Een vermogensbestanddeel kan naar aanleiding van het overlijden van een erflater in principe enkel gebeuren overeenkomstig de wet of een testament.
Behoudens wettelijke uitzonderingen is het verboden de erfovergang via overeenkomst te regelen.
Uittreksel uit het burgerlijk wetboekartikel 1130, 2e lid BW stelde een uitdrukkelijk geformuleerd het verbod in betreffende bedingen voor niet opengevallen nalatenschappen. Dit tweede lid werd evenwel opgeheven middels de wet van 31 juli 2017
2017-07-31/25, art. 64, 038, met inwerkingtreding 01-09-2018.
Deze wet maakte de globale erfovereenkomst of het globaal familiaal pact mogelijk.
Een familiaal pact of globale erfovereenkomst is een overeenkomst waarbij één of beide ouders met al hun kinderen (en eventueel ook kleinkinderen en stiefkinderen) een overeenkomst maken over de verdeling van hun nalatenschap. Voorwaarde is wel dat alle vermoedelijke erfgenamen worden betrokken bij het opstellen van de erfovereenkomst.
Een erfovereenkomst kan niet onderhands en moet in een notariële akte opgenomen worden.
.
Voorafgaand aan het verlijden van de erfovereenkomst dient de notaris een project van de akte aan de verschillende betrokken partijen mede te delen. De notaris nodigt alle betrokken partijen uit op een vergadering waarin de notaris uitleg geeft over de inhoud en de gevolgen van de erfovereenkomst, die zich kunnen laten bijstaan door een advocaat. De bij de erfovereenkomsten betrokken partijen kunnen een afzonderlijk onderhoud vragen bij de notaris.
.
De voorafgaande vergadering met alle betrokken partijen kan ten vroegste 15 dagen na de mededeling van het ontwerp van overeenkomst plaatsvinden. De overeenkomst zelf kan ten vroegste één maand na die vergadering worden ondertekend.
Een andere uitzondering op het verbod van bedingen over niet opengevallen nalatenschappen is de wet Valkeniers.
De
clausule « Valkeniers », is een clausule die ingevoegd wordt in het huwelijkscontract waardoor men het erfrecht van de langstlevende echtgenoot kan beperken ten voordele van kinderen uit een vorige relatie. Zij kan aldus de toekomstige nalatenschap van de kinderen verzekerd houden ondanks een nieuw huwelijk door één van hun ouders met een persoon die geen ouder is van de kinderen.
Deze clausule dient minstens anderhalve maand vóór de ondertekening van het huwelijkscontract voorzien moeten worden. Immers deze clausule moet het formalisme respecteren dat van toepassing is op erfovereenkomsten, hetgeen bedenkingstermijnen vóór de ondertekening van het contract impliceert.