Eddy Eerdekens

GAS-boetes voor kinderen: het definitieve einde van de rechtsstaat

Eddy Eerdekens Hoofdredacteur TV Limburg

Laat ons maar meteen stoppen met de schijn op te houden dat dit land nog een rechtsstaat is.

In ons land zijn kinderen van 14 jaar compleet ontspoord. Ze zijn een constante bron van overlast en een gevaar voor zichzelf en hun omgeving. De manier waarop we met dit zootje ongeregeld moeten omgaan is hen hard te straffen voor het minste vergrijp dat mogelijk wel eens door iemand van een meer gevorderde leeftijd als overlast zou kunnen worden ervaren.

Op de leuning van een bank zitten bijvoorbeeld. Belletje trek doen. Met sneeuwballen gooien, in de takken van de bomen kruipen, te veel lawaai maken of boterhammen eten in de portiek van een kerk.

De schade die zo’n compleet ontspoord kind van 14 jaar daarmee toebrengt aan zijn omgeving, is zo ernstig, dat het daarvoor zonder veel recht op verdediging gestraft moet kunnen worden, bijvoorbeeld met een geldboete van 250 euro. Of met een werkstraf. Of met een plaatsverbod.

Dit moet zowat het verwrongen wereldbeeld zijn van velen van onze verkozen politici. Hoe valt het anders te verklaren dat de Kamercommissie Binnenlandse Zaken de fel omstreden verstrenging van de GAS-wet met een meerderheid over de coalitie heen (met steun van N-VA) heeft goedgekeurd? Een verstrenging die het mogelijk maakt dat GAS-boetes nu ook aan kinderen kunnen worden uitgedeeld?

Enkele maanden geleden vroeg de Kamer van volksvertegenwoordigers een advies aan Jan Nolf, justitiespecialist en veelgelezen opiniemaker op onze website.

Of meneer Nolf zijn steentje kon bijdragen aan de democratische besluitvorming en met zijn juridische expertise de dames en heren volksvertegenwoordigers een voorzet kon geven bij wat te denken over het voorstel van minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet om de toch al omstreden wet op de GAS-boetes nog te verstrengen.

Eerste blikvanger in het voorstel van Milquet: boetes voor pietluttige, vaag gedefinieerde en arbitraire vormen van overlast worden verhoogd van max 250 tot max 350 euro (zonder dat daaraan een rechter te pas komt).

Tweede blikvanger: deze boetes kunnen voortaan ook opgelegd worden aan kinderen vanaf 14 jaar.

Er zijn voorbeelden te over van het feit dat het systeem van de GAS-boetes al compleet ontspoord was, nog voor het voorstel voor een verstrenging ervan op tafel lag.

De Mechelse burgemeester Bart Somers heeft zich in het openbaar moeten excuseren omdat in zijn stad jongeren effectief een GAS-boete kregen voor het eten van een broodje in de portiek van een kerk. Ze werden daarvoor drie uur vastgehouden op een politiekantoor. De boetes werden na de media-aandacht ingetrokken, wat eens te meer getuigt van willekeur.

Om u een idee te geven van de onbenulligheden die door gemeenten gedefinieerd worden als overlast en die zwaarder beboet worden dan verkeersovertredingen die levens in gevaar brengen, geven we onder dit artikel nog eens een bloemlezing die werd opgesteld door het jongerenpersagentschap StampMedia.

Het advies van Jan Nolf was vernietigend. Hij stelde voor om onmiddellijk een moratorium in te voeren op de bestaande GAS-wetgeving, eindelijk eens goed na te denken over de mogelijke nadelige gevolgen (misbruik, willekeur, negeren van het recht op verdediging, negeren van zowat heel het bestaande justitieel systeem) om daarna effectief te werken aan een beter doordachte wetgeving.

