissen nagaan of specifieke nieuwe instructies zich opdringen in verband met notariële erkenningen.
Teneinde de lectuur van de wet te vergemakkelijken zal op de website van mijn departement (www.just.fgov.be, Justitie van A tot Z, onder het trefwoord afstamming) een officieuze gecoördineerde versie van de nieuwe bepalingen ter beschikking worden gesteld.
Het eerste doel van de hervorming is om in de wet van 31 maart 1987 op de afstamming de discriminaties op te heffen die door de talrijke arresten van het Arbitragehof aan het licht zijn gebracht. Het gaat meer bepaald om de arresten in verband met de erkenning door de vader, het onderzoek naar het vaderschap, de naam van een buitenechtelijk kind, of nog het verbod op de vaststelling van de afstamming tussen verwanten als het huwelijk waardoor het beletsel is ontstaan nietig verklaard of ontbonden is.
De wet gaat echter verder en beoogt tevens het afstammingsrecht te actualiseren en aan te passen aan de huidige maatschappelijke evoluties.
De voornaamste wijzigingen zijn de volgende :
1. Wat betreft de moederlijke afstamming
Het is nog altijd de vrouw wiens naam in de akte van geboorte vermeld staat, die als moeder moet beschouwd worden. De termijnen en de hoedanigheden om het moederschap te betwisten worden evenwel in overeenstemming gebracht met die voor de betwisting van het vaderschap (artikel 312 van het Burgerlijk Wetboek zoals gewijzigd door artikel 367 van de wet houdende diverse bepalingen).
Wanneer de naam van de moeder niet in de akte van geboorte vermeld wordt, kan de moeder, net als vroeger, het kind erkennen. De regels voor de erkenning door de moeder en door de vader zijn evenwel eenvormig gemaakt. Ze zijn vermeld in het nieuwe artikel 329bis.
Wanneer de moederlijke afstamming noch door erkenning, noch door de akte van geboorte vastgesteld wordt, kan een vordering tot onderzoek naar het moederschap ingesteld worden. Het nieuwe artikel 332quinquies van het Burgerlijk Wetboek voorziet ook hier in gelijke voorwaarden voor het onderzoek naar het moederschap en het onderzoek naar het vaderschap.
2. Wat betreft de vaderlijke afstamming
a) vermoeden van vaderschap tijdens het huwelijk
Het vermoeden van vaderschap van de echtgenoot geldt nog altijd. Dat vermoeden wordt echter afgezwakt. De wetgever heeft het aantal artificiële geschillen willen beperken door de aanvangsdatum te wijzigen van de periode van 300 dagen, na het verstrijken waarvan het wettelijk vermoeden van het vaderschap van de echtgenoot, niet meer geldt behoudens gemeenschappelijke verklaring van de ouders op het tijdstip van de aangifte van de geboorte (nieuw artikel 316bis ). Dit is vooral het geval wanneer het kind geboren wordt meer dan 300 dagen na de datum waarop de ouders op verschillende adressen zijn ingeschreven.
Bovendien zal het vaderschap van de echtgenoot niet langer alleen door de moeder, de echtgenoot of het kind kunnen worden betwist, maar ook door de persoon die het vaderschap van het kind opeist (zie ook infra punt 3).
b) erkenning
Wanneer het vaderschap niet vaststaat ingevolge het huwelijk, kan de vader, net als vroeger, het kind erkennen. De voorwaarden voor de erkenning zijn, net als voor de moederlijke erkenning, vervat in artikel 329bis.
De toestemming van het meerderjarige of ontvoogde kind is nog altijd vereist. Als het kind minderjarig en niet ontvoogd is, is de toestemming vereist van de ouder van wie de afstamming vaststaat alsook de toestemming van het kind indien het de volle leeftijd van 12 jaar heeft bereikt.
In geval van onenigheid kan de persoon die de erkenning aanvraagt een gerechtelijke procedure opstarten. Het verzoek wordt verworpen als de biologische afstamming niet vaststaat.
Indien de verzoeker inderdaad de biologische ouder is, voert de rechtbank een opportuniteitscontrole uit maar dit enkel bij een laattijdige erkenning, dat wil zeggen wanneer het kind de leeftijd van een jaar heeft bereikt. De erkenning kan in dat geval worden geweigerd indien zij kennelijk in strijd is met de belangen van het kind.
Verder is de erkenning niet mogelijk als de verzoeker schuldig is bevonden aan de verkrachting van de moeder tijdens de wettelijke periode van verwekking.
Tot slot werd de homologatieprocedure ingeval van erkenning door een gehuwde man van een kind dat is verwekt bij een vrouw van wie hij niet de echtgenoot is, afgeschaft. De akte van erkenning moet net als bij de moederlijke erkenning ter kennis gebracht worden van de echtgenoot of echtgenote (artikel 319bis ).
c) onderzoek naar het vaderschap
Wanneer het vaderschap niet vaststaat noch op grond van het huwelijk noch door erkenning kan het vaderschap gerechtelijk worden vastgesteld. De procedure is geregeld door artikel 332quinquies.
3. Wat betreft de betwisting van de afstamming
De bepalingen betreffende de betwisting van de afstamming werden gewijzigd om de regels inzake de betwisting van het vaderschap van de echtgenoot en de betwisting van de afstamming vastgesteld door erkenning en van de betwisting van het moederschap vastgesteld door de geboorteakte, nader tot elkaar te brengen. De wet van 1987 heeft de meeste vormen van discriminatie tussen kinderen wat de gevolgen van de afstamming betreft, weggewerkt. Nu is het de bedoeling om de verschillen in behandeling weg te werken met betrekking tot het betwisten van de afstamming die niet met de werkelijkheid overeenstemt. De wet van 1987 behield het recht om het vaderschap van de echtgenoot te betwisten voor aan de moeder, de echtgenoot (of de vorige echtgenoot) en het kind. De erkenning kon daarentegen door iedere belanghebbende worden betwist. De nieuwe artikelen 312, 318 en 330 leggen met betrekking tot de hoedanigheid van de personen en de termijnen om de betwisting te vorderen gelijkaardige voorwaarden op. In alle gevallen kan de afstamming worden betwist door elk van de ouders ten aanzien van wie de afstamming is vastgesteld (moeder, vader, echtgenoot en vorige echtgenoot), door de persoon die de afstamming opeist en door het kind.
