Zowel het beginsel «fraus omnia corrumpit» als het verbod tot rechtsmisbruik worden beschouwd als algemene rechtsbeginselen die gelden als afzonderlijke correctiemechanismen en vinden hun oorsprong in het fundamentele beginsel van algemene billijkheid en van de goede trouw tussen alle burgers. Deze beginselen zijn formele bronnen van het recht, m.a.w. zijn werkelijke rechtsregels die niet in geschreven teksten of in bijzondere teksten zijn neergelegd en hebben bijgevolg een normatief karakter dat aanleiding kan geven tot rechterlijke sancties. Het beginsel «fraus» beschermt het algemeen belang en is van openbare orde (zie desbetreffend: A. Lenaerts, «Over de algemene rechtsbeginselen Fraus omnia corrumpit en het verbod op rechtsmisbruik: een zoektocht naar hun onderlinge afbakening in het privaatrecht», TBBR 2015, 1; A. De Boeck, I. Samoy, S. Stijns en R. Van Ransbeeck, «Fraus omnia corrumpit»: mogelijkheden en moeilijkheden in het privaatrecht» in Leerstoel Prof. C. Matheeussen, die Keure, 2014; en X. Dieux, «Développements de la maxime «Fraus omnia corrumpit» dans la jurisprudence de la Cour de Cassation de Belgique» in Actualité du Droit des Obligations, 125 e.v).
Voor de toepassing van het beginsel «fraus omnia corrumpit» is vereist dat degene tegen wie het beginsel wordt ingeroepen door een foutieve gedraging (= een schending van een specifieke gedragsnorm of van de algemene zorgvuldigheidsplicht) afbreuk heeft willen doen aan de rechten of de belangen van een andere partij of een derde en vervolgens dat deze foutieve gedraging gesteld werd met de bedoeling om schade te veroorzaken aan de rechten of de belangen van een wederpartij of een derde (zie de in de vorige alinea vermelde rechtsbronnen).
Dit houdt in dat degene tegen wie het beginsel «fraus omnia corrumpit» wordt ingeroepen, bewust schade heeft willen toebrengen aan een partij of een derde (dit is bedrog plegen). Het is niet vereist dat deze schade ook reeds daadwerkelijk zou zijn veroorzaakt.
Het Hof van Cassatie heeft in een arrest van 3 oktober 1997 het vereiste van bedrog als volgt algemeen gedefinieerd: «Overwegende dat de toepassing van het algemeen rechtsbeginsel «Fraus omnia corrumpit» het bestaan van bedrag veronderstelt; dat bedrog kwaadwilligheid, opzettelijke misleiding en oneerlijkheid met de bedoeling te schaden of winst te behalen, inhoudt.» (cursivering toegevoegd). De zinsnede met de bedoeling te schaden of winst te behalen geeft aan dat de bedrieger niet noodzakelijk met het exclusieve oogmerk moet handelen om een welbepaalde persoon te schaden, los van een eigen belang. Veelal wil de «bedrieger» in de eerste plaats zelf een onrechtmatig voordeel halen uit zijn gedraging. Dit voordeel voor de «bedrieger» komt echter per definitie neer op een nadeel voor een ander (= een contractpartij of een derde). Door een eigen voordeel te willen verkrijgen, aanvaardt de «bedrieger» dus steeds, als keerzijde van de medaille, dat een nadeel ontstaat voor een ander (M. Planiol en G. Ripert, Traité pratique de droit civil français, VII, Parijs, LGDJ, 1954, nr. 930; A. Lenaerts, o.c., TBBR 2015, 6 e.v.).
Het adagium "fraus omnia corrumpit" werd verankerd in artikel 1.10 NBW waarvan de tekst luidt:
"De opzettelijke fout, gepleegd met het oogmerk te schaden of uit winstbejag, mag de dader geen voordeel verschaffen."
