Overspel is een seksuele gemeenschap van een gehuwde persoon met een andere persoon dan de huwelijkspartner.
Het gerechtelijk wetboek voorziet in
artikel 1016bis nog steeds de procedure tot vaststelling overspel.
Het bewijs van overspel kan worden geleverd door vaststelling bij gerechtsdeurwaarder.
De gerechtsdeurwaarder kan slechts overgaan tot vaststelling overspel na aanstelling door de familierechtbank.
Te dien einde richt de echtgenoot zich bij verzoekschrift, door hem of door zijn advocaat ondertekend, tot de familierechtbank]
Dit verzoekschrift moet voldoen aan de voorwaarden van artikel 1026 gerechtelijk wetboek en dient verdere alle nuttige inlichtingen te vermelden op straffe van nietigheid, over de de plaats of de plaatsen waar de vaststellingen kunnen worden gedaan die wijzen op overspel.
Bij het verzoekschrift wordt een uittreksel van de huwelijksakte van de verzoeker gevoegd en eventueel alle stukken tot staving van het verzoek.
De [familierechtbank kan een gerechtsdeurwaarder aanstellen om hem toe te laten, vergezeld van een officier of een agent van gerechtelijke politie, een bepaalde plaats of bepaalde plaatsen binnen te gaan om de nodige vaststellingen te doen die wijzen op overspel.
In zijn bevelschrift bepaalt de rechtbank de plaats of de plaatsen waar en de periode waarbinnen de vaststellingen kunnen gebeuren.
Er kan geen vaststelling van overspel worden gedaan tussen 21 uur en 5 uur.
Overspel kan dus enkel gepleegd en vastgesteld door of lastens gehuwden, vanaf de dag van het huwelijk tot de dag van de echtscheiding. Dus ook tijdens de procedure.
Een huwelijk wordt ontbonden door de dood of door een echtscheiding.
Volgens de oude echtscheidingswet kon men scheiden met onderlinge toestemming, op grond van feitelijke scheiding van meer dan twee jaar of op grond van bepaalde feiten (waaronder overspel, slagen of grove beledigingen).
In de nieuwe echtscheidingswet die van kracht is vanaf 1 september 2007 kan men nog steeds scheiden met onderlinge toestemming, dan wel op basis van onherstelbare ontwrichting van het huwelijk. de echtscheiding op grond van feiten is derhalve afgeschaft.
Overspel is op zichzelf geen reden meer tot echtscheiding. Maar dit mag evenwel niet verkeerd worden verstaan. Overspel kan nog steeds worden vastgesteld en kan dan als bewijs gelden van de duurzame ontwrichting van het huwelijk.
Anderzijds kan het overspel en wijze het maken van een grove fout op basis waarvan de echtscheiding versneld kan worden uitgesproken en waarbij de overspelige hierna elk recht op het persoonlijk onderhoudsgeld kan verliezen.
Het bestaan van een overspelige relatie hoeft niet enkel uit een proces-verbaal van vaststelling zoals bedoeld in artikel 1016 bis van het Gerechtelijk Wetboek te blijken. Het overspel kan gebeurlijk ook worden bewezen door een bekentenis of soms ook met behulp van een uittreksel uit het bevolkingsregister. Wanneer, niettegenstaande een reeds bestaand duidelijk bewijs, een duurdere weg van bewijsvoering gekozen, wordt niet gehandeld zoals een normaal zorgvuldige procespartij dit in dezelfde concrete omstandigheden had gedaan.