De afstammingsband wordt beter beschermd. Enerzijds blijft het bezit van staat behouden. Anderzijds kunnen andere derden niet meer optreden. Ten slotte wordt, zoals reeds het geval was voor de betwisting van het vaderschap van de echtgenoot, voorzien in een korte vorderingstermijn (in principe van een jaar). Het aanvangspunt van de termijn werd evenwel aangepast in functie van de persoon die de vordering kan instellen (zie de aangehaalde artikelen).
Een andere belangrijke vernieuwing vindt men tot slot terug in de nieuwe artikelen 318, § 5, en 330, § 3, B.W. : de vordering tot betwisting van de afstamming die wordt ingesteld door de persoon die beweert de biologische ouder te zijn is maar gegrond als de afstamming van de verzoeker in de plaats komt van de betwiste afstammingsband zodat voorkomen wordt dat het kind zonder afstammingsband komt te staan.
4. Wijziging van de naamwetgeving (art. 335 B.W.)
De regels inzake de toekenning van de naam werden aangepast om rekening te houden met de arresten van het Arbitragehof (cfr. infra).
5. Wijziging van de artikelen 80bis en 328 B.W
Het artikel 80bis wordt gewijzigd teneinde ook de vermelding van de vader die niet gehuwd is met de moeder in de akte van aangifte van een levenloos geboren kind mogelijk te maken. Tegelijk wordt in artikel 328 voorzien in de mogelijkheid tot erkenning van een overleden kind zonder afstammelingen, voor zover de erkenning geschiedt binnen het jaar na de geboorte van het kind (cfr. infra)
6. Verbod tot vaststelling van de afstamming van een kind wegens het bestaan van een huwelijksbeletsel tussen de ouders.
In de diverse procedures tot vaststelling van de afstamming wordt, ingevolge de arresten van het arbitragehof, het verbod geschrapt wanneer het huwelijk waardoor het beletsel is ontstaan, nietig werd verklaard of werd ontbonden door overlijden of door echtscheiding (artikelen 313, 314, 321 en 325 B.W.).
II. Praktische richtlijnen voor de ambtenaren van de burgerlijke stand
1. Opmaken van de akte van geboorte en toepassing van de « nieuwe » vaderschapsregel (vermoeden van vaderschap)
a. Algemeen
Het beginsel van het « vermoeden van vaderschap » van de echtgenoot zoals bedoeld in artikel 315 van het Burgerlijk Wetboek blijft behouden. Enkel de toepassingsvoorwaarden ervan werden gewijzigd teneinde tegemoet te komen aan de maatschappelijke evolutie, onder andere de aanzienlijke stijging van het aantal scheidingen en echtscheidingen.
In het nieuwe artikel 316bis van het Burgerlijk Wetboek is gesteld dat, tenzij de echtgenoten op het tijdstip van de aangifte van de geboorte een gemeenschappelijke verklaring hebben afgelegd, het in artikel 315 bedoelde vermoeden van vaderschap van de echtgenoot niet meer van toepassing is in de volgende gevallen :
1° wanneer het kind geboren is meer dan 300 dagen nadat de rechter de overeenkomst tussen de partijen heeft bekrachtigd in verband met de aan de echtgenoten gegeven machtiging om een afzonderlijke verblijfplaats te betrekken overeenkomstig artikel 1258, § 2, van het Gerechtelijk Wetboek, of na de beschikking van de voorzitter zitting houdend in kort geding die de echtgenoten machtigt om een afzonderlijke verblijfplaats te betrekken, of na neerlegging van het verzoekschrift bedoeld in artikel 1288bis van hetzelfde Wetboek (let wel artikel 1258, § 2, van het Gerechtelijk Wetboek, wordt vervangen door artikel 1256 van hetzelfde Wetboek vanaf 1 september 2007, datum van de inwerkingtreding van de wet betreffende de hervorming van de echtscheiding);
2° wanneer het kind geboren is meer dan 300 dagen na de datum waarop de echtgenoten, blijkens het bevolkingsregister, het vreemdelingenregister of het wachtregister, op verschillende adressen zijn ingeschreven, voor zover zij nadien niet opnieuw zijn ingeschreven op hetzelfde adres;
3° wanneer het kind geboren is meer dan 300 dagen na een krachtens artikel 223 door de vrederechter uitgesproken vonnis waarbij de echtgenoten gemachtigd worden een afzonderlijke verblijfplaats te betrekken, en minder dan 180 dagen na de datum waarop deze maatregel verstreken is, of nadat de echtgenoten feitelijk zijn herenigd. ».
b. Met betrekking tot 2°, begint de periode van 300 dagen te lopen vanaf de dag na die waarop de echtgenoten op verschillende adressen zijn ingeschreven in het bevolkingsregister (of in de andere vermelde registers).
Ingeval een akte van geboorte wordt opgemaakt van een kind dat geboren is uit een gehuwde vrouw of binnen 300 dagen na de ontbinding of de nietigverklaring van het huwelijk moet de ambtenaar van de burgerlijke stand bijgevolg stelselmatig nagaan of de moeder en haar echtgenoot nog steeds op hetzelfde adres zijn ingeschreven. Indien zulks niet het geval is, moet hij nagaan welke termijn verstreken is sedert de inschrijving van de echtgenoten of ex-echtgenoten op verschillende adressen.
De inschrijving in de registers telt, en niet het verzoek om wijziging van inschrijving van de verblijfplaats.
Ingeval de echtgenoten zijn ingeschreven op hetzelfde adres of geen 300 dagen verstreken zijn sedert de dag waarop zij op verschillende adressen werden ingeschreven (de dag van de inschrijving niet meegerekend), is het vermoeden van vaderschap van toepassing. De akte wordt onmiddellijk op naam van de vader en van de moeder opgemaakt. Het kind draagt de naam van de vader (artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek).