Uittreksel uit de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel houdende Boek 1 “Algemene bepalingen” van het Burgerlijk Wetboek:
Deze bepaling (art. 1.10 NBW) verankert een algemeen erkend rechtsbeginsel dat talloze malen werd bevestigd door het Hof van Cassatie: het verbod op rechtsmisbruik. Dit verbod beheerst de uitoefening van alle subjectieve rechten, met uitzondering van de discretionaire rechten die in ons recht eerder zeldzaam zijn. De definitie van het verbod op rechtsmisbruik werd onafgebroken gehanteerd door het Hof sinds zijn mijlpaalarrest van 10 september 1971 dat betrekking had op een buitencontractuele context (Cass. 10 september 1971, Arr.Cass., 1972, 31 met conclusie Ganshof Van Der Meersch, Pas. 1972, i, 8, RCJB 1976, 300 noot P. Van Ommeslaghe). Het beginsel van het verbod op rechtsmisbruik werd meermaals bevestigd door het Hof van Cassatie buiten het contractenrecht (zie bijvoorbeeld Cass. 19 november 1987, Pas., 1988, i, blz. 332; Cass. 10 juni 2004, Pas., 2004, blz. 996; Cass. 21 maart 2013, Pas., 2013, blz. 766; Cass. 23 mei 2019, C.16 0474.F; Cass. 15 februari 2019, C.18 0428.n: een misbruik kan ook bestaan in de aanwending van rechtsregels of rechtsinstellingen in strijd met het doel waarvoor deze zijn ingesteld. Zie over dit leerstuk ook S. Stijns, 1, 2015, nr. 90, blz. 71-72; P. Wéry, i, nr. 112-118; P. Van Ommeslaghe, i, nr. 21-37).
Het generieke criterium dat is opgenomen in paragraaf 2 van de bepaling wordt door het Hof van Cassatie ook gehanteerd in talrijke arresten in het kader van het contractenrecht (bijvoorbeeld Cass. 8 februari 2001, Pas., 2001, 244; Cass. 11 september 2003, Pas., 2003, 1386; Cass., 16 november 2007, Pas., 2007, 2050; Cass. 3 december 2007, Pas., 2007, 2173; Cass. 9 maart 2009, Pas., 2009, 689; Cass. 8 februari 2010, Pas., 2010, 402; Cass. 1 oktober 2010, Pas., 2010, 2470; Cass. 17 januari 2011, Pas., 2011, 200). Bij de beoordeling van de voorliggende belangen moet de rechter rekening houden met alle concrete omstandigheden van de zaak (Cass. 9 maart 2009, Pas., 2009, 689; Cass. 6 januari 2011, Pas., 2011, 44; Cass. 23 mei 2019, C.16 0474.F, Cass. 19 december 2019, C.19 0127.n; Cass. 27 januari 2020, C.19 0020.n), waaronder bijvoorbeeld de aard en de strekking van het uitgeoefende recht. Voor de invulling van dat criterium wordt verwezen naar vaste rechtspraak er kan sprake zijn van rechtsmisbruik, zelfs wanneer het uitgeoefende recht van openbare orde is of van dwingend recht (bijvoorbeeld Cass. 22 september 2008, Pas., 2008, 1999; Cass. 2 april 2015, Pas., 2015, 908)..
Volgens de rechtspraak van het Hof van Cassatie (zie S. Stijns, 1, 2015, nr. 94, blz. 77-79) is de gebruikelijke sanctie de matiging van het recht tot zijn normale rechtsuitoefening (Cass. 16 december 1982, Pas., 1983, i, 472; Cass. 18 februari 1988, Pas., 1988, i, blz. 728; Cass. 11 juni 1992, Pas., 1992, i, 898; Cass. 8 februari 2001, Pas., 2001, 244, RW 2001-02, 778, noot a. Van Oevelen). Die matiging kan echter zover gaan dat de rechter aan de houder van het recht de mogelijkheid ontzegt om zich erop te beroepen in de gegeven omstandigheden (bijvoorbeeld Cass. 8 februari 2001, Pas., 2001, 244, RW 2001-02, 778, noot a. Van Oevelen; Cass. 1 oktober 2010, Pas., 2010, 2470, RW 2011-12, 142, noot S. Stijns en s. Jansen, RGDC-TBBR 2012, blz. 387, noot P. Bazier; Cass. 19 december 2019, C.19 0127.n)
De sanctie voor rechtsmisbruik kan ook bestaan in het herstel van de door het misbruik veroorzaakte schade, hetzij in natura, hetzij in de vorm van een schadevergoeding (bijvoorbeeld Cass. 26 oktober 2017, C.16 0393.n)
Het beginsel van het verbod op rechtsmisbruik kent talrijke toepassingen, waarvan sommige uitdrukkelijk verankerd worden in het ontwerp nieuw Burgerlijk Wetboek (bijvoorbeeld artikel 5 234, eerste lid, inzake het recht op uitvoering in natura, artikel 5.94, inzake de buitengerechtelijke ontbinding van het contract, of artikel 5 119, inzake de vormen van restitutie).
