Waarom zou u als ondernemer een incassokantoor inschakelen?
Reden 1.
Indien het uw bedoeling is om uw klanten een duidelijk signaal te geven dat het nu menens is, doet u geen beroep op een incassokantoor. Heel wat ernstige zakenmensen doen overigens nooit zaken met incassokantoren.
Uw klanten weten immers dat in de regel het incasso betaald wordt door een percentage op de recuperatie en dat u dus geen kosten blootstelt om tot een recuperatie over te gaan.
Met andere woorden weet uw klant (lees uw slechte betaler) dat er enkel maar brieven worden geschreven maar dat er geen geld wordt vrijgemaakt om de zaak daadwerkelijk voor de rechtbank te brengen.
Misschien gaat de klant er zelfs van uit dat de schuldeisers de vordering niet belangrijk genoeg acht om er ernstig tegenaan te gaan en wil hij gewoon een beetje imponeren met briefwisseling zonder kosten.
Overigens: If you pay peanuts, you get monkeys. Verwacht dus niet te veel van incassokantoren die u niets dient te betalen indien ze niets recupereren, waarbij de verleidiging groot is voor hen kosteloos inhoudsloze dreigementen te uiten die uw reputatie kunnen vernietigen.
Reden 2
Indien het uw bedoeling is om zelf minder stress te hebben bij het opvolgen van onbetaalde facturen, weet dan dat uw zorgen door de inschakeling van een incasso kantoor juist vergroot worden.
Het is een totale misvatting dat een incassokantoor er voor zorgt dat alle vorderingen gerecupereerd worden. Het overgrote deel wordt immers niet gerecupereerd. Uw administratie en opvolgend werk stijgt dus wanneer u een incasso kan inschakelt.
U dient vooreerst de vorderingen op te volgen die u niet aan het incasso heeft overgemaakt.
Vervolgens dient u het incassokantoor te controleren en na te zien of de door hen ontvangen bedragen aan u correct worden doorgestort en welke kosten zij in rekening brengen en of dit correct gebeurt en tenslotte dient u met een derde administratie de vorderingen te behandelen die het incassokantoor niet gerecupereerd heeft en die dan ofwel eindelijk ernstig door een advocaat zullen ingevorderd worden ofwel zullen afgeschreven worden, met opvolgend werk met boekhouder en fiscus.
Reden 3
Indien u veronderstelt dat uw klant vlugger gaat betalen wanneer hij een schrijven ontvangt van een incasso kantoor, zal u van een kale reis thuis komen.
Heel wat klanten weten inmiddels dat de tussenkomst van een incasso juist kan betekenen dat er niet tot procedure wordt overgaan en dat derhalve de schuld waarvoor het incassokantoor tussenkomt de allerlaatste is die aandacht verdient en die dus als allerlaatste kan betaald worden of misschien zelfs helemaal niet omdat zelfs bij niet betaling de kans groot blijft dat er geen enkele actie ondernomen wordt.
Reden 4
Indien u veronderstelt dat de tussenkomst van een incassokantoor betekent dat u absolute garantie heeft dat er correct zal worden opgetreden dan heeft u het verkeerd voor. Het incassokantoor neemt geen verantwoordelijkheid met betrekking tot de opstelling van de afrekeningen en u geeft geen garantie dat de aanbetalingen correct gebeuren, dat het schadebeding correct wordt in rekening gebracht en dat de intresten correct worden berekend. Meer zelfs, de tussenkomst van een incassokantoor betekent vaak het einde van een zakelijke relatie.
Overdreven vorderingen en agressiviteit zijn schering en inslag en de slechtste garantie voor een blijvende zakelijke relatie.
Het incassokantoor staat onder geen enkele deontologische controle en u heeft geen garantie tegen faillissement van het incassokantoor. De derdenrekeningen van advocatenkantoren staan daarentegen onder strenge controle van de orde van advocaten met alle deontologische garanties voor de klant
Reden 5
Indien u veronderstelt dat het briefhoofd van het incassokantoor een zekere uitstraling heeft waardoor de klant beseft dat hij niet anders kan dan betalen, dan heeft u het verkeerd voor.
Het incasso kan heeft sinds verschillende jaren geen prestige of aanzien meer. Wel integendeel. Inmiddels weten consumenten en handelaars dat incassokantoren niet bepaald betrouwbare of prestigieuze partners zijn.