Ingeval de echtgenoten sedert meer dan 300 dagen op verschillende adressen zijn ingeschreven, moet de ambtenaar van de burgerlijke stand de aangever ervan op de hoogte brengen dat door een gemeenschappelijke verklaring het vermoeden van vaderschap kan worden toegepast.
Desgewenst zal de ambtenaar van de burgerlijke stand beide echtgenoten verzoeken samen te verschijnen om een gemeenschappelijke verklaring af te leggen.
c. Met betrekking tot de gevallen bedoeld in artikel 316bis, 1° en 3°, geldt het vermoeden van vaderschap niet ingeval het kind meer dan 300 dagen na de erin vermelde gevallen is geboren, te weten op grond van de rechterlijke beslissingen of processen-verbaal die tijdens de procedure zijn opgemaakt.
De ambtenaar van de burgerlijke stand heeft in dit geval geen enkele reden om de aangever specifiek vragen te stellen met betrekking tot deze mogelijkheid. De aangever moet spontaan wijzen op het bestaan van een gerechtelijke procedure. Deze situatie komt vrij vaak voor (echtgenoten die verwikkeld zijn in een echtscheidingsprocedure, ondervinden immers regelmatig moeilijkheden wanneer zij de afstamming wensen vast te stellen van een kind dat de moeder draagt ten gevolge van een nieuwe relatie).
De ambtenaar van de burgerlijke stand kan evenwel de aandacht van de aangever trekken ingeval uit bepaalde aanwijzingen blijkt dat de ontwrichting waarschijnlijk is (ingeval de moeder is ingeschreven op een andere verblijfplaats dan haar echtgenoot sedert een bepaalde tijd - hoe dan ook minder dan 300 dagen, in welk geval 2° van toepassing is).
Opdat het vermoeden van vaderschap van de echtgenoot niet in aanmerking zou worden genomen, moet de aangever de in de nieuwe wet bedoelde documenten voorleggen :
- artikel 316bis, 1° : een proces-verbaal van de rechtbank waarin de overeenkomst tussen de partijen wordt vermeld om afzonderlijke verblijfplaatsen vast te leggen overeenkomstig artikel 1258, § 2, van het Gerechtelijk Wetboek (artikel 1256 van het Gerechtelijk Wetboek, vanaf 1 september 2007); of een beschikking in kort geding die de echtgenoten machtigt om een afzonderlijke verblijfplaats te betrekken; of een proces-verbaal bedoeld in artikel 1292 van het Gerechtelijk Wetboek, te weten de eerste verschijning van de echtgenoten voor de rechtbank in het kader van een echtscheiding door onderlinge toestemming;
- artikel 316bis, 3° : een beschikking van de vrederechter waarin afzonderlijke verblijfplaatsen worden vastgelegd krachtens artikel 223 van het Burgerlijk Wetboek.
Het lijkt aangewezen de aangever te verzoeken de originele stukken voor te leggen, zoals ze hem door de griffier ter hand werden gesteld. De ambtenaar van de burgerlijke stand zal er dan een fotokopie van nemen en deze bij het dossier voegen.
In het geval van artikel 316bis, 3°, mag niet uit het oog worden verloren dat de vrederechters vaak in een tijdsbeperking voorzien. Er moet bijgevolg worden nagegaan of de termijn van 180 dagen niet is verstreken sedert het einde van de werking van de door de vrederechter bepaalde maatregelen.
In elk geval is de door de ambtenaar van de burgerlijke stand verrichte controle formeel.
Ingeval het opmaken van de akte van geboorte niet overeenstemt met de realiteit, beschikken de partijen in ieder geval over de mogelijkheid het vaderschap van de echtgenoot te betwisten op grond van artikel 318 van het Burgerlijk Wetboek (in het bijzonder artikel 318, § 3, krachtens welk de betwisting in de in artikel 316bis bedoelde gevallen, behoudens tegenbewijs, gegrond wordt verklaard).
Ingeval het vermoeden van vaderschap van de echtgenoot daarentegen niet in aanmerking wordt genomen (bijvoorbeeld : de echtgenoten leven sedert meer dan 300 dagen gescheiden en hebben nagelaten de gemeenschappelijke verklaring af te leggen waardoor zij uitwerking kunnen geven aan het vermoeden van vaderschap van de echtgenoot), is een erkenning door de echtgenoot steeds mogelijk.
Ten slotte meen ik dat de nieuwe bepaling van artikel 316bis ook kan worden ingeroepen door echtgenoten of ex-echtgenoten die in het buitenland wonen of die niet zijn ingeschreven in het bevolkings-, vreemdelingen- of wachtregister. Het komt in dat geval aan betrokkenen toe door alle wettelijke middelen te bewijzen dat zij zich in een gelijkaardige situatie bevinden als de in artikel 316bis, 1° tot 3° bedoelde gevallen (bv. dat het kind geboren is meer dan 300 dagen nadat zij in het kader van een in het buitenland lopende echtscheidingsprocedure bij rechtelijke beschikking gemachtigd werden een afzonderlijke verblijfplaats te betrekken of nog dat het kind geboren is nadat zij sedert meer dan 300 dagen ononderbroken en nog steeds op een verschillend adres wonen...). Het is aan de betrokkenen om ter zake de nodige sluitende bewijsstukken voor te leggen. Bij gebreke hiervan zal het vermoeden van vaderschap worden toegepast.
2. Gemeenschappelijke verklaring
Zoals supra vermeld, wordt op grond van het nieuwe artikel 316bis in bepaalde gevallen voorkomen dat het vermoeden van vaderschap van de echtgenoot in aanmerking wordt genomen.
Het biedt de echtgenoten evenwel de mogelijkheid een gemeenschappelijke verklaring in tegenovergestelde zin af te leggen.
Het gaat niet om een erkenning maar om een verklaring waardoor het vermoeden van vaderschap van de echtgenoot uitwerking kan hebben.
In de praktijk kan de gemeenschappelijke verklaring worden afgelegd door beide echtgenoten op het tijdstip van de aangifte van de geboorte. In de akte van geboorte wordt dan uitdrukkelijk vermeld dat de vader en de moeder gemeenschappelijk de aangifte van geboorte hebben gedaan.
