Uit de werkingsstructuur van het RIZIV blijkt duidelijk dat de controle gebeurt door partijen die geenszins als objectief kunnen worden aanzien en dit zowel op provinciaal al nationaal niveau.
De geneesheer-inspecteurs/verpleegkundige-controleurs en de Leidend Ambtenaar zijn immers allen aangestelden van het RIZIV zelf, welke door het RIZIV worden betaald en er aldus alle belang bij hebben om vermeende inbreuken vast te stellen en elkaar als collega toch minstens te steunen.
Het lijkt en is tegen de natuur in dat een leidend ambtenaar het proces-verbaal van haar eigen geneesheer-inspecteurs gaat aanvallen. Dergelijk gegeven leidt ertoe dat elke zorgverstrekker die met een controle wordt geconfronteerd een gevoel van partijdigheid en afhankelijkheid ervaart, wat de rechtszekerheid geenszins ten goede komt.
Nochtans heeft het Hof van Cassatie in haar arrest van 7 mei 1999 de onafhankelijkheid en onpartijdigheid als een algemeen rechtsbeginsel erkend, welke toepasselijk is op alle rechtscolleges.
Het Hof stelt dat dit algemeen rechtsbeginsel wordt miskend, wanneer de beslissing wordt genomen door een persoon van wie terecht kan worden gevreesd dat hij niet de waarborgen van onpartijdigheid biedt waarop de rechtzoekende recht heeft.
Gelet op bovenstaande kan met niet stellen dat een procedure gevoerd door de Leidend Ambtenaar de toets aan dit rechtsbeginsel kan doorstaan, integendeel.
Het proces-verbaal van vaststelling wordt immers opgesteld door de collega’s geneesheer-inspecteurs/verpleegkundige-inspecteurs, van de Leidend ambtenaar, welke deze vaststellingen als bewezen en waar aanneemt. Vervolgens wordt wel de mogelijkheid geboden om als zorgverstrekker uw zogenaamd schriftelijke opmerkingen te formuleren, doch hier wordt door de leidend ambtenaar zelfs niet naar gekeken, laat staan geantwoord, want het PV van vaststelling wordt geacht correct te zijn en met de waarheid overeen te stemmen. De zorgverstrekker mag nog met het sluitend bewijs zwart op wit afkomen, het zal als banaal van de hand gewezen worden, waarna de Leidend ambtenaar de vaststellingen gewoon klakkeloos overneemt in zijn synthesenota om vervolgens te beslissen dat de zorgverstrekker tot terugbetaling en een boete is gehouden en dit allemaal zonder de zorgverstrekker, de patiënt, … te horen.
Aangezien er hier in het verleden evident heel veel kritiek kwam op de wijze van controleren, heeft het RIZIV maar maatregelen in haar eigen belang genomen door deze eenzijdige beslissingen van de Leidend ambtenaar uitvoerbaar te maken bij voorraad. De zorgverstrekker die aldus geheel conform de wet zijn of haar prestaties heeft aangerekend, maar gelet op de “collegialiteit” van de diverse aangestelden van het Riziv, veroordeeld wordt moet, ondanks het duidelijke tegenbewijs, toch tot betaling met interesten overgaan en dit ondanks het aangetekende beroep.
Uiteindelijk heel goed gezien door het Riziv aangezien de meeste zorgverstrekkers een panische schrik hebben van het Riziv om afgestraft te worden voor hun tegenspraak, doch de weinigen onder hen die het aandurfden toch tegen deze vorm van dictatuur in te gaan, worden nu de mond gesnoerd door hen direct tot betaling te dwingen, waardoor de meesten onder hen ontmoedigd worden om, na betaling, alsnog een procedure in beroep aan te vatten, wetende dat zij nog eens bijkomende kosten van verdediging zullen moeten dragen.