Overzicht
De auteur onderzoekt in deze bijdrage de buitencontractuele aansprakelijkheid bij schending van persoonlijkheidsrechten. Zij verwijst naar het stijgend belang ervan door de opmars van sociale netwerksites.
In deze bijdrage wordt onderzocht :
• hoe de bescherming van persoonlijkheidsrechten, zoals het recht op afbeelding, het recht op privacy en het recht op naam, georganiseerd wordt
• hoe deze ingebed wordt in het buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht
• de begroting van de schadevergoeding bij inbreuken op persoonlijkheidsrechten (III).
Korte inhoud
Inleiding
I. De organisatie van de bescherming van persoonlijkheidsrechten
A. Het begrip persoonlijkheidsrechten
B. Grondslag van de aansprakelijkheid
• art. 10 van de Auteurswet en 1382 oud BW
II. De inpassing van de bescherming van persoonlijkheidsrechten in het aansprakelijkheidsrecht
A. Het foutvereiste
1° De invulling van het foutbegrip
• Stelling door procureur-generaal Leclercq, die de stelling ontwikkelde dat de loutere schending van een recht een fout oplevert.
• Cass. 22 augustus 1940, Pas. 1940, I, 205 traditionele benadering van het foutbegrip als overtreding van een vooraf bestaande gedragsnorm.
• verwarring en overlapping tussen de fout en de schade.
• objectieve component van de fout: de schending van een door het recht opgelegde gedragsnorm die zijn oorsprong vindt in de algemene zorgvuldigheidsnorm of in een specifieke rechtsnorm die een bepaald gebod of verbod oplegt.
• subjectieve component: de schending van specifieke norm maakt fout uit, zonder dat verdere zorgvuldigheidstoetsing vereist is, wel toetsing aan de algemene zorgvuldigheidsnorm.
2° Toepassing van het foutbegrip bij inbreuken op persoonlijkheidsrechten
a) Toepassing van het foutbegrip bij de inbreuk op subjectieve rechten en i.h.b. op persoonlijkheidsrechten
• Stelling L. Cornelis: de loutere inbreuk op een recht leidt niet automatisch leidt tot de aanwezigheid van een fout in de zin van art. 1382 BW.
• Stelling van Leclercq zoals verder uitgewerkt door Bocken :. een inbreuk op subjectieve rechten maakt automatisch een fout uitmaakt in de zin van art. 1382 BW. Subjectieve rechten kennen aan de titularis autonome bevoegdheden toekennen over bepaalde zaken, bepaalde personen of de eigen persoon, die respect afdwingen ten aanzien van andere personen. Wie aldus persoonlijkheidsrechten niet respecteert begaat zonder verder bewijs een fout in de zin van art. 1382 BW. Deze stelling-krijgt steeds meer navolging in de rechtspraak.
b) Toepassing van het foutbegrip bij inbreuk op specifieke persoonlijkheidsrechten
Meerderheidsopvatting in de rechtspraak: indien persoonlijkheidsrecht duidelijk bij wet is omschreven, is de loutere schending ervan op zich foutief is:
Vb. recht op afbeelding art. 10 van de Auteurswet, onder voorbehoud van stilzwijgende toestemming.
• Persoonlijkheidsrechten waarvoor geen wettelijke bepaling voorhanden is legt de plicht op aan de rechter moeten nagaan of het recht duidelijk en precies genoeg omschreven is opdat er exclusieve bevoegdheden voor de houder ervan uit afgeleid kunnen worden. Dit is duidelijk het geval mbt het recht op naam.
• Gevalsstudie
- zaak Kim Clijster: “proficiat met uw prestatie + reclame: inbreuk.
- «typetje» Xavier De Baere in het programma «Morgen Maandag». Geen inbreuk omdat de man inhoudelijk niets gemeen had met de neergezette figuur
3° Persoonlijkheidsrechten in conflict met fundamentele rechten en vrijheden
a) De belangenafweging tussen persoonlijkheidsrechten en conflicterende rechten
Het recht op privéleven, het recht op goede naam, het recht op afbeelding tegenover het recht op vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid.