In bepaalde gevallen is het voor een van beide echtgenoten materieel onmogelijk te verschijnen voor de ambtenaar van de burgerlijke stand om de verklaring af te leggen. Zulks is inzonderheid het geval indien de moeder zich wegens haar gezondheidstoestand niet kan verplaatsen of nog indien de vader in het buitenland verblijft. In dergelijke gevallen moet het voor de niet-verschijnende echtgenoot mogelijk zijn, zijn verklaring te doen opnemen in een akte opgemaakt door een notaris of in het buitenland door de diplomatieke en consulaire overheden in hun functie van ambtenaar van de burgerlijke stand.
Daarenboven lijkt het mij dat, naar analogie met een erkenning, mag worden aangenomen dat de bedoelde gemeenschappelijke verklaring door de ouders ook voor de geboorte van het kind mag worden afgelegd. De ambtenaar van de burgerlijke stand zal de ouders in dit geval aanraden de verklaring bij voorkeur af te leggen voor de ambtenaar van de burgerlijke stand van de vermoedelijke geboorteplaats van het kind opdat deze ambtenaar op het ogenblik van de opmaak van de geboorteakte over deze informatie zou beschikken.
Ingeval de echtgenoten geen gemeenschappelijke verklaring afleggen door nalatigheid of slechte informatie is het voor de echtgenoot steeds mogelijk zijn kind later te erkennen.
3. Erkenning
3.1. Erkenningsvoorwaarden
Een van de voornaamste vernieuwingen van de wet is, zoals hoger vermeld, de aanpassing van de voorwaarden voor de erkenning van moederschap en de erkenning van vaderschap.
Met betrekking tot de erkenning van moederschap is in artikel 313, zoals gewijzigd, van het Burgerlijk Wetboek het volgende gesteld : « Indien de naam van de moeder niet in de akte van geboorte is vermeld of bij ontstentenis van zulk een akte, kan zij het kind erkennen onder de bij artikel 329bis bepaalde voorwaarden. »
Met betrekking tot de erkenning van vaderschap is in artikel 319, zoals gewijzigd, van het Burgerlijk Wetboek het volgende gesteld : « Wanneer het vaderschap niet vaststaat krachtens de artikelen 315 of 317, kan de vader het kind erkennen onder de bij artikel 329bis bepaalde voorwaarden ».
Gelet op de nieuwe voorwaarden inzake de toepassing van het vermoeden van vaderschap van de echtgenoot, zoals zij thans zijn omschreven in het nieuwe artikel 316bis, heeft artikel 320 overigens geen reden van bestaan meer en is het opgeheven.
Ten slotte zijn de artikelen 319bis, 321 en 328 gewijzigd.
Uit het voorgaande vloeit voort dat de erkenning zowel van moederschap als van vaderschap voortaan wordt geregeld door de volgende regels :
- de vereiste toestemmingen zijn voortaan
a) de toestemming van het meerderjarige of het ontvoogde minderjarige kind;
b) indien het kind minderjarig en niet ontvoogd is, de toestemming van de ouder (vader of moeder) ten aanzien van wie de afstamming vaststaat;
c) indien de erkenning voor de geboorte van het kind gebeurt, de toestemming van de moeder;
d) de toestemming van het minderjarige kind dat niet ontvoogd is indien het de volle leeftijd van twaalf jaar heeft bereikt, tenzij het onbekwaam is verklaard of zich in een staat van verlengde minderjarigheid bevindt, dan wel indien de rechtbank, op grond van feiten die vastgesteld zijn in een met redenen omkleed proces-verbaal, oordeelt dat het kind geen onderscheidingsvermogen heeft;
e) eventueel van de wettelijke vertegenwoordiger, wanneer het kind minderjarig is en niet ontvoogd en het geen bekende ouder heeft, of de ouder ten aanzien van wie de afstamming vaststaat overleden dan wel in de onmogelijkheid is zijn wil te kennen te geven (cfr. artikel 329bis, § 3, dat in hoofdzaak het oude artikel 319, § 4, overneemt maar de draagwijdte ervan uitbreidt tot de erkenning van het moederschap - zie ook infra punt 3.2. betreffende de mededeling van de erkenning indien de toestemming tot de erkenning niet vooraf werd bekomen).
De personen die toestemming moeten geven, moeten hun eventuele weigering niet verantwoorden bij de ambtenaar van de burgerlijke stand.
Ingeval de persoon die het kind wenst te erkennen de vereiste toestemmingen niet krijgt, kan hij, behalve in de gevallen bedoeld in bovenstaande punten a) en e), voor de rechtbank van eerste aanleg een rechtsvordering instellen tegen de personen die toestemming moeten geven.
Ten slotte wordt erop gewezen dat, zoals reeds het geval was in het kader van de circulaire van 22 mei 1987 betreffende de toepassing van de wet van 31 maart 1987 tot wijziging van verscheidene bepalingen betreffende de afstamming, de toestemming van de in artikel 329bis bedoelde personen kan worden gegeven, hetzij in de akte van erkenning (cf. art. 62, § 1, eerste lid, 3°, van het Burgerlijk Wetboek), hetzij in een afzonderlijke akte opgemaakt door een notaris, door de ambtenaar van de burgerlijke stand die de akte van erkenning ontvangt of door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de woon- of verblijfplaats van de persoon die zijn toestemming moet geven.
- De artikelen 313, § 2, en 321 van het Burgerlijk Wetboek werden aangevuld zodat het voortaan mogelijk is dat een erkenning geschiedt, zelfs wanneer daaruit zou blijken dat tussen de moeder en de vader een huwelijksbeletsel bestaat waarvan de Koning geen ontheffing kan verlenen, ingeval het huwelijk nietig werd verklaard of werd ontbonden door overlijden of door echtscheiding. Zo zou een man bijvoorbeeld het kind van zijn schoondochter kunnen erkennen na de echtscheiding of het overlijden van de echtgenoot van deze laatste.
- Zoals thans reeds het geval is, kan de erkenning geschieden door een onbekwame (artikel 328, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek).