Opgelet: Deze tekst omvat slechts een gedeeltelijke inhoud
Word ook lid en lees onbeperkt alle bijdragen.
O.M. / P., S., L. en M. NV ) (Advocaten: mr. V. Busschaert, mr. F. De Decker, mr. B. Vrijens en mr. S. Bouzoumita) De eerste, de tweede, de derde en de…
Wanneer de Onderzoeksrechter tot de maatregel van voorlopige hechtenis onder elektronisch toezicht wil overgaan, neemt hij contact met de directeur van het nationaal centrum voor elektronisch toezicht (NCET). Wellicht zal…
FEDERALE PENSIOENDIENST, met zetel te 1060 Brussel, Europaesplanade 1, ingeschreven bij de KBO onder het nummer 0206.738.078,eiser,tegenM.D.V.,verweerster,I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOFHet cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het arbeidshof…
Het hof verwijst naar zijn tussenarrest van 25.1.2017 waarbij de zaken 2012/AR/1110 en 2012/AR/1111 werden samengevoegd en waarbij het debat werd heropend om partijen standpunt te laten innemen over een…
Voor wie staat de verzoeningscommissie bouw open? Wat zijn de bevoegdheden van de verzoeningscommissie bouw? Hoe dient een dossier ingediend? Wat zijn de tarieven? Hoe verloopt de procedure? Contactgegevens verzoeningscommissie bouw: contactpersoon: Emmanuelle Salvatori adres:…
Misdrijven worden bestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot vijf jaar en met een geldboete van 26 euro tot 400.000 euro of met een van die straffen alleen. Het gaat om…
Rechtsleer • Erkenning van plaatselijke geloofsgemeenschappenEen vernieuwend hoofdstuk in de Vlaamse eredienstenwetgevingAdriaan OverbeekeReeks Cahiers Antwerpen Brussel Gent (doctrinereeks CABG). Meer info klik hier • OVERBEEKE, A., Eén huis met vele kamers. De financiering…
Boek VII-Processen 1400-1752 Boek VII Processen 1400-1752 Boek VII Deel I Gedingen in het algemeen 1400-1500 Can. 1400 - § 1 Voorwerp van een geding zijn: 1. de opeising…
Boek VI-Sancties 1311-1399 Boek VI Sancties in de kerk 1311-1399 Boek VI Deel I Misdrijven en straffen in het algemeen 1311-1363 Boek VI Deel I Titel I Bestraffing van…
Boek V-Tijdelijke goederen 1254-1310 Boek V Tijdelijke goederen van de kerk 1254-1310 Can. 1254 - § 1 De katholieke Kerk kan op grond van het recht dat ze krachtens haar…
Boek IV-Heiligingstaak 834-1253 Boek IV Heiligingstaak van de kerk 834-1253 Can. 834 - § 1 Haar heiligingstaak vervult de Kerk op bijzondere wijze door de heilige liturgie, die namelijk beschouwd…
Boek III-Verkondigingstaak 747-833 Boek III Verkondigingstaak van de kerk 747-833 Can. 747 - § 1 Christus de Heer heeft aan de Kerk het geloofsgoed toevertrouwd opdat zij, onder bijstand van…
Boek II-Volk Gods Dl.III 573-746 Boek II Deel III Instituten van gewijd leven en sociëteiten van apostolisch leven 573-746 Afdeling I Instituten van gewijd leven 573-730 Titel I Normen…
Boek II-Volk Gods Dl.I 204-329 Boek II Volk Gods Boek II Deel I Christengelovigen 204-329 Can. 204 - § 1 Christengelovigen zijn zij die, door het doopsel in Christus ingelijfd…
Boek II-Volk Gods Dl.I 204-329 Boek II Volk Gods Boek II Deel I Christengelovigen 204-329 Can. 204 - § 1 Christengelovigen zijn zij die, door het doopsel in Christus ingelijfd…
Boek I-Algemene normen 1-203 Boek I Algemene normen Can. 1 - De canones van dit Wetboek betreffen alleen de Latijnse Kerk. Can. 2 - Het Wetboek bepaalt meestal niet…
