In de deontologische codex van de avocaten werd een hoofdstuk VIII.3 –Ombudsdienst’ ingelast in ‘deel VIII – geschillenregeling’
Hoofdstuk VIII.3. - Ombudsdienst Consumentengeschillen Advocatuur
Art. VIII.3.1. Binnen de Orde van Vlaamse Balies wordt een "Ombudsdienst Consumentengeschillen Advocatuur" (afgekort OCA) opgericht. Die is als gekwalificeerde entiteit voor buitengerechtelijke regeling van consumentengeschillen zoals bedoeld in boek XVI WER bevoegd om kennis te nemen van geschillen tussen consumenten en hun advocaat.
Art. VIII.3.2. De werking van de OCA wordt vastgelegd in een procedurereglement en een reglement van interne orde die ter goedkeuring worden voorgelegd aan de algemene vergadering van de Orde van Vlaamse Balies (OVB).
Art. VIII.3.3. Elke raad van de Orde draagt driejaarlijks een lijst voor met minstens drie namen van advocaten die in aanmerking komen om consumentengeschillen te behandelen. De lijst wordt voor het eerst overgemaakt tegen 1 juni 2015, nadien telkens om de drie jaar tegen 1 juni. De raad van de Orde beslist zelf over de eventuele vergoeding van de mandaten, zonder dat die vergoeding in functie mag staan van de uitkomst van de buitengerechtelijke geschillenregeling.
De advocaten die opgenomen zijn op voornoemde lijst moeten bij de uitoefening van hun mandaat de procedures en termijnen naleven die van toepassing zijn op de consumentengeschillen.
Art. VIII.3.4. De advocaat is niet verplicht een beroep te doen op de OCA in het kader van een consumentengeschil met een cliënt. Deelnemen aan de procedure belet het instellen van een rechtsvordering niet.
De advocaat kan zich steeds terugtrekken uit de procedure.
Art. VIII.3.5. De advocaat die binnen zijn kantoor een dienst zoals bepaald in titel 2 van boek XVI WER organiseert neemt minstens de volgende bepalingen op in zijn algemene voorwaarden en op zijn website:
1. De consument kan bij de advocaat rechtstreeks een klacht indienen of informatie vragen in verband met de reeds afgesloten overeenkomst van dienstverlening tussen advocaat en consument.
2. De advocaat reageert zo snel mogelijk op gebeurlijke klachten en stelt alles in het werk om een bevredigende oplossing te vinden.
3. De advocaat neemt alle nuttige informatie in verband met de bevoegde dienst op, waaronder zijn telefoon- en faxnummer en elektronisch adres, onverminderd de vermelding van de overige wettelijk vereiste informatie. Die dienst mag in zijn benaming geen verwijzing maken naar de termen "ombudsman", "bemiddeling", "verzoening", "arbitrage", "gekwalificeerde entiteit" of "buitengerechtelijke geschillenregeling".
4. De advocaat vermeldt of hij bij gebreke aan vergelijk met de consument binnen een redelijke termijn een beroep doet op de OCA. In voorkomend geval bezorgt hij de consument de wettelijk opgelegde informatie.
Art. VIII.3.6. De advocaat die betrokken is in een consumentengeschil moet zijn stafhouder, en gebeurlijk ook zijn verzekeraar, daarvan onverwijld inlichten.
Art. VIII.3.7. Dit reglement treedt in werking op de dag dat de OCA erkend wordt als gekwalificeerde entiteit.
Naast een reglement van inwendige orde werd ook een procedurereglement opgesteld:
Ombudsdienst Consumentengeschillen Advocatuur - OCA
Procedurereglement voor de Ombudsdienst Consumentengeschillen Advocatuur ( OCA ) van geschillen tussen een consument en een advocaat (Artikel XVI. 25 WER - Artikel 5, 6 en 7 KB 16 februari 2015)
1. Voorwerp van het procedurereglement
Dit reglement regelt de procedure tot behandeling van geschillen tussen een consument en een advocaat met betrekking tot de uitvoering van de dienstverlening door de advocaat.