Rechtspraakcriterium : Criterium van een zorgvuldige en voorzichtige journalist, geplaatst in dezelfde omstandigheden. Het Hof van Cassatie ziet streng toe op de vervulling van de voorwaarden die het EVRM stelt voor beperkingen aan het recht op vrije meningsuiting.
Onderzoek Cassatie rechtspraak:
• Zaak Johan Demol de opgelegde beperking beantwoordde door de rechter beantwoordde aan een dwingende sociale noodwendigheid, noch dat de evenredigheid werd geëerbiedigd tussen het aangewende middel en het beoogde doel.
• Skepp/”Kwak waarbij een dokter in een publicatie op het web als een «hooggeschoolde kwak» werd aangeduid. Getolereerd door cassatie rekening houdende de context, in casu het maatschappelijke debat, waarin de mening werd geuit. 69
b) Aangewende criteria in de rechtspraak
(i). Private belangen vs. publieke belangen
- de context
- doel
- de strikte privésfeer
(ii). Publieke vs. private personen
- hoedanigheid van de betrokken personen. De grenzen van het toelaatbare zijn ruimer ten aanzien van bekende personen en politici
- zelf de aandacht opzoeken
- Zelf controversiële uitspraken doen
(iii). Aard van de publicatie
Onderscheid tussen:
- Informatieve boeken, dagbladen en tijdschriften grotere tolerantie
- Commerciële toepassingen geringe tolerantie
(iv). Feiten vs. waardeoordelen
- Feiten vergen correcte of zo correct mogelijke objectieve weergave, weze het een inspanningsverbintenis.
- Geruchten verspreiden zonder enige verificatie beschuldigingen is onaanvaardbaar.
- Gevoelige gegevens of ernstige aantijgingen strengere controle van de onderzoeks- en verificatieplicht
- Waardeoordeel niet onderworpen aan onderzoeks- en verificatieplicht. Waardeoordelen
- De grenzen van het redelijke als criterium van de rechterlijke tussenkomst. (bespreking cases Yves De Smet/PG en de zaak MO/ Forrest)
B. Het schadevereiste
De schade blijft een essentiële voorwaarde voor aansprakelijkheid op grond van art. 1382 BW
1° Materiële schade
• vermindering van inkomsten wegens verlies aan cliënteel. (aangehaalde voorbeeld:. het geval voor een advocaat of een arts
• commerciële aanwending met aantasting van het persoonlijkheidsrecht bestaat uit het verlies om zelf financieel voordeel te halen uit een commercieel of publicitair gebruik van het persoonlijkheidsrecht.
• Door bewijsproblemen wordt materiële schade zelden aanvaard door de rechtspraak. (verwezen wordt naar de zaken Clijsters
• materiële schade door «verlies van een kans». om zelf financieel voordeel te halen uit de (commerciële) exploitatie van een persoonlijkheidsrecht
2° Morele schade
• Rechtspraak en rechtsleer die stellen dat de schending van een persoonlijkheidsrecht automatisch morele schade zonder dat nog het bewijs van morele schade dient geleverd.
• Kritiek op deze rechtspraak omdat aldus geen onderscheid meer gemaakt wordt tussen de fout en de schade, terwijl art. 1382 BW het bewijs van beide vereist.
• Rechtspraak en rechtsleer die stelt dat een inbreuk op persoonlijkheidsrechten niet automatisch tot het bestaan van morele schade leidt en het slachtoffer de bewijlast oplegt van het bewijs van de morele schade
C. Het vereiste van oorzakelijk verband
• Na bewijs van fout (en schade) wordt in de regel weinig aandacht besteed aan het oorzakelijk verband tussen de fout en de schade, zelfs niet door het Hof van Cassatie bij morele schade
Indien materiële schade wordt gevorderd , wordt het bestaan van het oorzakelijk verband wel onderzocht. Aandacht wordt besteed aan het zeer moeilijke bewijs van dit oorzakelijk verband.
III. De begroting van de schadevergoeding
• in natura geschieden, bv. door de publicatie van de uitspraak of geldelijk.
A. Beginselen inzake de schadebegroting bij schending van persoonlijkheidsrechten
• «geheel de schade en niets dan de schade» dient vergoed te worden.
