Een proces en ook een onderhandeling kan men winnen, verliezen of men kan ook in een soort remise eindigen.
In feite is elk proces wat ook de uitslag is een overwinning van het recht. Het recht is namelijk een conventie tussen de mensen afgesloten, tussen de maatschappij afgesloten, waarbij de burgers een conventie hebben met de overheid om hun geschillen vreedzaam te beslechten en deze te overleggen aan een onpartijdige derde, een rechter, die bij gebreke aan akkoord tussen de partijen een regeling in hun plaats oplegt en waarbij de partijen er zich toe verbinden deze verbintenis na te komen.
Elk proces is dus een einde aan een beslechting van een geschil, onverminderd de mogelijkheden om verder verhaal, onder meer hoger beroep.
Wie een proces verliest met de wetenschap dat alle mogelijke middelen werden aangewend om zijn rechten waar te maken, zal dit verlies accepteren als zijnde de aanvaarding van de conventie in de maatschappij dat geschillen door de rechter worden opgelost.
Weerwraak is hierbij niet aan de orde en de waardigheid van een individu wordt onder meer bepaald door de waardigheid waarmee hij verlies kan opnemen. Zo ook in de sport.
De verliezer zal uit de procedure de nodige lessen trekken naar de toekomst en anderzijds in het verlies vaak nieuwe opportuniteiten zien.
Vaak is een verlies van een proces slechts een perceptie.
Soms is de winnaar de echte verliezer omdat deze heel wat meer kosten heeft moeten maken dan hetgeen hij bij het proces heeft kunnen halen of is er door het verlies een nieuwe procesverhouding dan wel rechtsverhouding ontstaan tussen de partijen die de verliezer tot voorbeeld kan strekken.
De rechter en advocaat hebben de taak in begrijpbare woorden de verliezer tot te spreken en het verlies te duiden. Het verwerken van verlies zonder uitleg of duiding is psychisch vaak ondraaglijk.
Bovendien bestaat er niet iets als volledig verlies. Elk verlies, elk afscheid, is een nieuw begin. Er kan geen schepping bestaan zonder vernietiging. Geen overwinning zonder nederlaag. Soms is het verlies slechts het verlies van een veldslag, zelden van een oorlog of het totale verlies. Minstens is het verlies een catharsis, zuivering of verlossing. Het verlies is ook een einde aan de strijd een verlossing klaar voor een nieuw begin. Het verlies staat voor Shiva die zowel vernietigt als schept. Elke frustratie is een bron van een nieuwe inspiratie.
Verlies aanvaarden en begrijpen is het begin van een nieuwe strijd, een nieuwe stap die naar succes kan leiden. Vasthouden aan verlies, is verliezer worden. Verliezen is niet het zelfde als verliezer zijn. De beste bokser/zakenman met de hoogste scores heeft vele slagen geïncasseerd.
Er is hiervoor een Vlaamse uitdrukking: "gepokt en gemazeld". hetgeen betekent getekend maar klaar voor het echte leven en de echte strijd.
En wie beter dan de Bourgondiërs in het algemeen en Jan zonder vrees in het bijzonder kan ons als voorbeeld strekken hoe we van een complete nederlaag toch een overwinning kunnen maken, al was het maar in het narratief.