Nr. C.16.0330.N HERMA DIY nv, met zetel te 8670 Oostduinkerke, Leopold-II-laan 265, eiseres, tegen 1. E. G., 2. PRODIVERTI bvba, met zetel te 2243 Zandhoven, Nederviersel 13, verweerders. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen…
T.D. t.\ P.W. en N.V. II. Feiten en vorderingen 1. Eiser voert aan dat hij, in de zomer van 2011, verschillende (telefonische) contacten heeft gehad met verweerders met betrekking tot…
E. t./ B. bvba( ... )Antecedenten1. Het geschil vindt zijn oorsprong in een overeenkomst van "verkoopstoelating - verhuring van diensten", door de partijen ondertekend op 2 juli 2010.1.1. Met deze…
Een lijfrente wordt in de rechtsleer omschreven als een rechtsverhouding krachtens welke een persoon aan een andere persoon verplicht is tot een periodieke uitkering van een geldbedrag, gedurende het leven…
Rechtspraak: • Hof van Cassatie, 1e Kamer 2 februari 2006, RW 2008-2009, 926 .... III. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
PrincipesDe vastgoedmakelaar heeft recht op commissieloon in dien de beoogde verkoopovereenkomst effectief tot stand komen ten gevolge van zijn tussenkomst De vastgoedmakelaar heeft recht op commissie wanneer de koop met…
Il. Beroepen vonnis Investeren in andermans woning verrijking zonder oorzaak waarbij de kosten de normale lasten in de huishouding overschrijden - verrijking zonder oorzaakWanneer de uitgaven van de ene feitelijke…
Elfri.be bestaat als site sinds 2003. Sinds 15 augustus 2018 werkt de site in haar nieuwste editie met Arc3c als uitgever. Nieuw is de https omgeving, het dynamisch karakter, web 3 .0 technologie, betere zoekmogelijkheden en een 40 tal nieuwe functies. De site wordt inhoudelijk voortdurend, lees dagelijks, aangepast en aangevuld met de recentste wetswijzigingen, nieuwe rechtspraak en nieuwe rechtsleer. Bijna alle rechtspraak die in België aandacht krijgt is terug te vinden op de elfri.be. Anders dan andere dure websites, hebben we een technologie uitgewerkt waarbij de gezochte informatie onmiddellijk wordt verschaft door een gewone vraagstelling in gewoon Nederlands, het weze op de site zelf, het weze gewoon in Google. Wij spreken uw taal en werken niet met onbegrijpelijke of onlogische boomstructuren die verwijzen naar documenten die ofwel niet relevant, ofwel niet kunnen gelezen worden. Om volledige informatie met bronnen, rechtsleer, rechtspraak en wetgeving, kan u een vrij goedkoop abonnement nemen (reeds mogelijk vanaf 1 maand)
In een procedure wordt principieel geoordeeld op basis van het gerechtsdossier zoals gestaafd middels stukken die door partijen worden neergelegd. De conclusies houden de middelen in tot ondersteuning van de eis…
De regels betreffende de foutaansprakelijkheid worden weergegeven in de artikelen 1382 en 1383 Burgerlijk Wetboek. Volgens deze artikelen dient degene die door zijn fout of nalatigheid aan een ander schade veroorzaakt…
Voorbeelden van beschikkingen: uittreksel uit het gerechtelijk wetboek: Art. 98. Wanneer een rechter wettig verhinderd is of er een plaats van rechter openstaat in een rechtbank van eerste aanleg of van koophandel…
Een nietig verklaarde overeenkomst kan voor partijen geen grondslag van rechten en verplichtingen zijn. De nietige overeenkomst kan ook niet aan derden worden tegengeworpen. Bovendien werkt een nietige rechtshandeling terug…