• schadeloosstelling mag geen bestraffend karakter hebben. De ernst van de fout speelt geen rol bij
• ex aequo et bono begroting of symbolische vergoeding voor morele en vaak ook voor materiële schade toekent
B. Afwezigheid van ontradend effect door toekenning van lage schadevergoedingen
De meeste rechters begroten de morele schade ex aequo et bono, waarbij bedragen van 500 tot 1250 euro gebruikelijk zijn
C. Evolutie in de rechtspraak
Rechtspraak die na degelijke motivering in conclusies onder meer op basis van de omvang van de verspreiding veel hogere schadevergoedingen toekent.
Rechters die gebruik maken van hun in cassatie onaantastbare beoordelingsbevoegdheid met betrekking tot het bestaan en de omvang van de schade, om hogere vergoedingen toe te kennen.
Bespreking van de zaak Goedele Liekens waarbij een vrouw zonder kennis gefilmd werd en waarbij werd gesuggereerd werd dat ze uit was op een relatie met een miljonair: vergoeding van 702.000 fr, zijnde 1 fr per kijker van de uitzending.
Bespreking zaak Lefèvre tegen Het Laatste Nieuws, schadevergoeding van 500.000 euro nadat de krant in een reeks voorpagina-artikelen onthullingen over zijn zogenaamde dopingverleden.
Een (verdoken) bestraffend motief in de rechtspraak?
D. Naar de invoering van punitive damages in het Belgische recht?
IV. Besluit
Persoonlijke Opmerking:
De bijdrage behandelt evenwel enkel die inbreuken waarin geen contractuele basis bestaat die de bescherming van persoonlijkheidsrechten vastlegt en waarbij een conventioneel vergoedingssysteem werd uitgewerkt.
Opgelet: Deze tekst omvat slechts een gedeeltelijke inhoud
Word ook lid en lees onbeperkt alle bijdragen.
Tekst arrest NV B.M. t/ S.P. ... b. Toepassing op huidig geschil. 12. De heer S. houdt in hoofdorde voor dat hij ingevolge een handicap werd ontslagen. Ondergeschikt stelt hij dat hij wegens zijn…
C.C. - V.G. t/ Belgische Staat ... 2. Bespreking 2.1 Atrekbaarheid als beroepskost Het hof merkt vooreerst op dat het niet gaat om kosten bedoeld in artikel 53, 15° van het WIB 1992, aangezien het…
Arrest I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het arbeidshof te Gent, afdeling Gent, van 10 oktober 2022. ... III. Beslissing van het Hof Beoordeling 1. Artikel 65, § 2, eerste lid, van…
Arrest I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het arbeidshof te Gent, afdeling Gent, van 10 oktober 2022. ... III. Beslissing van het Hof Beoordeling 1. Artikel 65, § 2, eerste lid, van…
Art. 194. Sw 2024 (inwerking 8 april 2026) Gewelddaden met een integriteitsaantasting van de eerste graad of zonder integriteitsaantasting tot gevolg stelt: “Gewelddaden die een integriteitsaantasting van de eerste graad tot…
Tekst arrest AR nr. P.24.0299.N R.M. I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het vonnis in hoger beroep van de correctionele rechtbank Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, van 2 februari 2024. ... II. Beslissing van het Hof Beoordeling ... Middel 3. Het middel…
PLASTIC OMNIUM AUTO INERGY BELGIUM nv, met zetel te 2200Herentals, Grensstraat 12, ingeschreven bij de KBO onder het nummer 0461.324.575,eiseres,tegenG. V. V.,verweerder,I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOFHet cassatieberoep is gericht tegen…
BV K.A. t/ V.T. Gelet op de stukken van het dossier van de rechtspleging en inzonderheid op het eensluidend verklaarde afschrift van het op tegenspraak gewezen eindvonnis van de eerste kamer…
Tekst arrest Met conclusie van 19 februari 2018 vordert mevrouw N.: "De vordering van concluante ontvankelijk en gegrond te verklaren. Het hoger beroep ontvankelijk doch ongegrond te verklaren. Zo het vonnis a quo…
Tekst vonnis (G.V. / NV D.G.G.) ( ... ) De rechtbank heeft de stukken van het geding, onder meer die gevoegd bij het dossier van de rechtspleging, ingezien. Hierna werd de zaak in beraad…