Vooraleer ‘zomaar op buikgevoel verder door te rammen’ zou de wetgever er volgens Nolf goed aan doen om eerst de wettelijkheid van het GAS-reglement eens te onderzoeken. Geen vreemde eis voor een strafrecht waarin degene die de straf oplegt zowel rechter als partij is en degene die de straf ontvangt erg weinig kansen op verdediging heeft.

Jan Nolf stond niet alleen met zijn kritiek. De GAS-boetes zijn intussen wellicht het meest vanuit de samenleving bekritiseerde stukje wetgevend werk sinds de Tweede Wereldoorlog.

De Liga voor de Mensenrechten organiseert protestmanifestaties en start een procedure voor de Raad van State tegen de GAS-boetes. Volgens de Liga is het begrip ‘overlast’ zeer ruim te interpreteren en is het verontrustend dat afstand wordt gedaan van de scheiding der machten.

De Vlaamse Jeugdraad is bijzonder ongerust over de willekeur waarmee de GAS-boetes kunnen worden opgelegd. “Kinderen, jongeren en hun organisaties geven ons verontrustende signalen over de willekeur waarmee de GAS-wetgeving nu wordt toegepast. En ook in de toekomst blijft willekeur de norm,’ zegt voorzitter Lander Piccart.

De Vlaamse kinderrechtencommissaris Bruno Vannobergen zegt de evolutie naar GAS-boetes heel erg te betreuren. ‘We leven blijkbaar in een samenleving die over jongeren spreekt in termen van overlast. Het is triest dat men op die manier problemen wil aanpakken die dieperliggende oorzaken hebben.’

De Waalse kinderrechtencommissaris Bernard De Vos stelt zich in een vernietigende nota de vraag of de GAS-boetes in overeenstemming te brengen zijn met het kinderrechtenverdrag. Neen dus.

Chirojeugd Vlaanderen stelt zich vragen bij de gemeentelijke willekeur en meent dat jong-zijn bestraft wordt met GAS-boetes.

33 jeugd- en welzijnsorganisaties noemen het in een gezamenlijke platformtekst ‘absurd’ dat de minimumleeftijd voor GAS-boetes verlaagd wordt tot 14 jaar.

Het Leuvens Instituut voor Criminologie ziet het nut van een uitbreiding van de GAS-wet niet in. ‘Uit evaluaties van het bestaande systeem blijkt helemaal niet dat er nood is aan een verlaging van de leeftijd,’ zegt criminoloog Stefaan Pleysier.

De Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken heeft het advies van Jan Nolf en de kritiek uit al deze geledingen van de bevolking zonder veel omhaal onder de mat geveegd.

Wij leven nu in een land waar een kind van 14 gestraft kan worden met een geldboete van meerdere honderden euro (of met een werkstraf – of met een plaatsverbod) wanneer het op de leuning van een bankje zit.

Laat ons dan maar meteen stoppen met de schijn op te houden dat dit land nog een rechtstaat is.

En dan nog dit: de regeringen voor de regering-Di Rupo namen beslissingen die een impact hadden op de manier waarop onze samenleving is georganiseerd. Denk maar aan slachtofferhulp, de politiehervorming, het homohuwelijk, de wet op de euthanasie, de manier waarop we omgaan met vluchtelingen.

De huidige regering hinkt van begrotingscontrole naar begrotingscontrole en lijkt enkel bezig met crisisgerelateerde problemen.

Als straks de campagne voor de verkiezingen van 2014 start, zijn de belangrijkste wapenfeiten van de regering Di Rupo de oprichting van een werkgroep die zich moet buigen over het verlangen van geradicaliseerde moslimjongeren om te gaan vechten in Syrië (volgens Bart De Wever ook al te bestrijden met GAS-boetes) en het verstrekken van de autoriteit aan gemeentebesturen om GAS-boetes uit te delen aan kinderen.

Eddy Eerdekens

350 euro boete voor belletjetrek

In Hasselt mag niemand anders dan Sinterklaas, Zwarte Piet, de Paashaas en de Kerstman zijn gezicht bedekken.

