Volgens de actuele stand van de rechtspraak is een zaak gebrekkig in de zin van artikel 1384, lid 1 oud BW indien zij een abnormaal gebrek vertoont waardoor zij in bepaalde omstandigheden schade kan veroorzaken.
Dit abnormale gebrek moet enerzijds geen intrinsiek gebrek betreffen of een blijvend element dat inherent is aan de zaak en zich voordoet buiten ieder toedoen van een derde.
Anderzijds is het niet voldoende om een zaak als gebrekkig te beschouwen dat aan die zaak iets wordt toegevoegd waardoor de schade ontstaat.
Vereist is dat de zaak in haar geheel een abnormaal kenmerk vertoont (Cassatie 17.01.2003, TBBR, 2004, 86 en volgende met noot S. Mosselmans, “Het gebrek van de samengestelde zaak” (artikel 1384, lid 1 oud BW).
De recente rechtspraak beoordeelt inzake gebreken in het wegennet het abnormaal zijn van een gevaar met in achtneming van het bestaan van een toestand waarop een normaal voorzichtige en redelijke overheid in dezelfde omstandigheden geplaatst, tussen beide komt (Antwerpen, 12.03.1998, TAVW 1999, 33).
Het criterium dat de actuele rechtspraak hanteert om tot het bestaan van een gebrek te besluiten is de vraag of het wegdek, de stoep, de rijbaan, het fietspad enzovoort nog beantwoordt aan zijn normale veilige structuur (Rechtbank Brussel, 02.10.2003, VAV 2004, 188; Rechtbank Gent, 27.10.2003, VAV 2004, 440; D. Van Trienpont, “de aansprakelijkheid van de wegbeheerder anno 2001, een praktijkgerichte stand van zaken”, TAVW 2001, 247; Politierechtbank Brugge, 26.12.2008, RW 2010-2011, 461).
In deze neemt de rechtbank weliswaar aan, minstens het tegendeel wordt niet aangetoond dat het wegdek als dusdanig, dit wil zeggen de eigenlijke wegbedekking, niet aangetast was door een gebrek, doch dit impliceert niet zonder meer dat de rijbaan, welk begrip een ruimere invulling (zie artikel 2 straatcode) kent dan het eigenlijke wegdek, derhalve evenmin aangetast was door een gebrek.
Bij het nemen van een afrit van een autostrade hoeft een automobilist wiens aandacht prioritair dient uit te gaan naar zijn rechten en plichten ten opzichte van de mogelijke andere weggebruikers (zie Politierechtbank Antwerpen, 08.07.2005, VAV, 2007, 119) zich immers niet te verwachten aan de confrontatie met een brok steenpuin.
Let wel, voor schadegevallen vanaf 1 januari 2025 is het boek 6 (nieuw) BW van toepassing met nieuwe begripsomschrijvingen en enkele aanpassingen:
klik hier voor meer informatie.