Arrest I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het arbeidshof te Antwerpen, afdeling Hasselt, van 3 oktober 2017. ... III. Beslissing van het Hof Beoordeling 1. Krachtens artikel 5, § 1 en § 2…
tekst arrest AR nr. C.24.0048.N P.G t/ G.V. I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Antwerpen van 2 mei 2023. ... III. Beslissing van het Hof Beoordeling 1. De rechter is…
tekst arrest AR nr. C.20.0561.N Autonoom gemeentebedrijf Herk-de-Stad t/ Belgische staat I. Rechtspleging voor het Hof Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Antwerpen van 1 oktober 2019. ... III. Beslissing van…
IV. Samenvatting van de standpunten van de partijen IV: 1. De stelling van mevr. De Leeuw Uit hoofde van onbetaalde facturen is de heer Jacobs nog een bedrag van 1 473,06 EUR…
Het Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR) stelde middels arrest van 20 januari 2015 andermaal dat België, in strijd met art. 17 HESH, onvoldoende effectieve juridische bescherming biedt tegen lijfstraffen…
S.C., S.N./ B.B. ( ... ) 7.1 De beklaagde werpt ook op dat de opdrachten tot het inwinnen van bankgegevens en - transacties met betrekking tot de rekeningen 777-XX-43 en 775-XX-15 van…
Definitie De maatschap is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid met een burgerlijk of handelsdoel. Bewijs. Het vennootschapscontract kan, al naargelang het doel van de vennootschap, worden bewezen overeenkomstig de regels van het burgerlijk of…
Nr. P.11.0570.F T. L., tegen 1. C. R., handelend zowel in eigen naam als in de hoedanigheid van wettige beheerster van de goederen van haar minderjarig kind N. D., 2…
Een lijfrente wordt in de rechtsleer omschreven als een rechtsverhouding krachtens welke een persoon aan een andere persoon verplicht is tot een periodieke uitkering van een geldbedrag, gedurende het leven…
Il. Beroepen vonnis Investeren in andermans woning verrijking zonder oorzaak waarbij de kosten de normale lasten in de huishouding overschrijden - verrijking zonder oorzaakWanneer de uitgaven van de ene feitelijke…
PrincipesDe vastgoedmakelaar heeft recht op commissieloon in dien de beoogde verkoopovereenkomst effectief tot stand komen ten gevolge van zijn tussenkomst De vastgoedmakelaar heeft recht op commissie wanneer de koop met…
T.D. t.\ P.W. en N.V. II. Feiten en vorderingen 1. Eiser voert aan dat hij, in de zomer van 2011, verschillende (telefonische) contacten heeft gehad met verweerders met betrekking tot…
E. t./ B. bvba( ... )Antecedenten1. Het geschil vindt zijn oorsprong in een overeenkomst van "verkoopstoelating - verhuring van diensten", door de partijen ondertekend op 2 juli 2010.1.1. Met deze…
Rechtspraak: • Hof van Cassatie, 1e Kamer 2 februari 2006, RW 2008-2009, 926 .... III. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
Elfri.be bestaat als site sinds 2003. Sinds 15 augustus 2018 werkt de site in haar nieuwste editie met Arc3c als uitgever. Nieuw is de https omgeving, het dynamisch karakter, web 3 .0 technologie, betere zoekmogelijkheden en een 40 tal nieuwe functies. De site wordt inhoudelijk voortdurend, lees dagelijks, aangepast en aangevuld met de recentste wetswijzigingen, nieuwe rechtspraak en nieuwe rechtsleer. Bijna alle rechtspraak die in België aandacht krijgt is terug te vinden op de elfri.be. Anders dan andere dure websites, hebben we een technologie uitgewerkt waarbij de gezochte informatie onmiddellijk wordt verschaft door een gewone vraagstelling in gewoon Nederlands, het weze op de site zelf, het weze gewoon in Google. Wij spreken uw taal en werken niet met onbegrijpelijke of onlogische boomstructuren die verwijzen naar documenten die ofwel niet relevant, ofwel niet kunnen gelezen worden. Om volledige informatie met bronnen, rechtsleer, rechtspraak en wetgeving, kan u een vrij goedkoop abonnement nemen (reeds mogelijk vanaf 1 maand)
