Werkt die dokter voor u of voor een verzekering? - Wim Van den Eynde

Ik had voor deze reportage nog altijd het misschien wat naïeve idee dat iemand die ooit de keuze heeft gemaakt voor een opleiding geneeskunde dat vanuit een zeker idealisme heeft gedaan. Een arts is toch in de eerste plaats iemand die mensen wil helpen? Zieken genezen. Miserie uit de wereld helpen. Mensen uit de nood helpen.
analyse
Analyse

Dat Meneer Doktoor van oudsher meteen tot de notabelen van een lokale gemeenschap kon toetreden was natuurlijk mooi meegenomen en was hem -of haar- ook van harte gegund. Dat de professionele activiteiten van een arts goed betaald werden, leek na zoveel jaren studeren niet meer dan rechtvaardig. Dat de dokters met hun vaak kroostrijke gezin in het mooiste en grootste huis van de straat woonden, werd allemaal gecompenseerd door het inherent altruïstische karakter van de keuze die hij of zij ooit had gemaakt: ten dienste staan van het welzijn van zijn medemens. De dokter is een goede mens, die in de eerste plaats het beste voorheeft met iedereen.

Maar artsen doen natuurlijk veel meer dan dat. Als je erover nadenkt, lijkt het ook wel aannemelijk dat er nu eenmaal mensen moeten zijn die na een verkeersongeval letsels moeten bekijken, de ernst ervan beoordelen en, hoe technisch of wiskundig het ook mag klinken, er een cijfer op moeten plakken. Dat de job op dat moment veel van de noblesse die eraan verbonden leek verliest, is dan maar zo. Dat er op dat moment nog weinig verschil is tussen een arts die een open schedelbreuk komt monsteren en een auto-expert die naar een opengereten kofferbak komt kijken, is dan ook maar zo. De eed van Hippocrates, waarbij iedere jonge arts zweert zich steeds te zullen inzetten in het belang van de gezondheid van zijn patiënten, lijkt dan plots wel heel ver weg. Maar goed, tot daar aan toe.

Slachtoffer versus verzekeringsmaatschappij

Maar wat te denken van iemand die ooit zo’n eed heeft gezworen en zich dan laat betalen door een verzekeringsmaatschappij? En vervolgens in opdracht van die verzekeringsmaatschappij een patiënt ontvangt, hem onderzoekt, met maar één doelstelling in zijn achterhoofd.

Die doelstelling is niet: hoe kan ik deze persoon, die gewond is of ziek, hoe kan ik die helpen? Maar wel: hoe kan ik de letsels die ik hier voor mij zie minimaliseren? Hoe kan ik ze bagatelliseren? Hoe kan ik ervoor zorgen dat ik die man of vrouw zo gezond mogelijk afschilder in mijn verslag? Hoe kan ik ervoor zorgen dat het oorzakelijk verband tussen het letsel en het ongeval wordt doorgeknipt?

Ondanks de grote problemen die ik zelf overduidelijk zie, en waarvan ik als arts heel goed besef hoe invaliderend ze zijn en in welke mate ze de patiënt zijn of haar leven bemoeilijken of zelfs compleet overhoop gooien. Terwijl ik bovendien heel goed weet dat het hier gaat om een onschuldig verkeersslachtoffer, dat absoluut niets verweten kan worden. Hoe kan ik mijn kennis en mijn geloofwaardigheid als arts toch aanwenden om ervoor te zorgen dat het bedrijf dat mij betaalt zo weinig mogelijk geld moet neertellen ter compensatie van de ellende van deze man of vrouw? Hoe kan ik al die jaren opleiding, die erop gericht waren om mensen te helpen en te genezen, gebruiken in het financieel voordeel van die grote kapitaalkrachtige opdrachtgever?

Slachtoffer versus justitie én verzekeringsmaatschappij

Wat te denken van artsen die dan bovendien ook regelmatig een opdracht aanvaarden waarbij ze zichzelf onafhankelijk en onpartijdig noemen, in opdracht van justitie, maar eigenlijk net hetzelfde doen, met name de schade die een letsel veroorzaakt heeft bij een verkeersslachtoffer zo klein en onbetekenend maken als enigszins mogelijk?

Want die arts werkt vandaag wel in opdracht van een rechter, maar morgen in opdracht van een verzekeringsmaatschappij. En hij beseft dat hij, indien hij nu te veel tegen de belangen van de verzekerings­maatschappij ingaat, zijn goedbetaalde opdrachten in de toekomst kan vergeten.

Slachtoffer versus rechtssysteem

Ik heb verslagen gelezen die me met afschuw vervulden. Verslagen van artsen die moeilijk medisch jargon als scherm hanteren in een poging hun echte bedoelingen te camoufleren. Artsen die schaamteloos manipuleren, liegen en bedriegen, voor wie mensen klaarblijkelijk geen patiënten meer zijn, maar dossiers die afgehandeld moeten worden.

Artsen die ik als journalist graag zou willen confronteren met wat ze op papier zetten, die ik zou willen vragen naar de redenen waarom ze manifest en onmiskenbaar liegen. Maar het zijn artsen die dan plots een joker tevoorschijn toveren: hun medisch of gerechtelijk beroepsgeheim, dat van hen ongenaakbare actoren maakt die ontsnappen aan iedere vorm van journalistieke controle.

Ik heb gezien hoe gewetenloosheid de vorm kan aannemen van gerespecteerde mannen of vrouwen in mooie huizen met glimmende koperen naambordjes naast hun statige voordeur en met indrukwekkende naamkaartjes in hun portefeuille. Hoge heren of dames die ongestraft wegkomen, omdat ze een plekje hebben verworven in een ziek systeem, dat ze mee in stand houden omdat het veel easy money oplevert.

Justitiegeneeskunde?

En die door niemand ter verantwoording worden geroepen. Onschuldige verkeersslachtoffers lopen zich te pletter tegen een muur van arrogante harteloosheid, en worden opnieuw slachtoffer, niet van het verkeer maar van een onrechtvaardig rechtssysteem.

Misschien wordt het tijd om in plaats van ‘verzekeringsgeneeskunde’ eens na te denken over het creëren van rechtvaardige justitiegeneeskunde. Want bij justitie lijken wel enkele heelkundige ingrepen nodig, zelfs met hoge urgentie…

(VRT-journalist Wim Van den Eynde en Alina Kneepkens. Panorama vanavond 21.35 op Canvas: Onpartijdigheid verzekerd, over de rol van medische experten bij geschillen over ongevallen.)

 

Meest gelezen