Verval van het testament - onbestaande oorzaak
De rechtsfiguur van het "verval" kan geen rechtsgrond vormen om het testament/legaat elke uitwerking te ontzeggen.
De gronden van verval van een testament worden opgesomd in afdeling 8 van hoofdstuk 5, boek III van het Burgerlijk Wetboek (zie o.a. de artikelen 1039/1040/1042/1043 BW). In geen enkele van deze bepalingen wordt de verdwijning van de oorzaak of de beweegredenen als specifieke grond van verval van een testament opgegeven. Zie ook onze bijdrage over verval van testament via deze link.
Het komt in de regel alleen aan de testator zelf toe om gevolgen te trekken uit de verdwijning van de oorzaak of de beweegreden die hem geleid hebben tot het maken van de beschikking.
Zo kan een testator zijn eerder gemaakt testament steeds herroepen, hetzij expliciet, hetzij impliciet, door een testament te maken met beschikkingen die onverenigbaar zijn met deze van een eerder gemaakt testament.
De verdwijning van de doorslaggevende beweegreden of van de oorzaak maakt dienvolgens geen reden tot verval van het legaat uit.
De oorzaak als determinerende beweegreden voor het doen van het legaat geldt enkel als geldigheidsvereiste ten tijde van het opstellen van het testament, maar het is geen voortbestaansvereiste.
Als zodanig moet inzake een legaat geen "oorzaak" kunnen worden aangetoond.
De oorzaak van het legaat is het vrijgevigheidsoogmerk of de animus donandi en deze wordt per definitie vermoed aanwezig te zijn bij een legaat, dat vervat ligt in een testament die een beschikking om niet is.
Met toepassing van artikel 901 BW moet de testator gezond van geest zijn: gezondheid van geest betekent dat de testator over een voldoende vrije en bewuste wil beschikt.
Gezondheid van geest in de zin van artikel 901 BW impliceert immers ook helderheid van geest.
De testator moet zich niet alleen bewust zijn van de draagwijdte van zijn rechtshandeling, maar hij moet er ook vrijwillig in toestemmen: hij moet zich realiseren dat hij op juridisch verbindende wijze beschikt over zijn vermogen.
Dit houdt in dat, op het ogenblik van de redactie van het testament, de testator niet alleen de betekenis en de gevolgen moet begrijpen van de gestelde rechtshandeling, maar dat hij ook in staat moet zijn om zich een eigen oordeel te vormen of om, op een onafhankelijke wijze, zijn wil te uiten.
Een (gedeeltelijke) aantasting/verzwakking van de wil (voortvloeiend uit hetzij een psychische hetzij een fysieke aandoening) is reeds voldoende om tot ongezondheid van geest in de zin van artikel 901 BW te besluiten.
De wil om te beschikken over zijn vermogen (te "testeren") moet vrijer en bewuster zijn dan voor het sluiten van een overeenkomst onder bezwarende titel.
Artikel 901 BW is immers geen loutere herhaling van het gemeenrechtelijke toestemmingsvereiste van de artikelen 1109 e.v. BW. Ten opzichte van giften wordt om reden van de 'verarming' die zij teweegbrengen, een bijzondere graad van toestemming vereist die strenger is dan bij handelingen om baat. Artikel 901 BW zou overigens geen reden van bestaan hebben indien de gemeenrechtelijke wilsgebreken zouden volstaan. In tegenstelling tot het gemeenrechtelijk wilsgebrek dwaling speelt o.a. ook het verschoonbaarheidsvereiste niet inzake de "gezondheid van geest".
Testamenten houdende legaten moeten niet alleen worden nietig verklaard op grond van een totale afwezigheid van toestemming of op grond van de gewone wilsgebreken zoals dwaling, geweld of bedrog, maar ook bij elke aantasting, zelfs verzwakking/verstoring van de wil.
De "gezondheid van geest" geldt dan ook als specifieke bekwaamheidsvereiste voor liberaliteiten, zulks ter bescherming van de wil (en van het vermogen) van de testator.
Anderzijds
De testator stond niet onder enig beschermingsstatuut ten tijde van de redactie van het bewuste testament.
Er bestaat dienvolgens een vermoeden van (wils)bekwaamheid.