- Zij kan ook altijd geschieden ten gunste van een verwekt kind, dan wel van een overleden kind indien het afstammelingen heeft nagelaten (artikel 328, tweede lid). Voortaan - en dit is nieuw - kan zij evenwel ook geschieden ten gunste van een overleden kind zonder afstammelingen, op voorwaarde dat de erkenning geschiedt binnen het jaar dat volgt op de geboorte van het kind (artikel 328, tweede lid, zoals gewijzigd).
Inzake de erkenning van vaderschap kan nog worden vermeld
- dat de formaliteit van homologatie door de rechtbank afgeschaft is voor de erkenning door een gehuwde man van een kind dat is verwekt bij een vrouw van wie hij niet de echtgenoot is. Bijgevolg moet niet meer worden vermeld in de akte van erkenning dat zij is « opgemaakt onder voorbehoud van homologatie ». Niettemin zal de ambtenaar van de burgerlijke stand een afschrift van de akte, bij een per post aangetekende brief, ter kennis moeten brengen van de echtgenoot van de erkenner (zie infra).
- dat de erkenning niet kan plaatsvinden indien tegen degene die het kind wenst te erkennen een strafvordering is ingesteld wegens verkrachting op de persoon van de moeder tijdens de wettelijke periode van verwekking (artikel 329bis, § 2, nieuw vierde lid, van het Burgerlijk Wetboek). Ingeval deze strafvordering leidt tot een veroordeling wegens verkrachting kan de erkenning geenszins plaatsvinden, ook niet via de rechtbank. Er moet worden onderstreept dat het niet aan de ambtenaar van de burgerlijke stand is na te gaan of een dergelijke strafvordering werd ingesteld. In zulk geval weigert de moeder meestal haar toestemming en in voorkomend geval wordt de vraag inzake de mogelijkheid van de erkenning voor de rechtbank gesteld.
3.2. Mededeling van de erkenning
De door de ambtenaar van de burgerlijke stand te vervullen formaliteiten inzake de mededeling van de erkenning zijn vermeld in de artikelen 62, § 3, 313, § 3, 319bis en 329bis, § 3.
Artikel 62, § 3, dat niet werd gewijzigd, verplicht de ambtenaar van de burgerlijke stand die een akte van erkenning opmaakt, daarvan binnen drie dagen kennis te geven aan de echtgenoot van de erkenner. De nadere regels inzake deze mededeling zijn omschreven in de artikelen 313, § 3, en 319bis.
Artikel 313, § 3, dat betrekking heeft op het geval van de erkenning van een kind door een gehuwde moeder werd niet gewijzigd. Gelet op de geest van de wet moet de formaliteit van de mededeling verricht worden ingeval de moeder gehuwd was op het tijdstip van de geboorte van het kind, zelfs indien het huwelijk ondertussen werd ontbonden. Zoals reeds het geval was in het kader van de circulaire van 22 mei 1987, moet de ambtenaar van de burgerlijke stand, ingeval de moeder hertrouwt, de erkenning ter kennis brengen van de persoon waarmee de moeder gehuwd was op het tijdstip van de geboorte.
In het nieuwe artikel 319bis, dat handelt over het geval van de erkenning door een gehuwd man, is bepaald :
« Wanneer de vader gehuwd is en een kind erkent dat verwekt is bij een vrouw van wie hij niet de echtgenoot is, moet die erkenning ter kennis van de echtgenoot of van de echtgenote worden gebracht.
Te dien einde, indien de akte van erkenning is opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand of door een Belgische notaris, wordt een afschrift van de akte door hem verzonden bij een ter post aangetekende brief. Indien de akte niet is opgemaakt door een Belgische ambtenaar van de burgerlijke stand of door een Belgische notaris, wordt ze betekend per deurwaardersexploot op verzoek van de vader, het kind of diens wettelijke vertegenwoordiger.
Totdat deze mededeling heeft plaatsgehad, kan de erkenning niet worden tegengeworpen aan de echtgenoot of de echtgenote, aan de kinderen geboren uit diens huwelijk met degene die het kind erkent en aan de kinderen die door de beide echtgenoten geadopteerd zijn. »
Er dient te worden opgemerkt dat ingevolge het nieuwe aangevulde tweede lid van § 3 van artikel 335 de termijn van één jaar waarbinnen een verklaring van naamsverandering kan worden afgelegd begint te lopen op de dag die volgt op de in artikel 319bis, tweede lid, bedoelde kennisgeving of betekening (zie infra). Alhoewel de wet ter zake niets voorziet lijkt het, met het oog hierop, opportuun om bedoelde datum in het zwart in de rand van de akte van erkenning te noteren.
Artikel 329bis, § 3, neemt in hoofdzaak het oude artikel 319, § 4, over en breidt de draagwijdte ervan uit tot de erkenning van moederschap.
Daaruit volgt dat indien het kind een niet ontvoogde minderjarige is en geen gekende ouder heeft, of indien de ouder (vader of moeder) ten aanzien van wie de afstamming vaststaat overleden is, dan wel in de onmogelijkheid verkeert zijn wil te kennen te geoen, de ambtenaar van de burgerlijke stand een letterlijk afschrift van de erkenning ter kennis moet brengen van de wettelijke vertegenwoordiger van het kind en van het kind zelf indien het de volle leeftijd van 12 jaar heeft bereikt, tenzij zij evenwel vooraf in de erkenning hebben toegestemd.
Binnen zes maanden te rekenen vanaf deze kennisgeving kunnen de personen aan wie zij werd gedaan een vordering tot nietigverklaring van de erkenning indienen bij de rechtbank. De griffier stelt de ambtenaar van de burgerlijke stand die de akte van erkenning heeft opgemaakt, onmiddellijk hiervan in kennis.
Indien de in artikel 329bis, § 3, van het Burgerlijk Wetboek vermelde personen niet hebben toegestemd in de erkenning, maar zich niet ertegen hebben verzet binnen de termijn van zes maanden te rekenen vanaf de kennisgeving, wordt daarvan melding gemaakt op de kant van de akte van erkenning. Indien de vordering tot nietigverklaring werd afgewezen bij een in kracht van gewijsde gegaan vonnis of arrest wordt daarvan melding gemaakt op de kant van de akte van erkenning.
