Verdachten kunnen hun proces opnieuw afkopen

Verdachten kunnen hun straf opnieuw afkopen. Een jaar nadat het Grondwettelijk Hof de zogenoemde afkoopwet vernietigde, kunnen de parketten de regeling om een zaak via een minnelijke schikking te regelen opnieuw toepassen. De reparatiewet, die de vernietigde wet moet vervangen, is evenwel nog in de maak.

Bijna dag op dag één jaar geleden vernietigde het Grondwettelijk Hof de wet op de verruimde minnelijke schikking - kortweg de afkoopwet – die toelaat dat verdachten een minnelijke schikking kunnen betalen om een proces te vermijden. Volgens het Hof waren er zware problemen en schond de wet het gelijkheidsbeginsel en het recht op een eerlijk proces. De rechter zou te veel opzij geschoven zijn in het voordeel van het Openbaar Ministerie.

Onmiddellijk daarna beslisten de vijf Procureurs-generaal van ons land om de regelgeving in de praktijk stop te zetten. 

Verruimde minnelijke schikking opnieuw toegepast

Tot nu, want sinds kort kunnen de parketten de regeling om een straf via een verruimde minnelijke schikking te regelen opnieuw toepassen. Via een omzendbrief hebben de Procureurs-generaal instructies rondgestuurd over hoe de afkoopwet moet worden toegepast.

Wel houden ze rekening met de bezwaren die het Grondwettelijk Hof gemaakt heeft: er moet een schikking getroffen worden vóór de rechter een uitspraak doet en krijgt de rechter een grotere rol. Die moet niet alleen oordelen of de wettigheid van een schikking in orde is, maar ook of het bedrag in verhouding staat met het misdrijf.

Op dat laatste was er in het verleden heel wat kritiek gekomen na enkele grote fraudezaken. Zo betaalde Omega Diamonds een minnelijke schikking van 160 miljoen euro in een fraudezaak van naar schatting 2 miljard euro.

"Goede wetgeving nodig die rechtszekerheid geeft aan rechters, parketmagistraten en burgers"

Toch roept de nieuwe regeling rond de afkoopwet ook vragen op, vindt advocaat Joris Van Cauter, die de kat de bel aanhing door naar het Grondwettelijk Hof te stappen. “We hebben goede wetgeving nodig, die rechtszekerheid geeft aan rechters, parketmagistraten en de burger. Het voorbije jaar had het debat daarover moeten aangegaan worden in het parlement."

Dat de parketten nu zelf in actie schieten toont volgens Van Cauter aan dat de mensen op het terrein te kennen geven dat ze niet kunnen blijven wachten op het parlement in Brussel en op de minister om verder te kunnen werken en bepaalde zaken op een efficiënte manier af te handelen.

Wachten op reparatiewet "te wijten aan de beerput die geledigd wordt in Kazachgate-dossier"

Justitieminister Koen Geens (CD&V) is wel bezig aan een reparatiewet, die de vernietigde wet moet vervangen. De voorlopige timing van die reparatiewet ligt nog voor de zomer. Volgens advocaat Joris Van Cauter heeft het wachten op de nieuwe wet te maken met Kazachgate: “Blijkbaar is dat te wijten aan de beerput die geledigd wordt in het Kazachgate-dossier. Men wil dat eerst opruimen. Maar het ene heeft volgens mij niets met het andere te maken: Kazachgate gaat over de totstandkoming van de wet. Die discussie verhindert niet dat je ook werkt aan nieuw, degelijk wetgevend werk.”

Kroniek van een omstreden wet

De omstreden afkoopwet, waarmee verdachten een minnelijke schikking kunnen betalen om een proces te maken, ligt al even onder vuur. In de parlementaire onderzoekscommissie Kazachgate wordt er momenteel onderzocht hoe de wet uit 2011 tot stand gekomen is en of er sprake is van politieke beïnvloeding. De Oezbeekse zakenman Patokh Chodiev zou erin geslaagd zijn die afkoopwet sneller door het parlement te krijgen met de hulp van voormalig Senaatsvoorzitter Armand De Decker.

Meest gelezen