OPGEPAST: Dit is niet verzonnen. Dit is een greep uit wat Vlaamse gemeenten definiëren als overlast en sanctioneren met een GAS-boete tot 350 euro.

Het is verboden op een openbare plaats ijskegels aan de buitenkant van de daken te laten hangen. – Dendermonde

Het is tijdens carnavalsoptochten verboden opgeraapte confetti te gooien. – Deinze

Het is verboden door geluiden, gebaren of tekens, al dan niet gebruikmakend van een voorwerp, voertuigen op de openbare weg te doen vertragen, te doen stoppen of aan te klampen zonder wettige reden of toelating. Een afwijking op dit verbod kan toegekend worden door de burgemeester, die voorwaarden kan opleggen. – Antwerpen

Het is verboden om met een groep van meer dan 10 fietsers meermaals eenzelfde parcours af te leggen in Dendermonde. Is de groep samengesteld uit maximum 10 fietsers, dan dient er tussen twee zulke groepen minstens 1000m tussenruimte te zijn. Onder ‘groep’ wordt hier verstaan: een aantal personen die tezamen fietsen en naast of achter elkaar rijden. – Dendermonde

Het is verboden het zicht van op de openbare weg naar de uitstalramen van winkels en handelshuizen te hinderen alsook het uitzicht vanuit de vensters van woningen en gebouwen op de openbare weg. – Brasschaat

Het is verboden personen te doen schrikken. – Lokeren Het is verboden, om het even welk geluid of rumoer te maken, veroorzaakt zonder reden of zonder noodzaak en dat is toe te schrijven aan een gebrek aan vooruitzicht en voorzorg en dat van aard is de rust van de inwoners in het gedrang te brengen. Het bewijs kan met alle mogelijke middelen geleverd worden. – Ronse Op 1 en 2 november is het verboden de grafzerken schoon te maken. – Dendermonde De burgemeester kan buiten de carnavaldagen, tijdens de periode van 1 januari tot en met de zondag vóór Pasen, gemaskerde danspartijen toelaten. Het is echter verboden zich gemaskerd van of naar het lokaal waar de danspartij plaatsheeft te begeven via een openbare weg, alsmede zich in die toestand in een andere inrichting te bevinden. Inbreuken op deze bepalingen worden gesanctioneerd met een administratieve geldboete van 120 EUR. – Dendermonde Het is verboden zich op een voor anderen hinderlijke wijze op te houden in of op een voor het publiek toegankelijke ruimte, waaronder een portaal, telefooncel, wachtlokaal voor een openbaar vervoermiddel, parkeergarage, rijwielstalling. – Willebroek

De organisator brengt de burgemeester minstens 48 uur op voorhand op de hoogte van de openbare vergaderingen die niet in openlucht plaatsvinden. – Borgloon

Het is verboden tapijten of ieder ander voorwerp uit te kloppen of te schudden boven de openbare weg. – Schaarbeek

Het beoefenen van waarzeggen, uitleggen van dromen, kwakzalverij en aanverwante praktijken is verboden. – Lokeren

De plaatsen die voor welbepaalde spelen of sporten voorbehouden zijn, mogen niet gebruikt worden voor andere spelen of sporten of voor andere doeleinden. – Hasselt

Het is een gemaskerde personen verboden snijdende, stekende of kneuzende voorwerpen (andere dan de voorwerpen voorzien in de wet van 3 januari 1933 – wapenwet), die gebruikt kunnen worden om te slaan, te steken of te verwonden, te dragen of in bezit te hebben. Inbreuken op deze bepalingen worden gesanctioneerd met een administratieve geldboete van 120 EUR. – Dendermonde

Het is verboden veldvruchten of andere nuttige voortbrengsels van de bodem, die nog niet los van de grond zijn, weg te nemen. – Lokeren

Het is verboden op de rug- en zijleuning van de openbare banken te zitten of de banken te bevuilen. – Hasselt