4. De naam van het kind
In artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek worden diverse wijzigingen aangebracht.
De eerste wijziging beoogt de kinderen van een gehuwde man die een kind erkent dat tijdens het huwelijk bij andere vrouw dan zijn echtgenote is verwekt, dezelfde rechten te geven inzake de naam. Het gevolg daarvan is dat het kind van wie enkel de afstamming van vaderszijde is vastgesteld of van wie de afstamming van vaderszijde en de afstamming van moederszijde tegelijkertijd zijn vastgesteld, altijd de naam van de vader draagt (artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd).
Indien de afstamming langs vaderszijde wordt vastgesteld na de afstamming van moederszijde, wordt geen enkele wijziging aangebracht inzake de naam van het kind (artikel 335, § 3), behalve indien de vader en de moeder samen, of een van hen, indien de andere overleden is, in een door de ambtenaar van de burgerlijke stand opgemaakte akte verklaren dat het kind de naam van zijn vader zal dragen. Voortaan vereist deze akte niet langer de instemming van de echtgenote met wie hij gehuwd was op het tijdstip van de vaststelling van de afstamming, aangezien § 3, tweede lid, werd opgeheven.
Zoals thans het geval is, moet de verklaring worden gedaan binnen een jaar te rekenen vanaf de dag waarop de aangevers kennis hebben gekregen van de vaststelling van de afstamming en voor de meerderjarigheid of de ontvoogding van het kind. De nieuwe wet verduidelijkt dat deze termijn van een jaar begint te lopen op de dag die volgt op de in artikel 319bis, tweede lid, bedoelde kennisgeving of betekening waardoor de erkenning ter kennis van de echtgenoot of de echtgenote wordt gebracht (zie de aanvulling van § 3, derde lid, dat het tweede lid wordt ingevolge de opheffing van het huidige tweede lid). Niets belet m.i. evenwel dat de verklaring voor deze kennisgeving wordt gedaan. Verder spreekt het voor zich dat deze precisering slechts geldt voor het geval dat ingevolge het nieuwe artikel 319bis een kennisgeving of betekening van de erkenning is vereist.
De tweede wijziging bestaat in de toevoeging van een nieuwe paragraaf 4 aan artikel 335, luidende « indien de afstamming van een kind wordt gewijzigd wanneer hij de meerderjarige leeftijd heeft bereikt, mag er zonder zijn akkoord geen enkele verandering aan zijn naam worden aangebracht ». Het gaat om een nieuwe regel die los moet gelezen worden van de vorige paragrafen maar van toepassing is ongeacht de wijze van vaststelling van de afstamming, onder voorbehoud van bijzondere bepalingen (bijvoorbeeld de bijzondere bepalingen die zouden kunnen gelden in geval van adoptie). De nieuwe regel geldt inzonderheid in het geval van een meerderjarig kind dat met succes het vaderschap heeft betwist en dientengevolge tot op heden overeenkomstig artikel 335, § 2, de naam van zijn vader verloor en de naam van zijn moeder verwierf. Voortaan zal in een dergelijk geval de naam van het meerderjarig kind niet meer worden gewijzigd zonder zijn uitdrukkelijk akkoord. Alhoewel de wet ter zake niets voorziet lijkt het aangewezen een schriftelijk document houdende het akkoord van het meerderjarig kind op te maken.
5. Doodgeboren kind
Ik vestig uw aandacht op de wijziging aangebracht in artikel 80bis van het Burgerlijk Wetboek waardoor, met betrekking tot de niet-gehuwde vaders, de vermeldingen worden aangevuld die de akte van aangifte van een levenloos kind moet bevatten.
Voortaan moet deze akte tevens de in het tweede lid, 2°, opgesomde gegevens vermelden, die betrekking hebben op de vader die niet gehuwd is met de moeder en die het verwekt kind heeft erkend, overeenkomstig artikel 328. De naam, de voornamen en de woonplaats van de vader die niet gehuwd is met de moeder en die het verwekte kind niet heeft erkend kunnen eveneens worden vermeld, op zijn verzoek en met de toestemming van de moeder.
Het gaat in casu niet om de vaststelling van de afstamming (dit blijft tot dusver onmogelijk voor het kind dat niet levend en niet levensvatbaar wordt geboren), maar om de vermelding van de gehuwde of niet-gehuwde vader in de akte van aangifte van een levenloos kind.
Gelet op de geest van de wet moet in de akte van aangifte van een levenloos kind eveneens melding worden gemaakt van de naam van de met de moeder gehuwde vader die de voorwaarden vervult voor de toepassing van artikel 316bis van het Burgerlijk Wetboek, ingeval de ouders in staat zijn om de in dit artikel bedoelde gezamenlijke aangifte te doen of voor de geboorte een gemeenschappelijke verklaring hebben afgelegd, of nog wanneer wegens gegronde redenen zoals hierboven aangegeven de verklaring werd opgenomen in een afzonderlijke akte (zie punt II.2).
6. Inwerkingtreding en overgangsbepalingen
Zowel de wet van 1 juli 2006 als de wijzigingen ervan, opgenomen in de wet van 27 december 2006, treden in werking op 1 juli 2007.
De wet heeft geen terugwerkende kracht.
Oplettendheid is geboden in het geval van het kind dat wordt geboren voor de inwerkingtreding van de wet en van wie de aangifte van de geboorte wordt gedaan na de inwerkingtreding ervan. In een dergelijk geval moet de wet die geldt op het tijdstip van de geboorte van het kind worden toegepast ter zake van de vaststelling van de afstamming. Het nieuwe artikel 316bis is dus niet van toepassing op dergelijke situaties.
De overgangsbepalingen bedoeld in de wet van 1 juli 2006, aangevuld door de wet van 27 december 2006, hebben hoofdzakelijk betrekking op de termijnen tijdens welke de betrokken personen in rechte kunnen optreden teneinde hun rechten te doen gelden, hetzij op basis van de nieuwe bepalingen, hetzij op grond van de vroegere wetgeving. Zij hebben dus slechts onrechtstreeks betrekking op de ambtenaar van de burgerlijke stand.