In een procedure wordt principieel geoordeeld op basis van het gerechtsdossier zoals gestaafd middels stukken die door partijen worden neergelegd. De conclusies houden de middelen in tot ondersteuning van de eis…
Bronnen en referenties Bücherhexe (2007). Paul Watzlawick. Wikipedia die freie Enzyklopädie. Verkregen 04-02-2007 van http://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick ExplicitImplicity (2007). Paul Watzalwick. Wikipedia, the free encyclopedia. Verkregen 04-02-2007 van http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick Auteur onbekend (2006). Uittreksel van ‘De…
Artikel 213 Burgerlijk wetboek stelt: “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht, zij zijn elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd”. Deze bepaling werd opgenomen in Hoofdstuk VI Wederzijdse rechten en verplichtingen…
De regels betreffende de foutaansprakelijkheid worden weergegeven in de artikelen 1382 en 1383 oud Burgerlijk Wetboek. Volgens deze artikelen dient degene die door zijn fout of nalatigheid aan een ander schade…
Hoe kan men onroerende goederen verkrijgen door verkrijgende verjaring? voorwaarden: - een voortdurend bezit - een onafgebroken bezit - een openbaar bezit - een niet dubbelzinnig bezit - een bezit als eigenaar…
ONTLEDING LASTER ONDER DE GELDING VAN HET Sw. 1867 • Laster bestaat erin aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste te leggen dat zijn eer kan krenken of hem…
Principieel is in toepassing van het WER een persoonlijk faillissement van een (ex) bestuurder (nieuwe naam voor zaakvoerder) mogelijk, los van het faillissement van de onderneming waarin deze optrad. Boek I…
Een nietig verklaarde overeenkomst kan voor partijen geen grondslag van rechten en verplichtingen zijn. De nietige overeenkomst kan ook niet aan derden worden tegengeworpen. Bovendien werkt een nietige rechtshandeling terug…
Voorbeelden van beschikkingen: uittreksel uit het gerechtelijk wetboek: Art. 98. Wanneer een rechter wettig verhinderd is of er een plaats van rechter openstaat in een rechtbank van eerste aanleg of van koophandel…
Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, tegen H W, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent…
Art. 474 Sw. 2024 (Inwerkintreding 8 april 2026) Verzwarende factoren van diefstal en afpersing stelt: “Bij de keuze van de straf of maatregel en de zwaarte ervan voor een in deze…
Middelenverbintenis of inspanningsverbintenis: (Mittelverpflichtung) een verbintenis waarbij de verplichting van een partij erin bestaat om naar best vermogen te handelen, zonder dat een resultaat gegarandeerd wordt. (vb. geneeskundige behandeling) resultaatsverbintenis: verbintenis waarbij…
Bekom toegang tot alle informatie op deze website
Met een abonnement krijgt u toegang tot een schat aan bijkomende informatie (vaak elders niet te vinden), lezen van de volledige teksten zonder beperkingen, verwijzingen naar wetten, rechtspraak en wetten, antwoorden op nog meer vragen, opzoekingen allerhande mogelijkheid tot knippen, plakken, afdrukken, modellen, tips, trics, aandachtspunten professioneel gedeelte en zoveel meer.
Met een abonnement (vanaf 5,95 euro per maand) heeft u steeds een professionele juridische bibliotheek met 25.000 bijdragen ter beschikking
BVBA Advocatenkantoor Elfri De Neve
Stationsstraat 29 - 9700 Oudenaarde
voor afspraak 055/31.86.47
Fax: 055/31.14.03
U heeft geen toegang tot knippen, plakken, opslaan, printen, downloaden, raadpleging archief, sociaal netwerk, vacaturedienst slechts gedeeltelijke toegang tot deze pagina. Om hiervan gebruik te maken van deze functies en diensten dient u u een pro-abonnement te nemen. klik hier voor de verschillende formules
Share