De maatschap is een overeenkomst waarbij twee of meer personen zich verbinden om hun inbrengen in gemeenschap te brengen, met het oogmerk aan haar vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel uit te keren of te bezorgen. Zij wordt in het gemeenschappelijk belang van de partijen aangegaan. Aldus is de maatschap een (discrete) personenvennootschap zonder rechtspersoonlijkheid.
Een stille maatschap is maatschap waarbij wanneer overeengekomen wordt dat zij bestuurd wordt door een of meer zaakvoerders, al dan niet vennoten, die handelen in eigen naam. Tenzij anders overeengekomen, wordt zij aangegaan met inachtneming van de persoon van de vennoten. Een zaakvoerder is dus niet verplicht. Bij gebreke aan de benoeming van een zaakvoerder dienen alle maten vermeld in de KBO. Door de benoeming van een zaakvoerder kan een maatschap aldus "stil" (lees discreet) blijven. De maatschap mag een eigen (fantasie)naam hebben die onderscheiden is van de naam van de maten. De identiteit van de zaakvoerder kan iedereen raadplegen. De oprichtingsstatuten en de gegevens over het kapitaal, de inbreng en de verdeling van winst en verlies blijven privé.
De maatschap kan als vermogensplanning worden aangewend om vermogensbestanddelen in onverdeeldheid te brengen van verschillende personen (deelgenoten of maten geheten) en dit met een gesloten bestuursvorm die zo goed als onafzetbaar kan worden gemaakt waarbij het bestuur kan beschikken over uitgebreide bevoegdheden en vetorechten, die de onverdeeldheid te organiseren
De maatschap waarvan de vennoten overeenkomen dat zij rechtspersoonlijkheid zal genieten, neemt de vorm aan van een vennootschap onder firma of van een commanditaire vennootschap. De VOF en de commanditaire vennootschap zijn aldus varianten van de maatschap, in die zin dat zij maatschappen met rechtspersoonlijkheid zijn.
Een maatschap heeft geen rechtspersoonlijkheid. Zij wordt een vennootschap onder firma wanneer alle vennoten onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de verbintenissen van de vennootschap.
De regels met betrekking tot de maatschap worden uitgewerkt in het
Boek 4 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen. Een maatschap heeft wel een ondernemingsnummer en dient ingeschreven in de Kruispuntbank van ondernemingen.
Een maatschap heeft minstens 2 vennoten (maten).
Nieuw in Boek XX WER is dat ook de maatschap failliet verklaard kan worden. Nieuw is ook art. XX. 1, §1 al. 3 WER dat stelt m.b.t. gevallen als de V.O.F., de Comm. V en nu dus ook de maatschap, dat het openen van een insolventieprocedure t.a.v. de vennootschap niet noodzakelijk de opening van een insolventieprocedure t.a.v. haar onbeperkt aansprakelijke vennoten inhoudt.
De maten zijn elk onbeperkt hoofdelijk aansprakelijk. Hun privévermogen van de maten is niet afgeschermd van de schuldeisers van de maatschap die de schulden van de maatschap onbeperkt kunnen verhalen op dat privévermogen. Onderling kunnen vennoten afspraken maken over wie welk aandeel van de schulden betaalt. Die afspraken hebben geen uitwerking ten aanzien van de schuldeisers die elke maat voor de totale schuld kunnen aanspreken.
Wanneer er door vertrek van één of meerdere maten slechts één maat overblijft eindigt de maatschap en dient het ondernemingsnummer stopgezet. De overblijvende maat kan dan in persoonlijke naam een eigen ondernemingsnummer aanvragen.
Maatschappen moeten anders dan vennootschappen geen sociale bijdragen betalen.
De inbreng in de maatschap kan bestaan uit geld, arbeid, roerende, goodwill of zelfs onroerende goederen. Een minimumkapitaal of financieel plan is niet vereist. De maatschap dient zich niet kenbaar te maken in het Belgisch Staatsblad.
De maatschap is aldus een overeenkomst om verder samen te werken als groep, waarbij deze samenwerking voordelen oplevert voor de maten. Doordat de maatschap geen rechtspersoonlijkheid heeft wordt wat de maatschap verdient, uitgeeft, bezit, doet, toegerekend aan het collectief van de vennoten volgens hun inbreng of volgens de regeling in de statuten. De winsten en verliezen worden niet in hoofde van de maatschap belast. Zij stromen meteen door naar de vennoten, volgens de afgesproken verdeelsleutel of bij gebreke aan afgesproken verdeelsleutel volgens hun inbreng.
De maten regelen in hut maatschapsovereenkomst het bestuur van de maatschap. Bij gebrek aan statutaire regeling komt het bestuur aan alle maten toe.
In het maatschapscontract worden verder onder meer afspraken gemaakt over de inbreng van de maten, de winstverdeling, de verdeling van de verliezen, de investeringen...