In het verleden werd overigens reeds gepoogd om incassokantoren buiten de wet te stellen. Bovendien is het inmiddels genoegzaam gekend dat de personen die werken voor een incassokantoor juridisch niet geschoold (hoeven te) zijn.
Zo behoeven zij geen diploma van master in het recht in tegenstelling tot advocaten. Wie werkt op incassokantoren heeft zelfs geen enkel diploma nodig en iedereen zelfs zonder enige studie kan en mag zich uitgeven als “inspecteur”.
Zelfs ongeschoolden met blocnote, boekentas, en plastron zijn vandaag bezig met het in de vorderen van openstaande schulden en kennen geen jota van intrestberekening, de regels van het gerechtelijk recht, de regels van het beslagrecht, de insolventieregels, het verbintenissenrecht, laat staan de toepassing van deze regels ter bescherming van de rechten van de schuldenaar.
Minnelijk invorderen van een schuldvordering betekent het trachten tot betaling te komen zonder dwang en zonder gerechtelijke procedure. Althans dit is de theorie. In de praktijk wordt er vaak bij het invorderen onaanvaardbare druk uitgeoefend en geschermd met allerlei loze dreigementen. Wanneer een rekening niet betaald wordt is dit principieel omdat de schuldenaar deze vordering niet kan betalen, dan wel omdat de schuldvordering betwist wordt. In dit laatste geval heeft een minnelijke invordering door een derde partij weinig zin. Een schuldenaar die niet kan betalen kan moeilijk tot betaling gedwongen worden tenzij deze over een voldoende hoog loon of noemenswaardig roerend of onroerend goed beschikt wat niet het geval is bij onvermogenden.
Dit soort vorderingen blijft dan ook vaak jaren hangen. Het is dan ook denkbaar dat de schuldeiser deze vorderingen toevertrouwt aan een professional zoals een advocaat of een gerechtsdeurwaarder. Aangezien dit op zich geen garantie op betaling is en deze tussenkomsten geld kosten, doen sommige schuldeisers een beroep op de zogenaamde incassokantoren die vorderingen innen tegen commissie en hierbij beroep doen op brieven, telefoons en huisbezoeken waarin crescendo wordt gedreigd en waardoor mensen worden opgejaagd.
Deze vorderingen missen zeer vaak aan enige kwaliteit en zijn vaak verjaard of dreigen kortelings te verjaren. Door te dagvaarden wordt de verjaring gestuit en zelfs voor de duur van het geding geschorst, maar dit brengt dan weer zinloze kosten mee.
Onder strikte voorwaarden kan ook een aangetekend schrijven verstuurd worden door een advocaat, gerechtsdeurwaarder, of vakbondsafgevaardigde de verjaring stuiten tegen een veel lagere kost dan een gerechtelijke procedure.
Brieven van incassokantoren of zaakwaarnemers stuiten de verjaring niet. Vergeten we niet dat in 2002 nog een wetsvoorstel op tafel lag om deze kantoren kortweg te verbieden na de vele vastgestelde wanpraktijken van die sector.
De wetgever heeft voor aanmaningen met verjaringstuitende werking gekozen voor de advocaat en de gerechtsdeurwaarder gelet op het professionalisme van beide die aldus kunnen onderzoeken in hoeverre de vordering ook gegrond is. De advocaat, die de beoefenaar van het recht en van de procedure is, geniet aldus het vertrouwen van zijn cliënt met wie hij een relatie intuitu personae heeft. Hij is een helper van het gerecht en zet in die zin zijn geloofwaardigheid op het spel voor de magistraten. Ten slotte hangt hij af van een door het Gerechtelijk Wetboek gedefinieerde en geregelde orde die hem strikte deontologische regels oplegt.
Incassokantoren innen een commissie op basis van het bedrag van de gerecupereerde schuld, zodat zij geen belang erbij hebben een beroep te doen op een minnelijke procedure. In tegenstelling tot de advocaten, de gerechtsdeurwaarder en de personen die op basis van artikel 728, § 3, van het Gerechtelijk Wetboek optreden namens de schuldeiser, versturen de incassobureaus hun ingebrekestelling op geautomatiseerde wijze zonder dat rekening wordt gehouden met de gevolgen van de invordering.