Ik zou het ten zeerste op prijs stellen, mocht u wat voorafgaat ter kennis willen brengen van de Procureurs des Konings en ambtenaren van de burgerlijke stand van uw rechtsgebied.
De Minister van Justitie,
Mevr. L. ONKELINX.
S.G., tegen V.K., geïntimeerde, 3. De geïntimeerde heeft vooreerst de nietigheid gevorderd van het onderhands testament van 1 februari 2008 en van het notarieel testament van 29 april 2008 van wijlen S.P. overeenkomstig…
Tekst arrest Zet.: S. MosselmansAR: 2017 / AR/0723 11ekamer Zet.: S. Mosselmans Inzake van: B. t/ Vzw Sint-Andriesabdij Zeven kerken 1. Beroepen vonnis 1. Bij dagvaarding van 2 februari 2017 initieert…
Het Hof van Beroep te Antwerpen (9de kamer) heeft op 28 mei 2008 het volgende arrest uitgesproken: 5. De omschrijving van de aan de beklaagde ten laste gelegde feiten 5.1. De misdrijfomschrijving i)…
Grondwettelijk HofArrest nr. 130/2022van 20 oktober 2022Rolnummer : 7617In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 462, eerste lid, van het Strafwetboek, gesteld door de Correctionele Rechtbank Luxemburg, afdeling Aarlen.Het…
Dit document is een zoniet noodzakelijk dan wel meer dan nuttig aanvullend document ter staving van een bankgift, een schenking via overschrijving met zelfde gevolgen als een handgift.
verkorte versie Onderwerp van de prejudiciële vragen a) Bij vonnis van 22 januari 2016 (...) heeft de Politierechtbank Antwerpen, afdeling Mechelen, de volgende prejudiciële vragen gesteld: «Schendt art. 33 van de wet van…
tekst arrest In de zaak van L. W. wonende te (…), appellant tegen A. W., wonende te (…), wijst het hof het volgende arrest. I. RELEVANTE FEITELIJKE EN PROCEDURELE ELEMENTEN 1. A. (°20 december…
Nr. S.07.0073.N RIJKSDIENST VOOR ARBEIDSVOORZIENING, openbare instelling, met zetel te 1000 Brussel, Keizerslaan 7, eiser, tegen A.N., verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen…
Tekst arrest 1. 2010/AR/1559 B.S., appellant, tegen: F.J., in zijn hoedanigheid van mede-erfgenaam, algemeen legataris ingevolge notarieel testament en testamentuitvoerder; geïntimeerde, in aanwezigheid van: 1. M.J., partijen mede inzake, Il. 2017/FA/405 B.S., voormeld; appellant, tegen 1…
... B. Feiten 2. Geschil 5. De eisende partijen zetten uiteen dat het hen in april 2022 duidelijk werd dat de VZW, samen met de Franstalige beroepsorganisaties, de Nederlandstalige aandeelhouders wou uitsluiten uit…
AG S.I.A. AG t/ BV H.F. ... De feiten 6.- Het gezin D.S. bestaande uit vijf personen, beschikte over een bevestigde boeking van de vlucht van Brussels National Airport (BRU) naar OR Tambo…
Uittreksel uit het (nieuw) BW “Art. 5.174. Beginsel Schuldvorderingen zijn vatbaar voor overdracht, tenzij de wet of de aard en strekking ervan zich daartegen verzet. De overdracht van een schuldvordering in strijd met…
Nr. C.23.0214.NSTAD LEUVEN, vertegenwoordigd door haar College van burgemeester en schepenen, met zetel te 3000 Leuven, Professor Roger Van Overstraetenplein 1, ingeschreven bij de KBO onder het nummer 0207.521.503,eiseres,tegenVANGROOTLOON T&O…
Nr. P.23.1697.NM. S. R.,beklaagde, aangehouden om andere redenen,eiser,I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOFHet cassatieberoep is gericht tegen het vonnis in hoger beroep van de correctionele rechtbank Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, van 20…
Nr. P.23.1668.NT. K.,beklaagde,eiser,I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOFHet cassatieberoep is gericht tegen het vonnis in hoger beroep van de Nederlandstalige correctionele rechtbank Brussel van 8 november 2023.De eiser voert in een…
K.A. I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het vonnis in hoger beroep van de Nederlandstalige correctionele rechtbank Brussel van 25 oktober 2023. ... II. Beslissing van het Hof Beoordeling Middel 1. Het middel voert schending aan…
J.G.F.L.V. 1. Het vermoeden van artikel 67bis Wegverkeerswet Hoofdstuk IVbis van de wet van 16 maart 1968 Wegverkeerswet handelt over de identificatie van de overtreder. Wanneer een overtreding van deze wet en haar uitvoeringsbesluiten is begaan met een…
(…) I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het vonnis in hoger beroep van de correctionele rechtbank Antwerpen, afdeling Antwerpen, van 20 november 2014. De eiseres voert in een memorie…
AR nr. P.22.1683.N K.M.L. V.D.B. I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het vonnis in hoger beroep van de correctionele rechtbank Antwerpen, afdeling Antwerpen, van 18 november 2022. ... II. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste…
B.E.F. I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het vonnis in hoger beroep van de Nederlandstalige correctionele rechtbank Brussel van 2 november 2023. ... II. Beslissing van het hof Beoordeling Eerste middel 1. Het middel voert schending…
Nr. C.23.0118.N1. AYVAZ SINAI ÜRÜNLER SANAYI VE TICARET Ltd., vennootschap naar Turks recht, met zetel te Karaköy/Beyoglu, Istanbul (Turkije), Necatibey Caddesi Ayvaz Han, NO 77 KAT 4,2. AYVAZ, vennootschap naar…
tekst arrest AR nr. C.22.0396.N Gemeente Aalter t/ VZW Bescherm bomen en natuur I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent van 25 maart 2022. Raadsheer Sven…
Een lijfrente wordt in de rechtsleer omschreven als een rechtsverhouding krachtens welke een persoon aan een andere persoon verplicht is tot een periodieke uitkering van een geldbedrag, gedurende het leven…
Il. Beroepen vonnis Investeren in andermans woning verrijking zonder oorzaak waarbij de kosten de normale lasten in de huishouding overschrijden - verrijking zonder oorzaakWanneer de uitgaven van de ene feitelijke…