Een deskundig onderzoek kan worden bevolen om zelfs post mortem advies te verstrekken over de wilsbekwaamheid.
Wanneer echter geen medisch dossier voorhanden is van de testator, en er weinig of geen accurate medische antecedenten voorhanden zijn om een ex post onderzoek door te voeren omtrent de mentale capaciteiten van de testator van jaren voordien, kan de deskundige echter niet meer dan vaststellen dat er geen betrouwbare medische gegevens voorhanden zijn om een zinvol advies te verstrekken over de mentale toestand van de erflater noch in de ene noch in de andere zin. Meer concreet moet dan van het attest niet meer verwacht worden dan dat de deskundige bevestigt niet in staat te zijn enig advies te geven over de geestestoestand van wijlen de erflater op datum van het testament.
Bewijslast en bewijsrisico rust bij wie de ongezondheid van geest aanvoert, maar niet vermag met afdoende zekerheid in rechte hiervan het bewijs te leveren.
Het gegeven dat de testator hoogbejaard was (ca. 90 jaar) mag niet worden uitvergroot of verabsoluteerd, waar een hoge leeftijd op zich ten andere ook geen overtuigend feitelijk vermoeden oplevert van ongezondheid van geest (of van onbekwaamheid tot testeren).
De “diagnose” van ouderdomsdementie, gemaakt door een niet medisch geschoolde persoon berust op geen objectieve grondslag, niet enkel omwille van het gebrek aan medische scholing van de "auteur" van deze diagnose, maar ook omdat geen enkel wetenschappelijke of objectieve test voorligt waarin is gepeild naar tekenen of sporen van dementie of mentale degeneratie van vergelijkbare aard en graad.
Het bewijs van wilsongeschiktheid faalt aldus.
Opgelet: Deze tekst omvat slechts een gedeeltelijke inhoud
Word ook lid en lees onbeperkt alle bijdragen.
Art. 614 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Aanslag op de persoon van een buitenlands staatshoofd stelt: “De aanslag op de persoon van een buitenlands staatshoofd is elke aanslag die gericht…
Art. 564 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) definities stelt: “Voor de toepassing van dit hoofdstuk moet onder de volgende begrippen worden begrepen: 1° bondgenoot: elke Staat die, zelfs zonder bondgenootschapsverdrag…
Art. 625 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Het verzuim om op te treden tegen een wederrechtelijke vrijheidsberoving stelt: “Het verzuim om op te reden tegen een wederrechtelijke vrijheidsberoving is het…
Art. 542 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Aanslag op de staatsordening stelt: “De aanslag op de staatsordening is elke aanslag gepleegd met het oogmerk om de grondwettelijke staatsordening of de…
Art. 542 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Aanslag op de staatsordening stelt: “De aanslag op de staatsordening is elke aanslag gepleegd met het oogmerk om de grondwettelijke staatsordening of de…
Art. 542 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Aanslag op de staatsordening stelt: “De aanslag op de staatsordening is elke aanslag gepleegd met het oogmerk om de grondwettelijke staatsordening of de…
Commentaar: Onder de gelding van het Sw. 1867, voorafgaand aan de invoering van het Sw. 2024 waren er verscheidene bepalingen die het aantasten van het overheidsgezag strafbaar stellen. Artikel 2 van…
Art. 548 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Verstoring van parlementaire werkzaamheden stelt: “De verstoring van parlementaire werkzaamheden is het opzettelijk in een lokaal van een wetgevende vergadering aannemen van een…
Art. 551 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Aanslag op het leven van de Koning of de vermoedelijke troonopvolger stelt: “De aanslag op het leven van de Koning of de vermoedelijke…
Art. 558 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Samenspanning tegen de monarchie stelt: “De samenspanning tegen de monarchie is elke samenspanning met het oogmerk om een aanslag te plegen: 1° op…