2. Online en offline procedure
Dit procedurereglement beheerst zowel de online als offline procedure.
3. Taal van de aanvraag en voor het voeren van de procedure
De aanvraag kan worden ingediend in het Nederlands, het Frans of het Duits. Voor een aanvraag ingediend in een andere taal, zal de ombudsman aan de aanvrager meedelen of de klacht naar het Nederlands vertaald moet worden.
De procedure kan worden gevoerd in het Nederlands, het Frans of het Duits. Om een procedure in een andere taal te voeren, zal de ombudsman meedelen of dat in die andere taal mogelijk is.
4. Toepasselijke voorschriften
De entiteit zal zich voor de buitengerechtelijke geschillenregeling baseren op dit reglement, op de toepasselijke wettelijke bepalingen en op de deontologische voorschriften waaraan de advocaat onderworpen is.
5. Inhoud van de aanvraag
Om volledig te zijn moet de aanvraag duidelijk vermelden:
de gegevens van de aanvrager en zijn aanvaarding van dit procedurereglement; De gegevens van de andere partij;
het voorwerp van de aanvraag;
de poging tot contactname met de betrokken advocaat met het oog op een voldoeninggevende oplossing van het vastgestelde probleem en de afwezigheid van voldoeninggevende reactie van de advocaat binnen een redelijke termijn;
Het antwoord op de vraag of het geschil het voorwerp uitmaakt of reeds heeft uitgemaakt van een gerechtelijke procedure.
6. Bevestiging van de datum van ontvangst
Zodra de OCA een volledige aanvraag tot buitengerechtelijke geschillenregeling heeft ontvangen, bevestigt ze de datum ervan aan de partijen.
7. De weigering de aanvraag te behandelen
De aanvraag tot buitengerechtelijke regeling van een consumentengeschil kan enkel geweigerd worden op een van de volgende motieven:
de klacht werd niet voorafgaandelijk bij de betrokken advocaat ingediend;
de aanvraag wordt anoniem ingediend of de andere partij is niet geïdentificeerd of niet gemakkelijk identificeerbaar;
de aanvraag wordt ingediend meer dan een jaar na de voorlegging van het geschil aan de betrokken advocaat;
de aanvraag is verzonnen, kwetsend of eerrovend;
de aanvraag betreft geen consumentengeschil met een advocaat;
de aanvraag betreft de regeling van een geschil dat het voorwerp uitmaakt of heeft uitgemaakt van een vordering in rechte;
de behandeling van het geschil brengt de effectieve werking van de OCA ernstig in het gedrang.
8. Financiële waarde van het geschil
Er geldt geen minimumwaarde voor de behandeling van een geschil.
9. Kennisgeving van de behandeling van de aanvraag
Binnen drie weken na de datum van ontvangst van de volledige aanvraag zal de OCA aan de partijen haar beslissing meedelen om de aanvraag al dan niet verder te behandelen. In geval van weigering wordt die beslissing gemotiveerd.
Indien de OCA aan de partijen meedeelt dat zij de aanvraag verder zal behandelen, licht ze hen via een duurzame drager in over het recht van de consument om zich in elk stadium van de procedure terug te trekken. De OCA licht de partijen ook in over het niet bindende karakter van de oplossing, tenzij de partijen tot een regeling komen.
Indien de OCA aan de partijen meedeelt dat zij de aanvraag zal behandelen, deelt ze hen mee dat ze zich mogen laten bijstaan door een derde of op elk ogenblik onafhankelijk advies mogen inwinnen.
10. Onafhankelijkheid en onpartijdigheid
10.1. Elke omstandigheid die van aard is of kan zijn om te worden beschouwd als de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de natuurlijke persoon die binnen de OCA belast is met de behandeling van het consumentengeschil aan te tasten of aanleiding kan geven tot een belangenconflict met een van de partijen, zal zonder verwijl worden meegedeeld.
10.2. De mededelingsverplichting waarvan sprake onder 10.1. geldt gedurende de volledige procedure van de buitengerechtelijke geschillenregeling.
