Doden met het oogmerk om te doden wordt doodslag genoemd. Het wordt gestraft met (opsluiting van twintig jaar tot dertig jaar
Doodslag met voorbedachten rade wordt moord genoemd. Hij wordt gestraft met (levenslange opsluiting.
samengevat zijn er eigenlijk slechts drie motieven inzake moord :
geld
passie
wraak
Elke moord is verwerpelijk. Elke moordenaar heeft recht op verdediging. Elk slachtoffer heeft recht op uitleg en vergoeding.
Volgens sommigen kan bij ieder van ons een kortsluiting optreden waardoor de stoppen doorslaan en waardoor het ergste vergrijp kan gepleegd.
Heeft ook het slachtoffer niet recht op een verduidelijking van alle motieven, beweegredenen, maatschappelijke achtergronden en omstandigheden die tot deze meest laakbare daad konden leiden ?
De aanpak van elke moordzaak impliceert een verregaande doorgedreven aanpak met zicht voor de achterliggende psychologische en sociale omstandigheden. Er dient onderzocht of er al dan niet sprake is van de zogeheten onweerstaanbare dwang van artikel 71van het strafwetboek. Dit aanbrengen impliceert talent van de pleiter en veel energie.
Vaak voert het parket psychiaters op die slechts een klein uur of soms minder met de dader gesproken hebben om dan aan de hand van klassieke en vaak verouderde methodes en vragenlijsten te beslissen tot onverbeterlijke psychopathie. Met de nodige middelen kan een alternatief psychiatrisch verslag, waarvoor de nodige tijd wordt uitgetrokken, een beter beeld bieden ten aanzien van de dader.
De maatschappij is nooit gediend met overbestraffing of foute bestraffing. In de regel komt elke dader na elk misdrijf ooit vrij. De wijze waarop hij zich nadien opnieuw kan aanpassen in de maatschappij wordt vaak bepaald door het fatsoenlijk proces dat hij heeft kunnen krijgen.
Onderzoek heeft uitgewezen dat de zwaarst gestraften in de Amerikaanse gevangenissen evenals zij die tot de doodstraf veroordeeld werden precies diegene zijn die geen degelijke verdediging bekwamen bij gebreke vaak aan de nodige middelen.
Laat ons hopen dat in ons Belgisch recht wij nooit dergelijke klassenjustitie moeten meemaken. Maar wanneer advocaten die getalenteerd zijn bepaalde categorieën van daders menen te moeten uitsluiten uit hun cliënteel ontstaat een dergelijke klassenjustitie.
Een advocaat verdedigt zijn cliënt, verdedigt de waarheid en de waarheid achter zijn cliënt. Aldus dient hij niet alleen het belang van zijn cliënt maar ook het belang van het slachtoffer.
Een getalenteerd advocaat zal samen met zijn cliënt ook ten aanzien van de ergste misdrijven zoeken naar toenadering ten aanzien van de nabestaanden van het slachtoffer of het slachtoffer zelf zo dit nog mogelijk is. Een aanzet tot vergoeding kan vaak een verschil maken tussen een uitzichtloze straf en een straf met een uitzicht op een nieuwe toekomst.
Evenzeer kan een toelichting van de omstandigheden die geleid hebben tot het misdrijf ontwikkeld, waaronder niet in het minst de onweerstaanbare dwang, de uitlokking en andere verschonings- of rechtvaardigingsgronden en aanduidingen van de werkelijke achterliggende motieven van de dader en de wanhoop waarin hij zich bevond op het ogenblik van de feiten.
Ook een misdrijf dat niet omwille van loutere passie veroorzaakt werd ten aanzien van het slachtoffer kan een passionele dimensie hebben die het slachtoffer overstijgt maar die wel de aanzet was van de kortsluiting. Niet iedereen heeft dezelfde kansen en mogelijkheden gekregen. De gevangenis maar ook alternatieve begeleidingsvormen kunnen de betrokkenen mee helpen structuur te verwerven.
Een goede verdediging ten aanzien van een dader uit financieel gewin, impliceert steeds een inzicht in de dader zelf en impliceert een verdediging in het uiten van schuldbesef en correctie.
Niet iedereen heeft dezelfde emotionele intelligentie. Een goede advocaat kan een cliënt helpen om op de juiste manier een weldegelijk bestaand schuldbesef te verwoorden.
Niet alleen daders van passionele misdrijven hebben recht op clementie en begrip. De zwaarste bestraffing dient ook het slachtoffer niet mits dit op de juiste manier ten aanzien van de nabestaanden wordt overgebracht. Slachtoffers hebben meer baat bij inzicht in alle omstandigheden die geleid hebben tot de strafbare feiten dan bij wilde wraak. Net zoals de dader heeft ook de burgerlijke partij nood aan een narratief.
In assisenprocessen wordt vaak vastgesteld dat de familieleden van slachtoffers en de familieleden van de daders mekaar vinden in eenzelfde verdriet. Precies ditzelfde verdriet is vaak de aanzet bij de verwerking.
Strafrecht is namelijk correctioneel en dus corrigerend of verhelpend. In zekere zin is het strafrecht een alternatief op de wraak van allen tegen allen. Maar het geëvolueerde strafrecht gaat een stap verder en tracht te verhelpen, te corrigeren en bij te dragen tot het verderzetten van het leven, hoe groot ook het verdriet, maar met een correctie, met een aanduiding, met een vergoeding, met excuses, met spijt, met ondraaglijke spijt, met boete en met rechtmatige correcte straf.
Overbestraffing komt neer op wilde wraak en groter kwaad ten aanzien van de maatschappij waarbij ook het slachtoffer niet gediend is.
Een strafrechtelijke verdediging voor het hof van assisen impliceert een maandenlange studie van het dossier. Talrijke gesprekken tussen de advocaat en de beschuldigde. Een begeleiding van de beschuldigde doorheen de verschillende procedures die de behandeling voor het assisenhof voorafgaan. Het duidelijk verschaffen van informatie aan de beschuldigde enerzijds en zijn familie anderzijds. Het op zoek gaan naar de achterliggende waarheid. Het opnieuw en opnieuw doorspitten van het dossier.
Het zoeken naar alle mogelijke getuigen zowel met betrekking tot de feiten als met betrekking tot de persoonlijkheid van de beschuldigde die aldus de beschuldigde in het juiste daglicht kunnen plaatsen. Het opnieuw zoeken naar de werkelijke achterliggende waarheid. Het vorderen van aanvullende onderzoeksmaatregelen. Het besteden van aandacht en aanwezigheid ten aanzien van de beschuldigde en zijn familie. Het zoeken naar mogelijkheden tot vergoeding van de slachtoffers. Het zoeken naar de werkelijke achterliggende motieven. Het beroep doen op eigen deskundigen zoals psychiaters, psychologen of andere forensische deskundigen. In bepaalde extreme gevallen beroep doen op detectives.
Het verzamelen van alle mogelijke nuttige informatie. Het corrigeren van de beschuldigde wanneer deze verkeerde standpunten inneemt. Het helpen van de beschuldigde ten einde een correct inzicht te bekomen. Een mateloze inzet tijdens de zittingen en de hieraan verbonden voorbereidingen. Een meesterlijk pleidooi.