Van de waterglijbanen moeten de zwemmers afzonderlijk naar beneden glijden en zonder het glijden te onderbreken, recht te staan of rond te lopen. Toegang tot de waterglijbaan gebeurt enkel via de daartoe voorziene trap. Inbreuken op deze bepalingen worden gesanctioneerd met een administratieve geldboete van 120 EUR. – Dendermonde

Waar bestratingswerken uitgevoerd worden, zal gedurende 15 dagen het op het plaveisel uitgestrooide zand niet mogen weggenomen worden. – Gent

Het is verboden mortel te bereiden op de kerkhoven, tenzij in een emmer. – Hasselt

Het is toegelaten dezelfde lijkwagen te gebruiken voor het vervoer van twee bloed- en aanverwanten tot de tweede graad en voor personen die op het ogenblik van het overlijden een feitelijk gezin vormden, die, tengevolge van hetzelfde feit overleden zijn, onder voorwaarde dat de kisten op behoorlijke wijze in de lijkwagen kunnen geplaatst kunnen worden. – Kortrijk

Enkel de biologisch afbreekbare confetti met een diameter van +/- 10 mm zal nog worden toegelaten. – Wellen

Het is verboden, heimelijk of zonder noodzaak te kloppen of te bellen aan de deuren of vensters van de woningen. – Dendermonde

Balspelen en andere spelen zijn toegelaten op een openbare plaats die daartoe door het gemeentebestuur speciaal werd aangeduid. Op andere openbare plaatsen is dit enkel mogelijk mits voorafgaande schriftelijke toelating van het college van burgemeester en schepenen op voorwaarde dat een verantwoordelijke aangeduid wordt die instaat voor de voorgeschreven veiligheidsmaatregelen en die een verzekeringspolis voorlegt die alle mogelijke schade dekt. De aanvraag moet minstens 8 dagen op voorhand schriftelijk ingediend worden. – Lede

Het maken van een open vuur in de woning is verboden. – Lede

Zonder voorafgaande schriftelijke toelating van de burgemeester is het verboden om lasers en lichtstralen te gebruiken. – Hasselt

Het is eenieder uitdrukkelijk verboden zedenschennende liederen te zingen in het openbaar of dergelijke bewoordingen te uiten. Inbreuken op deze bepaling worden gesanctioneerd met een administratieve geldboete van 60 EUR. – Dendermonde Het is verboden aan deuren te bellen of te kloppen met het doel een aalmoes te bekomen. – Mortsel

Het is verboden telegeleide vliegtuigen te laten opstijgen of te laten vliegen behoudens schriftelijke voorafgaande toelating van de Burgemeester die rekening houdt met de locatie, het tijdstip en de te verwachten hinder voor de omwonenden en de natuurlijke omgeving. – Rumst

Behalve voor Sinterklaas, Zwarte Piet, de kerstman en de paashaas is het verboden het gelaat geheel of gedeeltelijk te bedekken. – Hasselt

De huurder zal de fiets ‘als een goede huisvader’ hanteren en beheren. – Gent

Het is verboden personen die aan een besmettelijke ziekte lijden te vervoeren of te doen vervoeren met een ander vervoermiddel dan met een speciale ziekenwagen. – Schaarbeek

Het vissen staat onder het toezicht van parkwachters en politie. Elke visser zal deze in elke omstandigheid bijstaan. – Brasschaat Het is verboden meer dan vijf katten of honden te houden in een gesloten bebouwing of appartementsgebouw. – Lier

Het is verboden buiten de zalen voor spektakels of concerten en plaatsen voor sportbijeenkomsten of vermakelijkheden, de voorbijgangers op de openbare weg aan te klampen om hun inkomkaarten te koop aan te bieden of om hun uit te leggen hoe ze er zich kunnen aanschaffen. Het is eveneens verboden voor handelaars of restauranthouders alsook voor personen die ze tewerkstellen, cliënten aan te spreken of te roepen teneinde ze aan te sporen om naar hun zaak te komen. – Halle

Deuren, poorten, hekken, enz… mogen niet op de openbare weg openen. – Mortsel

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content