Art. 561 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Majesteitsschennis stelt: “Majesteitsschennis is het met het oogmerk de beschermde persoon belachelijk te maken, smaden door daden, woorden, gebaren of bedreigingen van de…
Uittreksel uit het strafwetboek 1867: TITEL IV. - MISDADEN EN WANBEDRIJVEN TEGEN DE OPENBARE ORDE, GEPLEEGD DOOR AMBTENAREN IN DE UITOEFENING VAN HUN AMBT OF DOOR BEDIENAREN DER EREDIENSTEN IN DE…
1. ART.2262BIS BW Een betaling die niet als een erkenning van schuld kan worden aanzien stuit de verjaring niet voor het saldo. A. SCHULDERKENNING De erkenning van de schuld stuit de verjaring. De…
Uittreksel uit het vonnis. I. FEITEN EN VOORGAANDEN Beide partijen wonen in de Kapenstraat van G. Dit is een straat in het centrum met aaneengesloten bebouwing. Eisers wonen in het huis met nummer 16…
Rolnummer 7434Arrest nr. 157/2021van 28 oktober 2021ARREST__________In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1 van de wet van 6 april 1847 « tot bestraffing van de beledigingen aan den…
Tekst arrest Nr. P.16.0103.F PROCUREUR-GENERAAL BIJ HET HOF VAN BEROEP TE LUIK, tegen 1. P. G., 2. Y. G. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te…
Art. 541 Sw. 2024 (Inwerkingtreding 8 april 2026) Belemmering of verstoring van de vrijheid van opbod of van inschrijving stelt: “Belemmering of verstoring van de vrijheid van opbod of van inschrijving is…
uittreksel uit het strafwetboek 1867: Art. 458. Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die…
Het fabrieksgeheim is informatie die verband houdt met productie, methodiek, grondstoffen, techniek, structuur, financiën, personeel, werkwijze in een onderneming en die de onderneming een concurrentieel voordeel oplevert of kan opleveren…
wettelijke basis: de wet van 30 april 1848 en door een organiek reglement bepaald door de Gemeenteraad van de Stad Brussel van 19 december 1994 en goedgekeurd door het Brusselse…
wettelijke basis: de wet van 30 april 1848 en door een organiek reglement bepaald door de Gemeenteraad van de Stad Brussel van 19 december 1994 en goedgekeurd door het Brusselse…
Een lijfrente wordt in de rechtsleer omschreven als een rechtsverhouding krachtens welke een persoon aan een andere persoon verplicht is tot een periodieke uitkering van een geldbedrag, gedurende het leven…
Il. Beroepen vonnis Investeren in andermans woning verrijking zonder oorzaak waarbij de kosten de normale lasten in de huishouding overschrijden - verrijking zonder oorzaakWanneer de uitgaven van de ene feitelijke…
PrincipesDe vastgoedmakelaar heeft recht op commissieloon in dien de beoogde verkoopovereenkomst effectief tot stand komen ten gevolge van zijn tussenkomst De vastgoedmakelaar heeft recht op commissie wanneer de koop met…
T.D. t.\ P.W. en N.V. II. Feiten en vorderingen 1. Eiser voert aan dat hij, in de zomer van 2011, verschillende (telefonische) contacten heeft gehad met verweerders met betrekking tot…
E. t./ B. bvba( ... )Antecedenten1. Het geschil vindt zijn oorsprong in een overeenkomst van "verkoopstoelating - verhuring van diensten", door de partijen ondertekend op 2 juli 2010.1.1. Met deze…
Rechtspraak: • Hof van Cassatie, 1e Kamer 2 februari 2006, RW 2008-2009, 926 .... III. Beslissing van het Hof Beoordeling Eerste middel 1…
Elfri.be bestaat als site sinds 2003. Sinds 15 augustus 2018 werkt de site in haar nieuwste editie met Arc3c als uitgever. Nieuw is de https omgeving, het dynamisch karakter, web 3 .0 technologie, betere zoekmogelijkheden en een 40 tal nieuwe functies. De site wordt inhoudelijk voortdurend, lees dagelijks, aangepast en aangevuld met de recentste wetswijzigingen, nieuwe rechtspraak en nieuwe rechtsleer. Bijna alle rechtspraak die in België aandacht krijgt is terug te vinden op de elfri.be. Anders dan andere dure websites, hebben we een technologie uitgewerkt waarbij de gezochte informatie onmiddellijk wordt verschaft door een gewone vraagstelling in gewoon Nederlands, het weze op de site zelf, het weze gewoon in Google. Wij spreken uw taal en werken niet met onbegrijpelijke of onlogische boomstructuren die verwijzen naar documenten die ofwel niet relevant, ofwel niet kunnen gelezen worden. Om volledige informatie met bronnen, rechtsleer, rechtspraak en wetgeving, kan u een vrij goedkoop abonnement nemen (reeds mogelijk vanaf 1 maand)