Zoals reeds gesteld zijn de brieven van incassokantoren niet verjaring stuitend. De toekenning van een opschortende werking aan de ingebrekestellingen die door de incassobureaus worden verstuurd, zou tot gevolg hebben dat de verjaringstermijn automatisch wordt verlengd of zelfs dat de verjaring nooit wordt bereikt, aangezien de schuldeiser de schuldenaar op onbeperkte wijze kan aanzetten tot de betaling, zonder dat die laatste wordt geïnformeerd over de regelmatigheid van de door de schuldeiser gedane stappen.
Terecht heeft de wetgever deze bevoegdheid niet aan deze incassokantoren willen verlenen. Hun vaak in vraag gestelde interventies zijn niet minnelijk maar jennend. Wanneer incassokantoren beweren dat hun tussenkomsten de kosten van een procedure en beslag verhinderen, wringt dit met de vaststelling dat de vorderingen die aan hen toevertrouwd worden in de regel afgeschreven vorderingen zijn en geen vorderingen waar de schuldeiser nog kosten wil spenderen.
Indien de schuldeiser het ernstig meent zal hij immers geen incassokantoor maar een advocaat raadplegen om een gerechtelijke procedure in te stellen. Incassokantoren kunnen zelf geen procedure instellen bij gebrek aan hoedanigheid. De tussenkomst van een incassokantoor is aldus voor een schuldenaar eigenlijk goed nieuws, in die zijn dat zulks in de praktijk betekent dat er wellicht juist geen procedure zal worden ingesteld.
Niet elke schuldeiser is verplicht een advocaat te raadplegen en niet elke schuldeiser benaarstigt een veroordeling tot betaling waarvan de kosten vaak de baten overtreffen. Daarom werd de minnelijke invordering door een gerechtsdeurwaarder voorzien met beperkte kosten voor de schuldeiser, met een beperkte stuitende werking en zonder enige verplichting voor de schuldeiser om hierna tot procedure over te gaan, hetgeen ook zelden gebeurt.
De gerechtsdeurwaarder dient de wettelijke, ethische en deontologische vereisten die aan zijn statuut zijn verbonden, scrupuleus na te leven. Hij ziet vooraf toe op de wettigheid van de schuldvordering en handelt met inachtneming van de bescherming van het privéleven en van de menselijke waardigheid. Hij dient eveneens te handelen in overeenstemming met de beginselen van evenredigheid en van proceseconomie.
Het doel van het systeem van de minnelijke invordering met verjaringstuitende werking van de gerechtsdeurwaarder en de advocaat steunt op de vaststelling dat talrijke procedures in het verleden niet werden ingesteld om een gerechtelijke beslissing te verkrijgen, maar om de verjaringstuitende werking te genieten, waarbij niet alleen de betekening van een dagvaarding is vereist, maar ook de inschrijving ervan op de rol. De wetgever wilde een alternatief vinden die het de partijen mogelijk zou maken op zoek te gaan naar een onderhandelde oplossing, waarbij voor de schuldeiser wordt vermeden dat zijn recht uitdooft en waarbij de nadelen verbonden aan de gedinginleidende dagvaarding uit de weg wordt gegaan.
De verschillende kenmerken van het statuut van advocaat en de gerechtsdeurwaarder maken het mogelijk een ernstig onderzoek van het dossier te waarborgen met inachtneming van de respectieve rechten van de schuldeiser en van de schuldenaar van de verplichting. Het bestaan van strikte deontologische regels en van een orde vormen evenveel kenmerken die toelaten dat ernstige karakter van het onderzoek van het dossier te garanderen.
Incassobureaus treden veelal op door middel van dreigbrieven en -telefoons en huisbezoeken door ongeschoolde zogeheten incasso-inspecteurs, zonder wettelijke bevoegdheid of statuut . De driestheid van hun optreden leidt maar al te vaak tot manifeste intimidatiepraktijken. Een veel voorkomende klacht betreft het dreigen met invorderingsmaatregelen waartoe zij geen enkele bevoegdheid hebben, zoals de inbeslagneming van de goederen, het loon of de bankrekening van de schuldenaar. Soms proberen incassobureaus ook de betaling van de invorderingskosten door de schuldenaar te verkrijgen, ook al wordt dit door de wet verboden.