10.3. Ingeval een omstandigheid waarvan sprake onder 10.1. zich voordoet, zal, indien mogelijk, een andere natuurlijke persoon binnen de entiteit worden belast met de buitengerechtelijke regeling van het geschil. Als dat niet mogelijk is, worden de partijen daarvan op de hoogte gebracht en kunnen ze bezwaar maken tegen het verderzetten van de procedure door de natuurlijke persoon die zich in de genoemde omstandigheid bevindt.
10.4. In geval de consument op basis van een omstandigheid waarvan sprake onder 10.1. verzoekt een andere natuurlijke persoon dan de initieel aangeduide persoon binnen de entiteit te belasten met de buitengerechtelijke regeling van het geschil, zal de ombudsman onverwijld een persoon gelasten van een ander arrondissement.
10.5. Hetzelfde geldt voor de Ombudsman, die in voorkomend geval vervangen zal worden door één van zijn plaatsvervangers.
11. Termijn voor de afhandeling van het geschil
Het consumentengeschil moet geregeld zijn binnen een termijn van 90 kalenderdagen na ontvangst van de volledige aanvraag. Die termijn kan in uitzonderlijke omstandigheden eenmalig met eenzelfde periode worden verlengd, op voorwaarde dat de partijen daarvan zijn geïnformeerd voor het verstrijken van de eerste termijn en dat die verlenging wordt gemotiveerd door de complexiteit van het geschil.
12. Verloop van de procedure
12.1. Iedere partij heeft de gelegenheid om haar standpunt duidelijk te maken en om kennis te nemen van de argumenten en feiten die de andere partij opwerpt.
De OCA garandeert het vertrouwelijk karakter van de mededelingen gemaakt door de partijen.
12.2. Onverminderd wat volgt, waakt de OCA er over dat partijen hun standpunt kenbaar kunnen maken, dat ze kennis kunnen nemen van alle documenten, argumenten en feiten die de andere partij naar voren brengt, en op deze documenten, argumenten en feiten kunnen reageren.
Het beroepsgeheim kan door de advocaat ten aanzien van de OCA niet worden opgeheven dan met instemming van zijn cliënt en met betrekking tot die cliënt.
12.3. De procedure moet steeds tegensprekelijk verlopen, tenzij de partijen bij uitdrukkelijk akkoord de ombudsman toelaten daarvan af te wijken, onverminderd de mogelijkheid voor de ombudsman aan de partijen voorstellen over het procedureverloop te doen.
12.4. Zowel de consument als de advocaat kan zich op ieder ogenblik terugtrekken uit de procedure mits hij de ombudsman en de andere partij daarvan op de hoogte brengt. Zodra een van de partijen te kennen geeft zich terug te trekken, beëindigt dat ook de procedure aanhangig gemaakt bij de OCA.
12.5.
12.5.1. De ombudsman zal op een bericht van een van de partijen of van beide partijen reageren binnen een termijn van vijf werkdagen vanaf ontvangst van het betrokken bericht.
12.5.2. Indien een partij niet reageert op een uitnodiging van de ombudsman of op een vraag van de andere partij binnen de vijf werkdagen vanaf de uitnodiging of de vraag beslist de ombudsman of hij een bijkomende termijn aan de betrokken partijen toestaat. Dat kan enkel voor zover de naleving van de termijn van 90 kalenderdagen niet in het gedrang komt.
12.5.3. In de procedure, voor zover de ombudsman er niet van afwijkt, wordt een onderscheid gemaakt tussen een eerste fase en een tweede fase.
12.5.4. De eerste fase vangt aan op het tijdstip waarop de ombudsman aan de partijen de beslissing meedeelt om de aanvraag te behandelen.
12.5.5. Samen met die mededeling nodigt de ombudsman de beide partijen gelijktijdig uit om elk tegen eenzelfde datum hun reactie op het standpunt van de andere partij ter kennis te brengen. Die reactie moet worden meegedeeld binnen de 15 werkdagen na de datum van de mededeling door de ombudsman.