In een procedure wordt principieel geoordeeld op basis van het gerechtsdossier zoals gestaafd middels stukken die door partijen worden neergelegd. De conclusies houden de middelen in tot ondersteuning van de eis…
Artikel 213 Burgerlijk wetboek stelt: “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht, zij zijn elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd”. Deze bepaling werd opgenomen in Hoofdstuk VI Wederzijdse rechten en verplichtingen…
Bronnen en referenties Bücherhexe (2007). Paul Watzlawick. Wikipedia die freie Enzyklopädie. Verkregen 04-02-2007 van http://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick ExplicitImplicity (2007). Paul Watzalwick. Wikipedia, the free encyclopedia. Verkregen 04-02-2007 van http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Watzlawick Auteur onbekend (2006). Uittreksel van ‘De…
De regels betreffende de foutaansprakelijkheid worden weergegeven in de artikelen 1382 en 1383 oud Burgerlijk Wetboek. Volgens deze artikelen dient degene die door zijn fout of nalatigheid aan een ander schade…
Een nietig verklaarde overeenkomst kan voor partijen geen grondslag van rechten en verplichtingen zijn. De nietige overeenkomst kan ook niet aan derden worden tegengeworpen. Bovendien werkt een nietige rechtshandeling terug…
Voorbeelden van beschikkingen: uittreksel uit het gerechtelijk wetboek: Art. 98. Wanneer een rechter wettig verhinderd is of er een plaats van rechter openstaat in een rechtbank van eerste aanleg of van koophandel…
ONTLEDING LASTER ONDER DE GELDING VAN HET Sw. 1867 • Laster bestaat erin aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste te leggen dat zijn eer kan krenken of hem…
Hoe kan men onroerende goederen verkrijgen door verkrijgende verjaring? voorwaarden: - een voortdurend bezit - een onafgebroken bezit - een openbaar bezit - een niet dubbelzinnig bezit - een bezit als eigenaar…
Principieel is in toepassing van het WER een persoonlijk faillissement van een (ex) bestuurder (nieuwe naam voor zaakvoerder) mogelijk, los van het faillissement van de onderneming waarin deze optrad. Boek I…
Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, tegen H W, burgerlijke partij, verweerder. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent…
Art. 474 Sw. 2024 (Inwerkintreding 8 april 2026) Verzwarende factoren van diefstal en afpersing stelt: “Bij de keuze van de straf of maatregel en de zwaarte ervan voor een in deze…
De OBSI schaal, wordt soms afgekort als de schaal mbt de wijze waarop volledige blindheid,.... wordt vastgesteld (KB 08/02/2006. Dit verkort opschrift mag geen verwarring stichten. De lijst betreft niet…
Bekom toegang tot alle informatie op deze website
Met een abonnement krijgt u toegang tot een schat aan bijkomende informatie (vaak elders niet te vinden), lezen van de volledige teksten zonder beperkingen, verwijzingen naar wetten, rechtspraak en wetten, antwoorden op nog meer vragen, opzoekingen allerhande mogelijkheid tot knippen, plakken, afdrukken, modellen, tips, trics, aandachtspunten professioneel gedeelte en zoveel meer.
Met een abonnement (vanaf 5,95 euro per maand) heeft u steeds een professionele juridische bibliotheek met 25.000 bijdragen ter beschikking
BVBA Advocatenkantoor Elfri De Neve
Stationsstraat 29 - 9700 Oudenaarde
voor afspraak 055/31.86.47
Fax: 055/31.14.03
U heeft geen toegang tot knippen, plakken, opslaan, printen, downloaden, raadpleging archief, sociaal netwerk, vacaturedienst slechts gedeeltelijke toegang tot deze pagina. Om hiervan gebruik te maken van deze functies en diensten dient u u een pro-abonnement te nemen. klik hier voor de verschillende formules
Share