PrincipesDe vastgoedmakelaar heeft recht op commissieloon in dien de beoogde verkoopovereenkomst effectief tot stand komen ten gevolge van zijn tussenkomst De vastgoedmakelaar heeft recht op commissie wanneer de koop met…
T.D. t.\ P.W. en N.V. II. Feiten en vorderingen 1. Eiser voert aan dat hij, in de zomer van 2011, verschillende (telefonische) contacten heeft gehad met verweerders met betrekking tot…
E. t./ B. bvba( ... )Antecedenten1. Het geschil vindt zijn oorsprong in een overeenkomst van "verkoopstoelating - verhuring van diensten", door de partijen ondertekend op 2 juli 2010.1.1. Met deze…
Rechtspraak: • Hof van Cassatie, 1e Kamer 2 februari 2006, RW 2008-2009, 926 .... III. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
Elfri.be bestaat als site sinds 2003. Sinds 15 augustus 2018 werkt de site in haar nieuwste editie met Arc3c als uitgever. Nieuw is de https omgeving, het dynamisch karakter, web 3 .0 technologie, betere zoekmogelijkheden en een 40 tal nieuwe functies. De site wordt inhoudelijk voortdurend, lees dagelijks, aangepast en aangevuld met de recentste wetswijzigingen, nieuwe rechtspraak en nieuwe rechtsleer. Bijna alle rechtspraak die in België aandacht krijgt is terug te vinden op de elfri.be. Anders dan andere dure websites, hebben we een technologie uitgewerkt waarbij de gezochte informatie onmiddellijk wordt verschaft door een gewone vraagstelling in gewoon Nederlands, het weze op de site zelf, het weze gewoon in Google. Wij spreken uw taal en werken niet met onbegrijpelijke of onlogische boomstructuren die verwijzen naar documenten die ofwel niet relevant, ofwel niet kunnen gelezen worden. Om volledige informatie met bronnen, rechtsleer, rechtspraak en wetgeving, kan u een vrij goedkoop abonnement nemen (reeds mogelijk vanaf 1 maand)
In een procedure wordt principieel geoordeeld op basis van het gerechtsdossier zoals gestaafd middels stukken die door partijen worden neergelegd. De conclusies houden de middelen in tot ondersteuning van de eis…
Artikel 213 Burgerlijk wetboek stelt: “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht, zij zijn elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd”. Deze bepaling werd opgenomen in Hoofdstuk VI Wederzijdse rechten en verplichtingen…
Bronnen en referenties Bücherhexe (2007). Paul Watzlawick. Wikipedia die freie Enzyklopädie. Verkregen 04-02-2007 van http://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick ExplicitImplicity (2007). Paul Watzalwick. Wikipedia, the free encyclopedia. Verkregen 04-02-2007 van http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick Auteur onbekend (2006). Uittreksel van ‘De…
De regels betreffende de foutaansprakelijkheid worden weergegeven in de artikelen 1382 en 1383 oud Burgerlijk Wetboek. Volgens deze artikelen dient degene die door zijn fout of nalatigheid aan een ander schade…
Een nietig verklaarde overeenkomst kan voor partijen geen grondslag van rechten en verplichtingen zijn. De nietige overeenkomst kan ook niet aan derden worden tegengeworpen. Bovendien werkt een nietige rechtshandeling terug…
Voorbeelden van beschikkingen: uittreksel uit het gerechtelijk wetboek: Art. 98. Wanneer een rechter wettig verhinderd is of er een plaats van rechter openstaat in een rechtbank van eerste aanleg of van koophandel…
ONTLEDING LASTER ONDER DE GELDING VAN HET Sw. 1867 • Laster bestaat erin aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste te leggen dat zijn eer kan krenken of hem…
Hoe kan men onroerende goederen verkrijgen door verkrijgende verjaring? voorwaarden: - een voortdurend bezit - een onafgebroken bezit - een openbaar bezit - een niet dubbelzinnig bezit - een bezit als eigenaar…
Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, tegen H W, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent…
Gekwalificeerde of zware diefstal = een misdaad, maar toch wordt deze gecorrectionaliseerd. Het betreft hier diefstallen met verzwarende omstandigheden van braak, inklimming of valse sleutels. Diefstal d.m.v. braak uittreksel uit het…
De OBSI schaal, wordt soms afgekort als de schaal mbt de wijze waarop volledige blindheid,.... wordt vastgesteld (KB 08/02/2006. Dit verkort opschrift mag geen verwarring stichten. De lijst betreft niet…
D.B.... Ten gronde 1. Zowel voor de eerste rechter als thans voor het hof werpen Pierre D.B. en Jozef D.B. (grotendeels) de niet-ontvankelijkheid op van de vorderingen van V.M. en de dochters…
Bekom toegang tot alle informatie op deze website
Met een abonnement krijgt u toegang tot een schat aan bijkomende informatie (vaak elders niet te vinden), lezen van de volledige teksten zonder beperkingen, verwijzingen naar wetten, rechtspraak en wetten, antwoorden op nog meer vragen, opzoekingen allerhande mogelijkheid tot knippen, plakken, afdrukken, modellen, tips, trics, aandachtspunten professioneel gedeelte en zoveel meer.
Met een abonnement (vanaf 5,95 euro per maand) heeft u steeds een professionele juridische bibliotheek met 25.000 bijdragen ter beschikking
BVBA Advocatenkantoor Elfri De Neve
Stationsstraat 29 - 9700 Oudenaarde
voor afspraak 055/31.86.47
Fax: 055/31.14.03
U heeft geen toegang tot knippen, plakken, opslaan, printen, downloaden, raadpleging archief, sociaal netwerk, vacaturedienst slechts gedeeltelijke toegang tot deze pagina. Om hiervan gebruik te maken van deze functies en diensten dient u u een pro-abonnement te nemen. klik hier voor de verschillende formules