De praktijk van de invordering van schulden tegen betaling is zeer betwistbaar. Incassobureaus gaan over tot de invordering van schulden zodra zij daartoe van een klant opdracht hebben gekregen. De vraag of de schuld wel enige grondslag heeft, komt daarbij niet aan de orde. Het nefaste gevolg daarvan is dat consumenten zodanig onder druk worden gezet dat zij, onzeker over de rechten die zij kunnen doen gelden, uiteindelijk tot betaling overgaan.
Zo komt het zelfs voor dat betaling wordt geëist van producten die niet eens werden besteld. Incassobureaus treden veelal op door middel van dreigbrieven en -telefoons. De driestheid van hun optreden leidt maar al te vaak tot manifeste intimidatiepraktijken. Een veel voorkomende klacht betreft het dreigen met invorderingsmaatregelen waartoe zij geen enkele bevoegdheid hebben, zoals de inbeslagneming van de goederen van de schuldenaar. Soms proberen incassobureaus ook de betaling van de invorderingskosten door de schuldenaar te verkrijgen, ook al wordt dit door de wet verboden.
Terecht kunnen vragen gesteld over de opportuniteit van invorderingsactiviteiten tegen betaling buiten de gewone gerechtelijke weg. De incassobureaus beschikken immers over geen enkele door de wet toegekende bevoegdheid. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat hun activiteiten zo vaak tot onwettige praktijken leiden » (Parl. St., Kamer, 1999-2000, DOC 50-0223/001, pp. 3 en 4). .
Artikel 6, § 1, van de wet van 20 december 2002 verplicht ertoe elke minnelijke invordering van een schuld te starten met een schriftelijke ingebrekestelling gericht aan de consument. De bestreden wet van 23 mei 2013 kent aan die ingebrekestelling een verjaringstuitende werking toe wanneer die wordt verzonden door een advocaat, een gerechtsdeurwaarder of een persoon die in rechte mag optreden krachtens artikel 728, § 3, van het Gerechtelijk Wetboek.
Door deze bepaling wordt de ingebrekestelling onder bepaalde, strikte voorwaarden, een belangrijke akte omwille van de gevolgen inzake het bestaan van het betwiste recht. De eerste voorwaarde is dat er een ernstig onderzoek wordt gevoerd voor de aangetekende brief wordt verzonden. Dat onderzoek moet worden gevoerd door een rechtskundige in wie men vertrouwen kan hebben. Een advocaat lijkt daarvoor de geschikte persoon. Hij kent het recht en de procedure uit de praktijk; hij krijgt het vertrouwen van de cliënt met wie hij een relatie ‘ intuitu personae ’ heeft; hij vormt een schakel in de rechtsbedeling en is dus geloofwaardig voor magistraten; ten slotte hangt hij af van een organisatie als de orde, die wordt gedefinieerd in en georganiseerd bij de wet (het Gerechtelijk Wetboek) en die hem strikte deontologische regels oplegt. De advocaat biedt dus in principe de garantie dat het voorgestelde systeem efficiënt werkt en niet wordt misbruikt. Het systeem bestaat trouwens reeds in Nederland, waar het geen problemen oplevert.
De bepaling is uiteraard niet bedoeld om advocaten om te vormen tot ministeriële ambtenaren, maar wel om een van hun bijzondere buitengerechtelijke akten bijzondere wettelijke gevolgen toe te kennen. Zo worden soms nutteloze gerechtelijke procedures vermeden en worden magistraten niet van hun oorspronkelijke opdracht afgehouden, en krijgen de rechtzoekenden de kans om aanzienlijke financiële besparingen te doen.
De ingebrekestelling door een advocaat of een gerechtsdeurwaarder stuit de verjaring niet eindeloos noch wordt deze opgeschort, zij wordt enkel in een beperkte mate verlengd.
Het Grondwettelijk hof oordeelde in haar arrest 181/2014 van 10 december 2014 dat het gelet op het door de wetgever nagestreefde doel en op de specifieke aard van de activiteiten het niet zonder redelijke verantwoording is dat de incassobureaus werden uitgesloten van de mogelijkheid tot het versturen van verjaringstuitende brieven.