12.5.6. De ombudsman kent aan elke partij een termijn van wederantwoord toe van acht kalenderdagen. Hij kan zelf aan de partijen de vragen stellen die hij aangewezen acht en waarop het antwoord binnen de door hem gestelde termijn verstrekt moet worden.
12.5.7. Vervolgens kan de ombudsman overgaan naar de tweede fase waarbij hij (i) aan de partijen zijn bevindingen meedeelt, (ii) naargelang zijn bevindingen aan de partijen een voorstel tot minnelijke regeling kan voorleggen, met de precisering dat geen van de partijen gehouden is dat voorstel te aanvaarden, en (iii), eveneens naargelang zijn bevindingen, de partijen kan uitnodigen tot een gesprek, met de precisering dat geen van de partijen gehouden is op die uitnodiging in te gaan. De ombudsman zal die kennisgeving inzake de tweede fase uiterlijk 60 kalenderdagen na de mededeling van de beslissing tot behandeling van het dossier doen.
13. Afsluiting van de procedure
13.1. Indien een overeenkomst tussen partijen tot stand komt, neemt de ombudsman akte van die overeenkomst.
13.2. Bij afwezigheid van een overeenkomst tussen de betrokken partijen kan de ombudsman hetzij een niet-bindende oplossing voorstellen, onder de modaliteiten zoals in dit reglement bepaald, hetzij zijn tussenkomst beëindigen in een gemotiveerd proces-verbaal dat de mislukking van de poging tot regeling vaststelt.
13.2.1. Indien de ombudsman een oplossing voorstelt, en om te voldoen aan de vereiste van vrijheid van de partijen, informeert de OCA de partijen via een duurzame drager dat zij:
1. De keuze hebben om de voorgestelde of gevonden oplossing al dan niet te aanvaarden of te volgen;
2. Wat de rechtsgevolgen zijn voor de partijen wanneer zij instemmen met de voorgestelde of gevonden oplossing;
3. De mogelijkheid dat de voorgestelde oplossing verschilt van een rechterlijke beslissing;
4. Het feit dat de deelname aan de procedure van buitengerechtelijke regeling van consumentengeschillen het instellen van een rechtsvordering niet belet.
13.2.2. De OCA ziet erop toe dat, rekening houdend met de maximale duur van de procedure, de partijen over een redelijke termijn beschikken om te oordelen over de niet¬bindende beslissing die de OCA voorstelt.
13.3. Zowel in het geval van een overeenkomst tussen de partijen als bij afwezigheid daarvan stelt de ombudsman een proces-verbaal op dat hij schriftelijk of op een duurzame gegevensdrager meedeelt aan de partijen binnen de wettelijk bepaalde termijn.
14. Rechtsgevolgen van de uitkomst en uitvoerbaarheid
Indien de partijen tot een overeenkomst komen of een suggestie van de ombudsman volgen, zijn ze verplicht die na te leven. Leven ze die toch niet na, dan moet een beroep gedaan worden op de rechtbank om uitvoering te bekomen.
15. Kosteloosheid van de procedure
De door de OCA georganiseerde procedure verloopt kosteloos, zowel voor de consument als voor de advocaat, met dien verstande dat zowel de consument als de advocaat zijn/haar eigen kosten draagt.
16. Effect op verjaringstermijnen
16.1. Zodra de OCA een volledige aanvraag tot buitengerechtelijke regeling heeft ontvangen, worden de verjaringstermijnen van gemeen recht geschorst.
16.2. De schorsing loopt tot op de dag waarop de OCA aan de partijen meedeelt:
1. dat de behandeling van de aanvraag is geweigerd, zoals meegedeeld conform artikelen 7 en 9 voormeld, ofwel:
2. wat het resultaat is van de minnelijke regeling meegedeeld conform artikel 13.3 voormeld.
17. Effect op de invorderings procedure
Zodra de advocaat in kennis is gesteld dat de OCA een volledige aanvraag tot buitengerechtelijke regeling heeft ontvangen, wordt de invorderingsprocedure ingesteld door de advocaat krachtens artikel XVI, 27, § 2 WER en artikel 7,9° K.B. 16 februari 2015 geschorst tot op de dag bedoeld in 16.2.