Artikel 213 Burgerlijk wetboek stelt: “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht, zij zijn elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd”. Deze bepaling werd opgenomen in Hoofdstuk VI Wederzijdse rechten en verplichtingen…
De OBSI schaal, wordt soms afgekort als de schaal mbt de wijze waarop volledige blindheid,.... wordt vastgesteld (KB 08/02/2006. Dit verkort opschrift mag geen verwarring stichten. De lijst betreft niet…
Gekwalificeerde of zware diefstal = een misdaad, maar toch wordt deze gecorrectionaliseerd. Het betreft hier diefstallen met verzwarende omstandigheden van braak, inklimming of valse sleutels. Diefstal d.m.v. braak uittreksel uit het…
D.B.... Ten gronde 1. Zowel voor de eerste rechter als thans voor het hof werpen Pierre D.B. en Jozef D.B. (grotendeels) de niet-ontvankelijkheid op van de vorderingen van V.M. en de dochters…
Bronnen en referenties Bücherhexe (2007). Paul Watzlawick. Wikipedia die freie Enzyklopädie. Verkregen 04-02-2007 van http://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick ExplicitImplicity (2007). Paul Watzalwick. Wikipedia, the free encyclopedia. Verkregen 04-02-2007 van http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick Auteur onbekend (2006). Uittreksel van ‘De…
ONTLEDING LASTER • Laster bestaat erin aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste te leggen dat zijn eer kan krenken of hem aan de openbare verachting kan blootstellen, en…
middelenverbintenis of inspanningsverbintenis: (Mittelverpflichtung) een verbintenis waarbij de verplichting van een partij erin bestaat om naar best vermogen te handelen, zonder dat een resultaat gegarandeerd wordt. (vb. geneeskundige behandeling) resultaatsverbintenis: verbintenis waarbij…
De termijn van dagvaarding is de termijn tussen de betekening van de dagvaarding of de kennisname van het inleidend exploot en de inleidende zitting. De wet voorziet uitdrukkelijk in een…
Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, tegen H W, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent…
Rechtspraak: • Raad van State,12e Kamer – 9 juni 2009, RW 2010-2011, 25: Samenvatting: Wanneer het bestuur voornemens is ten aanzien van een bestuurde een maatregel te nemen die hem op…
Hoe kan men onroerende goederen verkrijgen door verkrijgende verjaring? voorwaarden: - een voortdurend bezit - een onafgebroken bezit - een openbaar bezit - een niet dubbelzinnig bezit - een bezit als eigenaar…
Bekom toegang tot alle informatie op deze website
Met een abonnement krijgt u toegang tot een schat aan bijkomende informatie (vaak elders niet te vinden), lezen van de volledige teksten zonder beperkingen, verwijzingen naar wetten, rechtspraak en wetten, antwoorden op nog meer vragen, opzoekingen allerhande mogelijkheid tot knippen, plakken, afdrukken, modellen, tips, trics, aandachtspunten professioneel gedeelte en zoveel meer.
Met een abonnement (vanaf 5,95 euro per maand) heeft u steeds een professionele juridische bibliotheek met 25.000 bijdragen ter beschikking
BVBA Advocatenkantoor Elfri De Neve
Stationsstraat 29 - 9700 Oudenaarde
voor afspraak 055/31.86.47
Fax: 055/31.14.03
U heeft geen toegang tot knippen, plakken, opslaan, printen, downloaden, raadpleging archief, sociaal netwerk, vacaturedienst slechts gedeeltelijke toegang tot deze pagina. Om hiervan gebruik te maken van deze functies en diensten dient u u een pro-abonnement te nemen. klik hier voor de verschillende formules
Share